Паул Гома

Паул Гома
рум.: Paul Goma
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння	2 кастрычніка 1935(1935-10-02)[…]
Месца нараджэння	Мана[d], жудзец Архей[d], Каралеўства Румынія
Дата смерці	24 сакавіка 2020(2020-03-24) (84 гады)
Месца смерці	XIII акруга Парыжа, Францыя
Пахаванне	Cimetière parisien de Thiais[d]
Грамадзянства	Сацыялістычная Рэспубліка Румынія  Каралеўства Румынія
Альма-матар	Бухарэсцкі ўніверсітэт Школа літаратуры і літаратурнай крытыкі «Міхай Эмінеску»[d] Radu Negru National College[d]
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	раманіст, эсэіст, пісьменнік, аўтар дзённіка
Гады творчасці	з 1966
Мова твораў	французская і румынская
Грамадская дзейнасць
Партыя	Румынская камуністычная партыя (1971)
Узнагароды	ганаровы грамадзянін Тымішаары[d] (2007)
paulgoma.free.fr (рум.)

Паул Гома (рум.: Paul Goma; 2 кастрычніка 1935, Мана, Аргееўскі раён, Румынія — 25 сакавіка 2020, Парыж, Францыя) — румынскі празаік.

Біяграфія

Паўль Гома нарадзіўся ў вёсцы Мана, каля Агеева ў 1935 годзе. Пасля далучэння Бесарабіі да СССР яго бацька быў дэпартаваны. Гоман з маці ў 1944 годзе пераехалі ў Трансільванію.

У 1952 годзе за антыкамуністычныя погляды быў пазбаўлены права навучацца ў школе. У 1955 годзе, у выніку рознагалоссяў з прафесарамі і выкладчыкамі Інстытута літаратуры і літаратурнай крытыкі Міхаілам Новікавым, Міхаем Гафіцам і іншымі, абмяркоўваўся на пасяджэнні рэктарата Інстытута. У 1956 годзе пратэставаў супраць уводу савецкіх войскаў у Венгрыю, у знак пратэсту здаў білет члена Саюза рабочай моладзі.

У 1956 годзе быў арыштаваны і асуджаны спачатку на два гады, якія правёў у турмах Жылавы і Герлы. Пасля быў прымусова адпраўлены на пасяленне ў сяло Лэтешць (цяпер Бардушань), павета Яламіца, дзе знаходзіўся да 1964 года. Тым не менш, у 1965 годзе яго не прынялі на 3-і курс Інстытута літаратуры. Паулу Гоме давялося здаваць іспыты на філалагічны факультэт Бухарэсцкага ўніверсітэта.

У 1968 годзе ўступіў у РКП. У 1971 годзе ў ФРГ апублікаваў раман «Асціната», за што быў прапанаваны да выключэння з партыі. У сакавіку 1977 года, апублікаваў першую заметку ў «România literară» (аб наступствах землятрусу). У 1977 годзе яму ўдалося адправіць на радыёстанцыю «Свабодная Еўропа» ліст пратэсту з нагоды парушэння правоў чалавека ў Румыніі.

20 лістапада 1977 года разам з сям’ёй ён быў пазбаўлены румынскага грамадзянства і высланы ў Францыю. Прыехаўшы ў Парыж, сям’я Гомы папрасіла палітычнага прытулку. Гома працягнуў барацьбу супраць камуністычнага рэжыму ў Румыніі. З 1977 года ён меў статус апатрыда.

25 красавіка 2013 года Гома атрымаў малдаўскае грамадзянства, а 28 чэрвеня — малдаўскі пашпарт і абвясціў аб планах пераезду ў Кішынёў.

У тым жа 2013 годзе Саюз пісьменнікаў Малдавіі вылучаў Гома на Нобелеўскую прэмію па літаратуры.

Гома вядомы таксама абвінавачваннямі яўрэяў у насаджэнні камунізму і адмаўленнем Халакосту. У сваім эсэ «Чырвоны тыдзень 28 чэрвеня — 3 ліпеня, ці Бесарабія і яўрэі» Гома адкрыта адмаўляе і апраўдвае факт Халакосту, вызначаючы дзеянні саюзнай нацыскай Германіі рэжыму Ёну Антанеску як «справядлівая адплата, помста».

Літаратура

• Левит И. Э. В наркотическом угаре юдофобии: по поводу эссе писателя Паула Гомы «Красная неделя 28 июня — 3 июля 1940, или Бессарабия и евреи». Кишинёв: Еврейский общинный культурный центр, 2004.