Фёдар Аскаравіч Гаўсман

Фёдар Аскаравіч Гаўсман
Фёдар Аскаравіч Гаўсман
Дата нараджэння	20 кастрычніка (1 лістапада) 1868
Месца нараджэння	в. Броўск, Свіслацкі раён, ў Гродзенскай вобласці
Дата смерці	1944
Месца смерці	Інсбрук, Ціроль, Аўстрыя;
Маці	Agnes Hausmann[d]
Род дзейнасці	выкладчык універсітэта, навуковец, урач, тэрапеўт, загадчык кафедры
Навуковая сфера	тэрапія
Месца працы	БДМУ; Медыцынскі кабінет АН БССР;
Навуковая ступень	доктар навук
Навуковае званне	акадэмік АН БССР, прафесар
Альма-матар	Юр'еўскі ўніверсітэт
Узнагароды	Заслужаны дзеяч навукі БССР
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Дагледжаная версія гэтай старонкі, зацверджаная 20 мая 2021, была заснавана на гэтай версіі.

Фёдар (Тодар^[2], Тэадор^[3]) Аскаравіч Гаўсман, ням.: Theodor Hausmann (20 кастрычніка (1 лістапада) 1868, в. Броўск, Свіслацкі раён, ў Гродзенскай вобласці — 1944, паводле іншых звестак — 1943^[4]) — беларускі савецкі тэрапеўт. Акадэмік АН БССР (1933), доктар медыцынскіх навук (1912), прафесар. Заслужаны дзеяч навукі БССР (1931)^[5].

Біяграфія

Нарадзіўся ў Броўскім лясніцтве Гродзенскай губерні ў сям'і ляснічага — балтыйскага немца. Сярэднюю школу скончыў у Рэвелі, пасля чаго паступіў на медыцынскі факультэт (эст.) (бел. Юр'еўскага ўніверсітэта, які скончыў у 1894 годзе^[6]. З 1918 года прыват-дацэнт^?! Маскоўскага ўніверсітэта, у 1924-41 прафесар і загадчык клінікі шпітальнай тэрапіі медыцынскага факультэта БДУ (з 1930 Мінскага медыцынскага інстытута)^[5]. Адначасова ў 1936—1941 загадчык Медыцынскага навукова-даследчага кабінета АН БССР.

Працягваў навуковую дзейнасць і пад нямецкай акупацыяй. Так, у лютым 1943 у рэдакцыю нямецкага медыцынскага часопіса трапіў артыкул пра туберкулёз, аўтарам якога быў Тэадор Гаўсман^[7]. У звестках пра аўтара было пазначана, што ён былы дырэктар першай медклінікі Мінска, а цяпер працуе ў ваенным шпіталі 2/609^[8].

Навуковая дзейнасць

Праводзіў даследаванні ў галіне пальпацыі (руск.) (бел. страўнікава-кішачнага тракту. Прапанаваў шэраг лабараторных метадаў даследавання: рэакцыю на урабілін (руск.) (бел.^[9]^[10], метад дыягностыкі схаваных захворванняў нырачных лаханак, метад праслухвання глытальных шумоў і іншае^[5].

Навуковыя працы

Аўтар больш 210 навуковых прац, у т. л. 5 манаграфій^[11].

Асноўныя працы^[11]:

Theodor Hausmann. Die methodische Intestinalpalpation mittels der topographischen Gleit- und Tiefenpalpation, und ihre Ergebnisse mit Einschluss der Ileocoecalgegend, und mit Berücksichtigung der Lageanomalien des Darmes, 1910
Основы методического прощупывания желудочно-кишечного тракта с помощью топографической скользящей глубокой пальпации. М.: А. А. Карцевъ, 1912.
Этиология и лечение цинги. М., 1917.
Проблема внелегочного туберкулеза, патогенез и профилактическое лечение его с помощью туберкулина. Мн.: Гизбел, 1939.

Зноскі

↑ Fedor Oskarovič Gausman // NUKAT — 2002.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q11789729"></a>
↑ Галоўная вуліца Мінска. 1880—1940 / Кніга 1
↑ ГАУСМАН Федор Оскарович (руск.)
↑ Hausmann, Theodor (ням.)
↑ ^а ^б ^в Гаусман Фёдор Оскарович // Биографический справочник. — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — Т. 5. — С. 141. — 737 с.
↑ Федор Оскарович Гаусман (1868—1944) (руск.)
↑ Die okkulte Tuberkulose (Bronchadenitis) als Kausalfaktor beim Entstehen einer Psoriasis und die Heilwirkung der Tuberkulintherapie (руск.)
↑ Из описания статьи о туберкулезе, поступившей в редакцию немецкого медицинского журнала в ноябре 1942 г. (руск.)
↑ Hausmann Th. Über Urobilin und seinen Nachweis mit Hülfe der Chloroformextraction des mit Kupfersulfat versetzten Harnes // Zeitscbr. f. experimented Patnologie u. Therapie. — 1913. — Т. Band XIII.
↑ Hausmann Th., Die polychemische Urobilinreaction, Ztechr. 1. klin. Med., B. XCIX, 1922
↑ ^а ^б Акадэмік ГАЎСМАН Фёдар Аскаравіч (руск.)

Літаратура

Вопросы истории медицины и здравоохранения. Мн.: Полымя, 1968.
Зборнік прац прысвечаны 35-гадоваму юбілею заслужанага дзеяча навукі акадэміка Ф.А. Гаўсмана, дырэктара 2-ой тэрапеўтычнай клінікі Беларускага Медычнага Інстытута / Fertschrift für prof. Theodor Hausmann, mitglied D. Weissrussischen Akademie der wissenschaften. Т.1. Менск, 1934. – 287 с.

Спасылкі

Акадэмік ГАЎСМАН Фёдар Аскаравіч (руск.)
Фёдар Аскаравіч Гаўсман у базе дадзеных «История белорусской науки в лицах» Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Якуба Коласа НАН Беларусі (руск.)

[_e0e24ac5fa04f9d6-1] Fedor Oskarovič Gausman // NUKAT — 2002.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q11789729"></a>

[2] Галоўная вуліца Мінска. 1880—1940 / Кніга 1

[ГФО-3] ГАУСМАН Федор Оскарович (руск.)

[4] Hausmann, Theodor (ням.)

[БС-5] а ^б ^в Гаусман Фёдор Оскарович // Биографический справочник. — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — Т. 5. — С. 141. — 737 с.

[ФЁОГ-6] Федор Оскарович Гаусман (1868—1944) (руск.)

[7] Die okkulte Tuberkulose (Bronchadenitis) als Kausalfaktor beim Entstehen einer Psoriasis und die Heilwirkung der Tuberkulintherapie (руск.)

[8] Из описания статьи о туберкулезе, поступившей в редакцию немецкого медицинского журнала в ноябре 1942 г. (руск.)

[9] Hausmann Th. Über Urobilin und seinen Nachweis mit Hülfe der Chloroformextraction des mit Kupfersulfat versetzten Harnes // Zeitscbr. f. experimented Patnologie u. Therapie. — 1913. — Т. Band XIII.

[10] Hausmann Th., Die polychemische Urobilinreaction, Ztechr. 1. klin. Med., B. XCIX, 1922

[АГФ-11] а ^б Акадэмік ГАЎСМАН Фёдар Аскаравіч (руск.)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]