Імянная прафесура
Імянная прафесура, імянная кафедра (англ.: named professorship або endowed chair) — існуючая ў некаторых універсітэтах (асабліва ў англамоўных краінах) сістэма, пры якой месца прафесара па пэўнай спецыяльнасці носіць імя дабрачынца, які некалі падаў фінансавую падтрымку для гэтай пасады: выдаткаваў дадатковыя сродкі на аплату працы вучонага і яго даследаванняў або забяспечыў навучальнай установе магчымасць пашырэння штата.
Сцвярджаецца, што першая імянная кафедра была заснавана ў 1502 годзе, калі лэдзі Маргарэт Бафорт, маці караля Генрыха VII, заснавала кафедру Прафесара багаслоўя лэдзі Маргарэт у Кембрыджскім універсітэце. У 1540 годзе ў Оксфардскім універсітэце з’явілася кафедра Прафесара багаслоўя лэдзі Маргарэт. Абедзве самыя старыя кафедры існуюць да гэтага часу[1].
Найстарэйшая імянная кафедра на зямлі будучых Злучаных Штатаў Амерыкі — Холісаўская прафесура па багаслоўі ў Гарвардскім універсітэце — была заснавана ў 1721 годзе (па іншых звестках — у 1726-м) мецэнатам Томасам Холісам.
Сярод найбольш вядомых імянных профессур — сістэма каралеўскіх прафесараў ва ўніверсітэтах Вялікабрытаніі, месца Лукааўскага прафесара матэматыкі ў Кембрыджскім універсітэце (яго займалі, у прыватнасці, Ісаак Ньютан, Поль Дзірак і Стывен Хокінг), шматлікая Стэрлінгская прафесура ў Ельскім універсітэце (ЗША).
Імянная прафесура можа быць названая ў памяць не самога дабрачынца, а іншага чалавека па жаданні дабрачынца: так, у Прынстанскім універсітэце маюцца пасады Эйнштэйнаўскага прафесара [натуральных] навук і Фон-Нейманаўскага прафесара прыкладной і вылічальнай матэматыкі, выплачваемыя кампаніяй IBM[2].
Зноскі
- ↑ The Endowed Chair Архівавана 29 кастрычніка 2015. The site of Creighton University (англ.)
- ↑ Endowed Professorships, Preceptorships & Fellowships. Праверана 15 красавіка 2019.
