Аспазія (паэтэса)

Аспазія
лат.: Johanna Emīlija Lizete Rozenberga
Род дзейнасці	паэтка, драматург, палітык, перакладчыца, пісьменніца, журналістка
Дата нараджэння	4 (16) сакавіка 1865
Месца нараджэння	Mitava parish[d], Добленскі павет[d], Курляндская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	5 лістапада 1943(1943-11-05) (78 гадоў)
Месца смерці	Dubulti[d], Rīgas Jūrmala[d], Рыжскі павет[d], Q21481240?, генеральная акруга Латвія[d], Рэйхскамісарыят Остланд
Месца пахавання	могілкі Райніса[d]
Грамадзянства	Расійская імперыя  Латвія
Муж	Райніс
Узнагароды і прэміі
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Аспазія (лат.: Aspazija; сапраўднае імя Ёханна Эмілія Лізетэ Розенберга (лат.: Johanna Emīlija Lizete Rozenberga), у замужжы Элза Пліекшанэ (лат.: Elza Pliekšāne); 1865—5 лістапада 1943) — латышская паэтэса, драматург, жонка Райніса.

Біяграфія

Нарадзілася 4 (16) сакавіка 1865 года на хутары Даўкшас цяперашняй Заленіецкай воласці.

У школьныя гады пісала вершы на латышскай і нямецкай мовах. У сваім раннім зборніку вершаў «Чырвоныя кветкі», выдадзеным у 1897 годзе, драмах «Жрыца» (1894) і «Сярэбранае покрыва» (латыш. Sidraba šķidrauts, таксама перакладаецца як «Сярэбраная фата», 1901—1905). прынцыпы рамантызму. Выступала за эмансіпацыю і падтрымлівала сацыял-дэмакратычныя ідэі свайго мужа. Разам з мужам знаходзілася на эміграцыі ў Швейцарыі з 1905 па 1920 год, жыла ў Кастаньёле каля возера Лугана. Пасля вяртання на радзіму Аспазіі і Райнісу быў аказаны самы сардэчны прыём, у іх гонар былі перайменаваны два бульвары ў цэнтры Рыгі.

Аспазія была абрана ў склад Устаноўчага сходу ад ЛСДРП, прымала актыўны ўдзел у станаўленні латвійскай дзяржаўнасці, актыўна адстойвала правы жанчын.

Памерла 5 лістапада 1943 года ў пасёлку Дубулты (Юрмала), дзе жыла з 1933 года. Пахавана ў Рызе на могілках Райніса.

Узнагароды

• Ордэн Трох Зорак III ступені
• Крыж Прызнання II ступені № 6 (16 лістапада 1938)

Памяць

У гонар паэтэсы названа вуліца ў Рызе — бульвар Аспазіяс. Дом Райніса і Апазіі.