Саморскі сабор

Саморскі сабор
	Кафедральны сабор
Саморскі сабор
	Catedral de Zamora
	41°29′56″ пн. ш. 5°45′16″ з. д.HGЯO
Краіна	Іспанія
Горад	Самора
Канфесія	Каталіцтва
Епархія	Саморская дыяцэзія[d]
Архітэктурны стыль	раманская архітэктура
Дата заснавання	1174
Сайт	catedraldezamora.wordpress.com
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Кафедральны сабор Саморы — каталіцкі храм у горадзе Самора, нацыянальны помнік Іспаніі (каралеўскім указам ад 5 верасня 1889 года). Найстаражытнейшы (і самым невялікі) з адзінаццаці сабораў на тэрыторыі аўтаномнай супольнасці Кастылія і Леон, лічыцца адным з лепшых узораў іспанскай раманскай архітэктуры і сімвалам Саморы. Сабор, размешчаны ў паўднёва-заходняй частцы гістарычнага старога горада недалёка ад набярэжнай ракі Дуэра побач з крэпасцю, прысвечаны Збавіцелю.

Гісторыя

У 1120 годзе ў Саморы з'явіўся ўласны біскуп — манах Бернарда з Саагуна. Гораду запатрабаваўся кафедральны сабор. Дакладная дата пачатку будаўніцтва сабора невядомая, аднак, паводле сярэднявечных дакументаў, у 1139 годзе яно ўжо вялося. Архітэктар сабора невядомы. Паводле надпісу, выразанага ў паўночнай частцы папярочнага нефа сабора, у 1174 годзе сабор быў асвячоны пераемнікам біскупа Бернарда — біскупам Эстэбанам. Узвядзенне сабора было скончана ў 1204 годзе, клуатр і вежа пабудаваны яшчэ пазней, у іх архітэктуры ўжо адчуваецца гатычны уплыў.

Архітэктура

Кафедральны сабор мае форму трохнефнай базілікі, у плане ўяўляе сабой лацінскі крыж. Цэнтральны неф мае рабрыстае скляпенне, бакавыя нефы пакрыты нервюрнымі крыжовымі скляпеннямі, трансэпты — бандарнымі скляпеннямі. Вялікія спічастыя аркі на масіўных слупах ствараюць прасторавую сувязь паміж нефамі, аб'ядноўваючы іх у падабенства зальнай царквы. Сцены сабора не расчлянёныя і перарываюцца толькі спічастымі вокнамі.

Найбольш выразным элементам сабора, характэрным менавіта для іспанскай позняй рамантыкі, з'яўляецца цымборыа — круглая вежа над сяродкрыжжам у форме барабана, увянчанага каменным ячэістым купалам з дахоўкай у выглядзе ракавін. Цымборыа кафедральнага сабора Саморы мае складаную кампазіцыю. На дыяганальных восях барабана размешчаны чатыры невялікія вежкі з маленькімі купаламі, якія маюць не толькі дэкаратыўную, але і структурную функцыю: пастаўленыя прама над ветразямі, яны нейтралізуюць дыяганальны распор купала, умацоўваючы ўсю канструкцыю. Папярочныя восі цымборыа заканчваюцца плоскімі аб'ёмамі; барабан мае шаснаццаць вокнаў, упрыгожаны каменнай разьбой, мініяцюрнымі аркадамі і карнізамі.

Яркая дэталь паўднёвага боку сабора — багата ўпрыгожаны партал, які выходзіць у бок біскупскага палаца. Абапал ад уваходу размешчаны паўкруглыя аркі са скульптурамі святых Яна і Паўла з аднаго боку і Маці Божай — з іншай. Квадратная ў плане вежа Збавіцеля вышынёй 45 метраў мела не толькі рэлігійнае, але і абароннае значэнне.

Інтэр'ер

Разьбяны хор кафедральнага сабора з кедравага дрэва збудаваны напачатку XVI стагоддзя па праекце Хуана Брусельскага. Ён упрыгожаны не толькі фігурамі святых, але і шматлікімі жанравымі сцэнамі сельскага жыцця, а таксама ілюстрацыямі баек і прымавак. Высокае неакласічнае рэтабла XVIII стагоддзя працы Вентуры Радрыгеса зроблена з мармуру і бронзы. Перад алтаром — каваная рашотка, мармуровы стол, злева і справа — дзве кафедры ў стылі мудэхар. Варта звярнуць увагу на анатамічна дакладную статую Ісуса Хрыста ў капэле Святога Бернарда. У саборы мноства пахаванняў, асабліва прыцягвае ўвага надмагілле доктара Града з яго гатычнай філіграннай разьбой.

У клуатры сабора цяпер размяшчаецца музей, у які можна патрапіць праз крытыя галерэі. У зборы музея — калекцыя фламандскіх габеленаў тонкай працы XV—XVII стагоддзя, якія адлюстроўваюць сцэны з Траянскай вайны, італьянскага паходу Ганібала, жыцця Тарквінія Гордага, этрускага цара Рыма. Іншы скарб позняй готыкі — даразахавальніца 1515 года.

Літаратура

Франческа Прина, Елена Демартини. 1000 лет мировой архитектуры/Пер. с англ. — М.: Омега, 2008. — С. 62 - 63. — 432 с. — ISBN 978-5-465-01682-7
Hernández Martín, Joaquín (2005). Guía de arquitectura de Zamora. Desde los orígenes al siglo XXI (2nd ed.). Colegio Oficial de Arquitectos de León. ISBN 84-607-9629-9.

Спасылкі

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Кафедральны сабор Саморы
Горад Самора (Іспанія): храмы, наваколлі, славутасці(недаступная спасылка)
Кафедральны сабор Саморы (Catedral de Zamora)