Артур Баур

Артур Баур
ням.: Arthur Baur
Дата нараджэння	19 лютага 1915(1915-02-19)
Месца нараджэння	Цюрых, Цюрых, кантон Цюрых, Швейцарыя
Дата смерці	17 верасня 2010(2010-09-17) (95 гадоў)
Месца смерці	Мэнедорф[d], акруга Майлен, кантон Цюрых, Швейцарыя
Грамадзянства	Швейцарыя
Бацька	Emil Baur[d]
Жонка	Heidi Baur-Sallenbach[d]
Род дзейнасці	эсперантыст, мовазнавец, журналіст
Навуковая сфера	лінгвістыка
Альма-матар	Цюрыхскі ўніверсітэт Упсальскі ўніверсітэт Стакгольмскі ўніверсітэт
Вядомы як	спецыяліст па швейцарскім і алеманскім дыялектах нямецкай мовы, рэтараманскіх мовах і эсперанта
Член у	Швяйцарскае эсперанта-таварыства[d] Сусветная арганізацыя эсперанта
Узнагароды	ганаровы член Сусветнай эсперанта-асацыяцыи
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Артур Баур (ням.: Arthur Baur; 19 лютага 1915 г., Цюрых — 17 верасня 2010, Менедорф) — швейцарскі журналіст, лінгвіст, даследчык швейцарскага і алеманскага дыялектаў нямецкай мовы, рэтараманскай мовы і эсперанта.

Біяграфія

Агульныя звесткі

Нарадзіўся 19 лютага 1915 года ў Цюрыху, сын прафесара хіміі. Вучыўся ў універсітэтах Цюрыха, Упсалы і Стакгольма, вывучаў англійскую, рэтараманскую і исландскую філалогіі. Працаваў журналістам, з 1967 па 1980 гады быў шэф-рэдактарам штодзённай газеты Der Landbote (Вінтэртур). У 1943 годзе ажаніўся з Хайдзі Баур-Заленбах, у шлюбе нарадзіліся двое дзяцей. Быў адным з вядучых спецыялістаў Швейцарыі па эсперанта, швейцарскаму і алеманскаму дыялектам нямецкай мовы і рэтараманскай мове.

Навуковыя працы

• У 1939 годзе ён разам са сваёй жонкай Хайдзі Заленбах стварыў падручнік швейцарскага нямецкага «Praktische Sprachlehre des Schweizerdeutschen» (з ням. — «Практычны курс швейцарскага нямецкага»), які да 2008 года вытрымаў 13 выданняў. У сваёй працы «Што менавіта з’яўляецца швейцарскім нямецкім?» (ням.: Was ist eigentlich Schweizerdeutsch?) ад 1983 года Баур высунуў тэорыю, што швейцарская нямецкая не з’яўляецца дыялектам, а самастойнай мовай.
• Баур быў адным з нямногіх лінгвістаў, чые навуковыя працы былі прысвечаны рэтараманскай мове. У 1984 годзе ён пераклаў сваю навуковую працу «рэтараманская мова» (ням.: Das Rätoromanische) на мову эсперанта. У 1996 годзе ён апублікаваў на нямецкай працу «„Аллегры недастаткова» (ням.: Allegra genügt nicht), у 1997 — «Слава Грыске: паказальнік раманшскай мовы» (ням.: Viva la Grischa: Ein Wegweiser für das Bündnerromanische).
• У 1930 годзе Баур пачаў вывучаць у гімназіі эсперанта. Ён быў членам Грамадства эсперанта Цюрыха, Швейцарскага таварыства эсперантыстаў і Сусветнай эсперанта-асацыяцыі. З 1980 па 1986 гады ён быў рэдактарам часопіса «Svisa Esperanto Revuo». Удзельнічаў у 31-м і 32-м Сусветных кангрэсах эсперанта, якія прайшлі ў Берне, адказваючы за інфармацыйнае асвятленне і друк, а таксама ўваходзіў у мясцовы арганізацыйны камітэт 64-га Сусветнага кангрэса эсперантыстаў у Люцэрне. Апублікаваў мноства кніг на эсперанта, у тым ліку «La Fenomeno Svislando». З 1946 года працаваў на радыёстанцыі Schweizer Radio International, вёў штотыднёвыя перадачы на эсперанта да 1947 года, затым да 1991 года працаваў на асобнай праграме вяшчання радыёстанцыі на эсперанта.

Навуковыя працы

• Allegra genügt nicht! Rätoromanisch als Herausforderung für die Schweiz (1996)
• De la utopio al la realeco; Von der Utopie zur Wirklichkeit
• Deine zweite Sprache (1960)
• Esperanto-Kurs (1958)
• La fenomeno Svislando (originale verkita en Esperanto, 1979)
• Die Geschichte der Esperanto-Sendungen aus der Schweiz
• La kreo de nova retoromancxa skriblingvo
• La literaturo de romanĉa Svislando
• La literaturo en alemana Svislando
• Panoramo de Esperanto (1983)
• Das Problem der internationalen Sprache (1953)
• La retoromanĉa: historio kaj nuntempo de la kvara nacia lingvo de Svislando (1995)
• La retoromanĉa: sorto de la plej malgranda nacia lingvo de Svislando (1984)
• Schweizerdeutsch, woher und wohin? (1990)
• Schwyzertüütsch. «Grüezi mitenand.» Praktische Sprachlehre des Schweizerdeutschen (1939/1969/2008)
• Von der Utopie zur Wirklichkeit: Die Geschichte der Plansprachen (1976)
• Was ist eigentlich Schweizerdeutsch? (1983)
• Wo steht das Rätoromanische heute? Ein sprachpolitischer Lagebericht (1955)

Спасылкі

• Артыкул у Швейцарскім бібліяграфічным слоўніку (ням.)