Свята-Петра-Паўлаўская царква (Кобрын)
| Праваслаўны храм | |
| Свята-Петра-Паўлаўская царква | |
|---|---|
 | |
| 52°12′47″ пн. ш. 24°22′32″ у. д.HGЯO | |
| Краіна |
 Беларусь |
| Горад | Кобрын |
| Канфесія | БПЦ |
| Епархія | Брэсцкая і Кобрынская епархія |
| Благачынне | Кобрынскае |
| Архітэктурны стыль | драўлянае дойлідства з элементамі мадэрну |
| Першае згадванне | 1465 |
| Будаўніцтва |
пачатак XX стагоддзя — пачатак XX стагоддзя |
| Статус |
 Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 112Г000394 |
| Вышыня | 5,25 м |
| Матэрыял | драўніна |
 |
|
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Свята-Петра-Паўлаўская царква — праваслаўны храм у г. Кобрын. Помнік драўлянага дойлідства.
Гісторыя
[правіць | правіць зыходнік]Упершыню згадваецца ў 1465 годзе. Спачатку знаходзілася ў цэнтры Кобрына на Базарнай плошчы. Адзначана ў «люстрацыі» 1563 г. каралеўскага рэвізора Дзмітрыя Сапегі і на плане горада 1798 г. У пачатку 1800 года яе наведваў А. В. Сувораў, дом якога знаходзіўся паблізу. З 1847 г. святаром тут быў царкоўны дзеяч, гісторык А. М. Кульчыцкі. З-за аварыйнага стану і небяспекі разбурэння ў 1857 г. закрыта. У 1862 г. перабудавана паводле праекта архітэктурнага памочніка Вендэнбаума.
Да 100-годдзя гадавіны смерці Суворава ў 1900 годзе было прынята рашэнне на месцы гэтай царквы пабудаваць цагляны храм, на які збіраліся ахвяраванні па ўсёй краіне. У сувязі з гэтым старая царква была ў 1913 г. перанесена на могілкі (сучасная вуліца Першамайская), і перабудавана. Да Першай сусветнай вайны быў закладзены падмурак новай царквы і сабраны будаўнічы матэрыял, але будаўніцтву храма перашкодзіла акупацыя Кобрына немцамі ў 1915 годзе.
Архітэктура
[правіць | правіць зыходнік]Царква (даўжыня 25 м, шырыня 19,4 м, вышыня 5,25 м) складаецца з двух’яруснай шатровай званіцы, асноўнага аб’ёму і прамавугольнай у плане апсіды. Квадратны ў плане асноўны аб’ём завершаны цыбулепадобнай галоўкай. Гарызантальна ашаляваныя сцены прарэзаны прамавугольнымі вокнамі.
Інтэр’ер
[правіць | правіць зыходнік]У інтэр’еры апсіда вылучана драўляным разным іканастасам, царскія вароты якога выкананы на матыў спляценняў вінаграднай лазы вакол абразоў. Абразы 18 — 19 ст. «Маці Божая з дзіцем» (копія карціны Дж. Беліні), «Спас Пантакратар», «Архангел Міхаіл», «Архангел Гаўрыіл», «Мікалай Цудатворац», «Маці Божая Жыровіцкая», «Апосталы Пётр і Павел». Дзесяць абразоў на тэму пакут Хрыста напісаны ў 18 ст. адным майстрам у стылі барока — «Узяцце Хрыста ў палон», «Суд Хрыста ў Пілата», «Катаванне Хрыста», «Адзяванне цярновага вянца», «Нясенне крыжа», «Укрыжаванне» і інш.
Помнік Аляксандру Міцкевічу
[правіць | правіць зыходнік]Каля царквы пастаўлены надмагільны помнік Аляксандру Міцкевічу (1801—1871) — малодшаму брату паэта Адама Міцкевіча, прафесару права Харкаўскага ўніверсітэта, уладальніку кобрынскага маёнтка з сярэдзіны 19 ст. Помнік уяўляе сабой вертыкальную кампазіцыю з фігурай анёла з крыжам, абвітым кляновай галінкай.
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- «Архітэктура Беларусі. Энцыклапедычны даведнік», Мінск 1993, стар. 245—246.
- Праваслаўныя храмы Беларусі: энцыклапедычны даведнік / А. М. Кулагін; [рэдакцыйны савет: Г. П. Пашкоў, Л. В. Календа]. — Мінск: Беларуская Энцыклапедыя, 2007. — 653 с. 2000 экз. ISBN 978-985-11-0389-4.
- Памяць: Гісторыка-дакументальная хроніка Кобрынскага раёна // рэд. Г. П. Пашкоў. — Мн.: БЕЛТА, 2002. — 624 с. ISBN 985-6302-44-7
Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік]
- Свята-Петра-Паўлаўская царква (Кобрын) на сайце Radzima.org
- Свята-Петра-Паўлаўская царква (Кобрын) на сайце Праваслаўная архітэктура Беларусі (бел.)
- Свята-Петра-Паўлаўская царква (Кобрын) на сайце Глобус Беларусі (руск.)
- Свята-Петра-Паўлаўская царква (Кобрын) на сайце «Архіварта»