Царква Святога Себальда (Нюрнберг)

Царква Святога Себальда
	Царква
Царква Святога Себальда
	Sebalduskirche
	; Паўночны фасад царквы Святога Себальда
	49°27′19″ пн. ш. 11°04′33″ у. д.HGЯO
Краіна	Германія
Горад	Нюрнберг
Канфесія	Лютэранства
Епархія	Евангелічна-лютэранская царква Баварыі[d]
Благачынне	Евангелічна-лютэранская царква Баварыі[d]
Тып будынка	сабор
Архітэктурны стыль	готыка
Архітэктар	Parler family[d]
Дата заснавання	1225
Будаўніцтва	XIII—XV стагоддзі
Стан	дзейнічае
Сайт	sebalduskirche.de
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Царква Святога Себальда (ням.: Sebalduskirche) — найстарэйшая з вялікіх гарадскіх цэркваў Нюрнберга і найстарэйшая (з 1525) лютэранская прыходская царква горада.

Будаўніцтва пачалося ў 1230-я гады. Царква стала парафіяльнай у 1255 годзе і была скончаная 1273-1275 гадах. Першапачаткова пабудавана як раманская базіліка з двума хорамі. На працягу XIV ст. былі зроблены некалькі важных змен: спачатку бакавыя нефы пашырылі, шпілі зрабілі вышэй (1309-1345), затым пабудавалі гатычны алтар (1358-1379). Дзве вежы былі дададзены ў XV ст. Асноўны арган быў створаны ў 1440-1441 гадах жыхаром Майнца арганным майстрам Генрыхам Траксдорфам, які стварыў таксама два маленькія арганы ў Фраўэнкірхэ. У сярэдзіне XVII ст. будынак і яго інтэр'ер быў рэканструяваны ў стылі барока. Царква сур'ёзна пашкоджанна падчас Другой сусветнай вайны і пасля была адноўлена, у 1957 годзе паўторна асвечана.

Інтэр'ер[правіць | правіць зыходнік]

Унутры сабора шмат твораў скульптуры і жывапісу, галоўным чынам перыядаў сталай і позняй готыкі.

Надмагілле святога Себальда[правіць | правіць зыходнік]

У прэсбітэрыі знаходзіцца надмагілле святога Себальда, заступніка Нюрнберга, пабудаванае паміж 1488-1507 гадамі ў майстэрні братоў Фішэраў, дзе апроч Пітэра Фішэра-старэйшага працавалі Герман і Пітэр Фішэр-малодшы. Праца на надмагіллем каштавала 3145 гульдэнаў, тым часам як гарадскі бюджэт складаў 2335 гульдэнаў. Гэтая твор мае форму, падобную на гатычныя надмагіллі з балдахінам, з багатым скульптурным дэкорам. На тумбе знаходзіцца рэлікварый святога.

Скульптура святой Кацярыны[правіць | правіць зыходнік]

Ва ўсходняй частцы нефа знаходзіцца каменная скульптура святой Кацярыны Александрыйскай, праца ананімнага майстра, датуецца каля 1320 года, такім чынам, гэта адзін з самых старых твораў царкоўнага інтэр'еру. Скульптура паказвае святую як маладую, вытанчаная дзяўчыну, скульптар захаваў рэалізм, аднак, надаў асобе складнасці і дынамізм ў складкі адзення. Скульптура захоўваецца ў няпоўным стане (без атрыбутаў, кола і мяча). Першапачаткова, разам са статуяй святога Пятра (цяпер у калекцыі Германскага нацыянальнага музея) была упрыгожваннем партала Страшнага суда.

Фігура святога Хрыстафора[правіць | правіць зыходнік]

У паўднёва-заходнім куце вежы знаходзіцца копія манументальнай скульптуры святога Хрыстафора, арыгінал знаходзіцца ў Германскім нацыянальным музеі. Твор невядомага майстра ўзыходзіць да 1442 года. Святы Хрыстафор паказаны паводле традыцыйнай іканаграфічнай формулы, як стары, але мажны чалавек, які нясе немаўля Ісуса на руках і прытрымлівае свой кій. Гэта адсылка да сцэны пераходу святога Хрыстафора праз раку.

Эпітафія Поля Фолькамера[правіць | правіць зыходнік]

Гэта першая праца Файта Штоса, выкананая ў Нюрнбергу (пасля выезду з Кракава ў 1496 годзе), датуецца 1499 годам. Яна складаецца з трох барэльефаў з пясчаніку са сцэнамі Мук Хрыстовых: Таемная вячэра, Малітва ў садзе і Арышт, а таксама вобраза фундатара і яго двух жонак, Апалоніі і Маргарыты. Даследаванне барэльефаў паказвае, што Штос скарыстаўся вопытам творчага перыяду ў Кракаве, пра што сведчыць падабенства з Гефсіманскімі барэльефамі на тую ж тэму з могілак парафіі Святой Марыі ў Кракаве.

Укрыжаванне Мікалая Вікля[правіць | правіць зыходнік]

У 1520 годзе Штос зрабіў для царквы Маці Божай драўлянае распяцце, на ахвяраванні гарадскіх радцаў Мікалая Вікля і Аўгустына Ціхтла. У 1663 годзе распяцце перададзена ў царкву святога Себальда і размешчана паміж зробленымі Штосам фігурамі Марыі і Яна Багаслова, дапаўняючы тым самым няпоўную групу з Укрыжаваннем, датаваную 1506-1508 гадамі. З іканаграфічнага гледзішча распяцце ўяўляе сінтэз двух тыпаў выўлення Хрыста на крыжы, пакутніцкага тыпу (дзе акцэнт робіцца на сапраўднасці пакут) і тыпу пераможнага (ненатуральная пазіцыя цела Хрыста на крыжы, як прыкметы жыцця, сярод іншага адкрытыя вочы). Стылістычна твор спалучае познегатычную традыцыю з працамі Альбрэхта Дзюрэра.