Цэнтрабежная сіла
Цэнтрабе́жная сі́ла — сіла інерцыі, што дзейнічае на цела ў неінерцыяльнай сістэме адліку, якая верціцца адносна інерцыяльнай сістэмы. Цэнтрабежнай яна назывецца таму, што накіравана ў напрамку ад цэнтра вярчэння.
Як і іншыя сілы інерцыі, цэнтрабежная сіла з'яўляецца фіктыўнай і ўводзіцца для таго, каб у неінерцыяльнай сістэме можна было ўжываць законы Ньютана.
У інерцыяльнай сістэме адліку, каб цела магло вярцецца з вуглавой скорасцю , на яго павінна дзейнічаць сіла F, якая надасць яму нармальнае паскарэнне , дзе r — радыус вярчэння. Адпаведна другому закону Ньютана, гэтая сіла павінна быць роўная
дзе m — маса цела.
У сістэме адліку, якая верціцца вакол той жа восі з той жа вуглавой скорасцю , цела з'яўляецца нерухомым. Каб у гэтай сістэме адліку выконваўся першы закон Ньютана, трэба ўвесці сілу , роўную сіле F па велічыні і процілеглую па напрамку. Гэта і ёсць цэнтрабежная сіла. Яна ўраўнаважвае сілу F і, у адпаведнасці з першым законам Ньютана, абумоўлівае нерухомаць цела.
Такім чынам, велічыня центрабежнай сілы складае
Такім чынам, центрабежная сіла тым большая, чым большая скорасць v, і чым меншы радыус r.