Сяргей Міхайлавіч Ліпатаў

Сяргей Міхайлавіч Ліпатаў
Дата нараджэння	29 верасня (11 кастрычніка) 1899
Месца нараджэння	Серпухаўскі павет[d], Маскоўская губерня, Расійская імперыя або Серпухаў, Серпухаўскі павет[d], Маскоўская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	8 студзеня 1961(1961-01-08) (61 год)
Месца смерці	БССР
Месца пахавання	Новадзявочыя могілкі
Грамадзянства	СССР
Род дзейнасці	хімік, выкладчык універсітэта
Навуковая сфера	фізічная хімія, калоідная хімія
Месца працы	Інстытут хіміі АН БССР
Навуковая ступень	доктар хімічных навук і акадэмік Акадэміі навук Беларускай ССР
Навуковае званне	прафесар, акадэмік АН БССР
Альма-матар	фізіка-матэматычны факультэт Маскоўскага дзяржаўнага ўніверсітэта[d]
Вядомыя вучні	Уладзімір Сямёнавіч Камароў
Вядомы як	хімік

Сяргей Міхайлавіч Ліпатаў (11 кастрычніка 1899, вёска Глухаўка, Серпухаўскі павет, Маскоўская губерня, Расійская імперыя — 8 студзеня 1961) — савецкі беларускі вучоны ў галіне фізічнай і калоіднай хіміі. Доктар хімічных навук (1936). Прафесар (1934). Акадэмік АН БССР (1940).

Біяграфія

Скончыў Маскоўскі дзяржаўны ўніверсітэт (1923). У 1924—1927 гг. працаваў у 1-й хімічнай лабараторыі Маскоўскай паркаленабіўной фабрыкі, з 1927 г. загадваў навуковай часткай цэнтральнай лабараторыі Іванава-Вазнясенскага тэкстыльнага трэста, адначасова выкладаў у Іванава-Вазнясенскім політэхнічным інстытуце. З 1929 г. загадчык лабараторыі Фізіка-хімічнага інстытута імя Л. Я. Карпава, у 1932—1937 гг. прафесар, загадчык кафедры Маскоўскага інстытута лёгкай прамысловасці, з 1938 года загадчык лабараторыі Калоідна-электрахімічнага інстытута АН СССР, адначасова начальнік навукова-праграмнага аддзела Прэзідыума АН СССР. У 1940—1944 гг. віцэ-прэзідэнт АН БССР і загадчык лабараторыі Інстытута хіміі АН БССР. У 1944—1959 гг. загадчык кафедры Маскоўскага тэкстыльнага інстытута, адначасова кіраўнік лабараторыі высокапалімераў і расліннай сыравіны Інстытута хіміі АН БССР. У 1959—1960 гг. загадчык лабараторыі Інстытута фізіка-арганічнай хіміі АН БССР.

Навуковая і арганізацыйная дзейнасць

Асноўныя працы ў галіне калоіднай хіміі і хіміі высокамалекулярных злучэнняў. Распрацаваў агульную тэорыю сінерэзісу (прэмія імя Д. І. Мендзялеева АН СССР), вакуумны спосаб фарбавання, схему атрымання віскозы, спосаб атрымання спірту з крухмала- і цэлюлозазамяшчальнай сыравіны, якія ў далейшым былі ўкаранёныя ў прамысловасць.

Падрыхтаваў 20 кандыдатаў і 4 дактароў навук.

У гады Вялікай Айчыннай вайны быў накіраваны ў Ташкент для арганізацыі працы Акадэміі навук БССР. 6 студзеня 1942 года там адбылося першае пасля эвакуацыі з Мінску паседжанне Прэзідыума АН БССР пад кіраўніцтвам віцэ-прэзідэнта АН БССР С. М. Ліпатава, дзе былі разгледжаны пытанні, звязаныя з аднаўленнем дзейнасці Акадэміі навук БССР. У 1942—1944 гадах загадваў лабараторыяй Інстытута хіміі АН БССР, адноўленай на новым месцы, ў Ташкенце. Адначасова ажыццяўляў выкладчыцкую дзейнасць у Сярэднеазіяцкім універсітэце.

Бібліяграфія

Аўтар больш 150 навуковых прац, 6 манаграфій. Асноўныя працы:

• Учение о коллоидах. М., 1933.
• Проблема застудневания лиофильных коллоидов. М., 1937.
• Проблемы учения о лиофильных коллоидах. Мн., 1941.
• Высокополимерные соединения: лиофильные коллоиды. Ташкент: АН БССР, 1943.
• Физико-химия коллоидов. М.-Л.: Госхимиздат, 1948.

Спасылкі

• Сяргей Міхайлавіч Ліпатаў у базе даных «История белорусской науки в лицах» Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Якуба Коласа НАН Беларусі (руск.)
• Акадэмік ЛІПАТАЎ Сяргей Міхайлавіч
• Электронный каталог ЦНБ НАН Беларуси — Липатов, Сергей Михайлович Архівавана 8 кастрычніка 2014.
• История белорусской науки в лицах — Сергей Михайлович Липатов Архівавана 6 кастрычніка 2014.