Агнеш Келеці

{{{імя}}}
Асабістая інфармацыя
Пол	жанчына
Грамадзянства	Венгрыя  Ізраіль
Дата нараджэння	9 студзеня 1921(1921-01-09) (103 гады)
Месца нараджэння	Будапешт, Каралеўства Венгрыя
Ліцэнзія FIG	[1]
Найлепшыя вынікі на чэмпіянатах свету
Найлепшыя вынікі на Алімпіядзе
Узнагароды і медалі {{{медалі}}}

Агнеш Келеці (венг.: венг.: Keleti Ágnes, народжаная Клайн; нар. 9 студзеня 1921, Будапешт, Венгрыя) — венгерская гімнастка, пяціразовая алімпійская чэмпіёнка (1952, 1956), чэмпіёнка свету (1954, брусы), чэмпіёнка Венгрыі (1947—1954) па спартыўнай гімнастыцы. Найстарэйшая алімпійская чэмпіёнка як сярод жывых, так і сярод усіх памерлых спартсменаў.

Біяграфія

2020 год

Па нацыянальнасці яўрэйка. Пачала займацца гімнастыкай у 4 гады, а ў 16 гадоў заваявала свой першы нацыянальны тытул.

З-за пачатку Другой сусветнай вайны летнія Алімпійскія Гульні 1940 года былі адмененыя і Келеці часова спыніла трэніроўкі. Яна перажыла Халакост, выдаючы сябе за хрысціянку і, хаваючыся ў вёсцы пад падробленымі дакументамі, у 1944 годзе выйшла замуж за гімнаста Іштвана Шаркана (пазней выступала пад гэтым прозвішчам — венг.: Ágnes Sárkány); у 1950 годзе яны развяліся. Яе бацька загінуў у Асвенціме, маці і сястра хаваліся і былі выратаваны Раулем Валенбергам.

Пасля вайны Келеці праходзіла кваліфікацыю для ўдзелу ў Алімпійскіх гульнях 1948 (прапусціла з-за траўмы), 1952 і 1956 гадоў.

Пасля XVI Алімпійскіх гульняў у Мельбурне (лістапад-снежань 1956 года) Келеці, скарыстаўшыся магчымасцю, атрымала палітычны прытулак у сувязі з увядзеннем у Венгрыю войскаў Савецкага Саюза і вырашыла назаўсёды застацца жыць у Аўстраліі разам з іншымі 44 венгерскімі атлетамі, якія вырашылі не вяртацца ў Венгрыю пасля Венгерскага паўстання 1956 года.

У 1957 годзе рэпатрыявалася ў Ізраіль, куды з Венгрыі таксама пераехалі яе маці і сястра. У гэтым жа годзе ў складзе ізраільскай каманды прыняла ўдзел у Макабіядзе. У Ізраілі працавала інструктарам па фізічным выхаванні ў Тэль-Авіўскім універсітэце, потым на працягу 34 гадоў у Інстытуце імя Вінгейта ў Нетаніі разам з аднагодкай і абсалютнай алімпійскай чэмпіёнкай Марыяй Гарахоўскай. У 1959 годзе выйшла замуж за настаўніка фізкультуры Роберта Біра, які таксама іміграваў з Венгрыі; у гэтым шлюбе нарадзілася двое дзяцей.

У 2002 годзе імя Агнеш Келеці было ўключана ў «Сусветную Залу славы гімнастыкі» (Аклахома-Сіці, ЗША).

У 2015 годзе вярнулася ў родны Будапешт пасля 58 гадоў жыцця ў Ізраілі.

14 лютага 2017 года Агнеш Келеці прысуджана Дзяржаўная прэмія Ізраіля ў галіне фізічнай культуры і спорту.

З красавіка 2019 года пасля смерці фінкі Лідзіі Відэрман Келеці з’яўляецца найстарэйшай сярод жывых алімпійскай чэмпіёнкай і алімпійскім прызёрам (сярод мужчын і жанчын). Найстарэйшая ў гісторыі спартсменка, якая выйграла больш за адзін медаль на Алімпійскіх гульнях.

8 ліпеня 2022 года ўстанавіла рэкорд па працягласці жыцця для жанчын, якія выйгралі алімпійскае золата — 101 год і 180 дзён.

17 сакавіка 2023 года стала найстарэйшай у гісторыі жанчынай-прызёрам Алімпійскіх гульняў — 102 гады і 67 дзён.

8 верасня 2023 года стала найстарэйшай алімпійскай чэмпіёнкай у гісторыі, апярэдзіўшы па ўзросце Шандара Тарыча — 102 гады і 242 дні.

Спасылкі

• Агнеш Келети на сайте Международной федерации гимнастики
• Пережившая Холокост: Старейшая олимпийская чемпионка отмечает 99-летие