Перайсці да зместу

Шток-ружа ружовая

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Шток-ружа ружовая
Навуковая класіфікацыя
Міжнародная навуковая назва

Alcea rosea L. (1753)

Сінонімы

Сістэматыка
на Віківідах
Выявы
на Вікісховішчы
ITIS  21774
NCBI  65557
EOL  584460
GRIN  t:2170
IPNI  558713-1
TPL  kew-2627710

Шток-ружа ружовая (Alcea rosea) — травяністая расліна, від роду шток-ружа (Alcea) сямейства мальвавыя (Malvaceae).

Вядома паўсюдна, але толькі ў культуры. Першасны арэал расліны не знойдзены[3].

Назвы

[правіць | правіць зыходнік]

Шток-ружа ружовая, мальва, сляз, шляз гародны[4], праскурнік[5][6], рожа[7], сляса[8].

Батанічнае апісанне

[правіць | правіць зыходнік]

Двухгадовая расліна, дасягае ў вышыню 80-250 см.

Сцябло — прамое.

Ніжняе лісце — буйное, сэрцападобна-круглявае, пальчата-лопасцевае; сярэдняе — пяцілопасцевае; верхняе — трохраздзельнае; сцябловае — чарговае; варсістае, да 10 см у папярочніку. У год пасева ўтварае разетку лісця, на наступны год — 2-3 квітнеючых сцябла.

Кветкі — разнастайнай афарбоўкі ад белага і ружовага да чорнага, буйныя, званочкападобныя, да 12 см у дыяметры, з падвойным калякветнікам, са зрослапялёсткавым пяцічленным венчыкам, на кароткіх кветаножках, сабраны ў коласападобнае суквецце ў ліку (15)20-60. Тычынкі шматлікія, зрослыя ніткамі ў цыліндрычную трубку.

Пылковае зерне шматпоравае, шарападобнай формы, 116,6—140,8 мкм у дыяметры (з шыпамі). Поры круглявыя, з роўнымі бакамі, ад 3 да 4,4 мкм у дыяметры, размешчаны нераўнамерна на адлегласці 5,5—15 мкм адна ад іншай, мембрана часу дробназярністая, таўшчыня экзіны (без шыпоў) да 5 мкм. Скульптура шыпаватая, шыпы буйныя, канічныя, да 13 мкм вышынёй, з дыяметрам аснавання 3,4—4 мкм, чаргуюцца з больш кароткімі прытупленымі шыпамі да 5 мкм даўжынёй. Тэкстура плямістая. Пылок цёмна-жоўтага колеру[9].

Прымяненне

[правіць | правіць зыходнік]

Паўсюдна выкарыстоўваецца як дэкаратыўная расліна. Заквітае на другі год пасля пасадкі. Цвіце ў ліпені — верасні. Доўга захоўваецца на месцы былой культуры і нават як бы дзічэе[10].

У медыцынскіх мэтах выкарыстоўваюцца кветкі або, радзей, лісце расліны для палягчэння кашлю. Карані рэкамендуюцца як ахінальны і заспакаяльны сродак пры страўнікава-кішачных захворваннях[11].

Утварае шмат пылка, які пчолы ахвотна збіраюць разам з нектарам.

Агульны выгляд

Лісце

Суквецці

Кветка

Насенне

Зноскі

  1. ↑ Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
  2. ↑ Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
  3. ↑ USDA, ARS, National Genetic Resources Program. Germplasm Resources Information Network — (GRIN) [Online Database]. National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. URL: http://www.ars-grin.gov/cgi-bin/npgs/html/paper.pl?language=en&chapter=distrib Архівавана 16 верасня 2008. (25 September 2008)
  4. ↑ Federowski M. Lud Bialoruski na Rusi litewskiej. Krakow, I, 1897
  5. ↑ Анненков Н.  (руск.) (бел. Ботанический словарь, Спб, 1878
  6. ↑ Рытов М. В.  (руск.) (бел. Русские лекарственные растения. т. I. Петроград, 1918
  7. ↑ З. Верас. Беларуска-польска-расейска-лацінскі ботанічны слоўнік. — Вільня, Субач 2: Выданне газеты «Голас беларуса», Друкарня С. Бэкэра, 1924.
  8. ↑ Ганчарык М. М. Беларускія назвы раслін. Праца навуковага таварыства па вывучэнню Беларусі, т. II і IV. Горы-Горки, 1927
  9. ↑ Бурмистров А. Н., Никитина В. А. Медоносные растения и их пыльца: Справочник. — М.: Росагропромиздат, 1990. — С. 15. — 192 с. — ISBN 5-260-00145-1.
  10. ↑ Губанов И. А., Киселёва К. В., Новиков В. С., Тихомиров В. Н. Иллюстрированный определитель растений Средней России. В 3-х томах. — М.: Т-во науч. изд. КМК, Ин-т технолог. иссл, 2003. — Т. 2. Покрытосеменные (двудольные: раздельнолепестные). — С. 495. — ISBN 9-87317-128-9.
  11. ↑ М. А. Носаль, И. М. Носаль. Лекарственные растения и способы их применения в народе. — № 9351. — Минск: «Полымя», 1997. — С. 31. — 334 с.

Літаратура

[правіць | правіць зыходнік]
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Шток-ружа_ружовая&oldid=4715670"