Цэнтрабежная сіла

Цэнтрабе́жная сі́ла – сіла інерцыі, што дзейнічае на цела ў неінерцыяльнай сістэме адліку, якая верціцца адносна інерцыяльнай сістэмы. Цэнтрабежнай яна завецца таму, што накіравана ў напрамку ад цэнтра вярчэння.

Як і іншыя сілы інерцыі, цэнтрабежная сіла з'яўляецца фіктыўнай і ўводзіцца для таго, каб у неінерцыяльнай сістэме можна было ўжываць законы Ньютана.

У інерцыяльнай сістэме адліку, каб цела магло вярцецца з вуглавой хуткасцю $\omega$, на аго павінна дзейнічаць сіла F, якая надасць яму нармальнае паскарэнне $a_{n}={\omega }^{2}r$, дзе r – радыус вярчэння. Адпаведна да другога закона Ньютана, гэтая сіла павінна быць роўная $F=m\omega ^{2}r$, дзе m – маса цела. У сістэме адліку, якая верціцца вакол той жа восі з той жа вуглавой хуткасцю $\omega$, цела з'яўляецца нерухомым. Каб у гэтай сістэме адліку выконваўся першы закон Ньютана, трэба ўвесці сілу $F_{cf}$, роўную да сілы F па велічыні і адваротную па напрамку. Гэта і ёсць цэнтрабежная сіла. Яна ўраўнаважвае сілу F і, у адпеведнасці да першага закона Ньютана, абумоўлівае нерухомаць цела.

Такім чынам, велічыня центрабежнай сілы складае

$F_{cf}=m{\omega }^{2}r=m{\frac {v^{2}}{r}}$

Такім чынам, ценрабежная сіла тым большая, чым большая хуткасць v і чым меншы радыус r.