Перайсці да зместу

Вінтэртур

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Вінтэртур
ням.: Winterthur
Герб Сцяг
Герб Сцяг
Краіна
Каардынаты
Кіраўнік
Першая згадка
919
Плошча
  • 68,07 км² (2008)[3]
Вышыня цэнтра
439 м
Водныя аб’екты
Насельніцтва
  • 119 315 чал. (31 снежня 2023)[4]
Часавы пояс
Тэлефонны код
052
Паштовыя індэксы
8352, 8482, 8400, 8401, 8403, 8404, 8405, 8406, 8408 і 8409
Аўтамабільны код
ZH
Афіцыйны сайт
Вінтэртур на карце Швейцарыі
Вінтэртур (Швейцарыя)
Вінтэртур
Вінтэртур (Швейцарыя)
Вінтэртур

Ві́нтэртур[5] (ням.: Winterthur) — горад у паўночнай частцы Швейцарыі, акруговы цэнтр, знаходзіцца ў кантоне Цюрых. Уваходзіць у склад акругі Вінтэртур.

Горад з’яўляецца шостым з гарадоў Швейцарыі па колькасці жыхароў — больш за 100 000 чалавек (на 2008 год). На мясцовым дыялекце жыхары завуць яго скарочана — Вінці. У Швейцарыі Вінтэртур завуць «горадам музеяў» — у горадзе знаходзіцца вялікая колькасць мастацкіх музеяў, у тым ліку Музей фатаграфіі і Музей Тэхнарама. Акрамя гэтага, Вінтэртур з’яўляецца буйным прамысловым цэнтрам Швейцарыі. У 1862 годзе тут заснаваны банк Bank in Winterthur.

У старажытнарымскія часы на месцы цяперашняга Обервінтэртура быў гарадок Вітудурум, які ў канцы 3 ст. н. э. займеў умацаванні. Не пазней 7 ст. з’явілася алеманскае паселішча. У 919 г. тут адбылася бітва паміж Бурхардам II Швабскім і Рудольфам II Бургундскім, у выніку якой Швабія замацавала кантроль над Тургаў.

Год Колькасць
1924 51 000 [6]
1969 93 000 [7]
1985 84 000 [8]
1994 87 600 [9]
Год Колькасць
1996 88 000 [10]
2008 100 000
2012 106 542 [11]
2012 104 468 [12]
Год Колькасць
2016 109 775 [13]
2017 110 570 [14]
2017 110 912 [15]
2018 111 840 [16]
Год Колькасць
2023 119 315 [4]

Гарады-пабрацімы

[правіць | правіць зыходнік]

Вядомыя ўраджэнцы і жыхары

[правіць | правіць зыходнік]
  1. а б в archINFORM — 1994. Праверана 6 жніўня 2018.
  2. а б https://stadt.winterthur.ch/gemeinde/politik/stadtrat/stadtpraesident-michael-kuenzle
  3. а б Arealstatistik Standard - Gemeinden nach 4 HauptbereichenFederal Statistical Office. Праверана 13 студзеня 2019.
  4. а б https://www.bfs.admin.ch/bfs/de/home/statistiken/bevoelkerung/stand-entwicklung.assetdetail.32229143.html
  5. БелЭн 1997.
  6. Большая советская энциклопедия / под ред. О. Ю. Шмидт — 1 — М.: Акционерное общество «Советская энциклопедия», 1920. Праверана 29 лістапада 2024.
  7. Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. — Т. 5. — С. 88.
  8. Географический энциклопедический словарь: Географические названия / под ред. В. М. Котляков — 3-е изд. — М.: Большая российская энциклопедия, 1989. — С. 104. — 903 с. — ISBN 5-85270-216-1
  9. Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.4: Варанецкі — Гальфстрым — С. 188.
  10. Большой словарь географических названий / под ред. В. М. КотляковЕкатеринбург: Русское географическое общество, 2003. — С. 143. — 832 с. — ISBN 5-94799-148-9
  11. http://winterthurinzahlen.stadtentwicklung.winterthur.ch/winterthurinzahlen/WinterthurInZahlenTabelleAlleDaten.asp?lngTabelledefinitionID=157 Праверана 6 сакавіка 2014.
  12. http://www.pxweb.bfs.admin.ch/Dialog/varval.asp?ma=px-d-01-2A00&ti=St%E4ndige+und+nichtst%E4ndige+Wohnbev%F6lkerung+nach+institutionellen+Gliederungen%2C+Geschlecht%2C+Zivilstand+und+Geburtsort&path=../Database/German_01%20-%20Bev%F6lkerung/01.2%20-%20Bev%F6lkerungsstand%20und%20-bewegung/&lang=1&prod=01&openChild=true&secprod=2 Праверана 4 чэрвеня 201.
  13. https://www.pxweb.bfs.admin.ch/pxweb/fr/px-x-0102020000_201/-/px-x-0102020000_201.px/table/tableViewLayout2/?rxid=56bd81e2-58bd-44d3-8c6f-0ab58b997afcFederal Statistical Office.
  14. https://statistik.zh.ch/internet/justiz_inneres/statistik/de/daten/gemeindeportraet_kanton_zuerich.html#a-content
  15. Bilanz der ständigen Wohnbevölkerung nach institutionellen Gliederungen, Staatsangehörigkeit (Kategorie), Geschlecht und demographischen KomponentenFederal Statistical Office. Праверана 12 студзеня 2019.
  16. Ständige Wohnbevölkerung nach Staatsangehörigkeitskategorie Geschlecht und Gemeinde; Provisorische Jahresergebnisse; 2018Federal Statistical Office, 2019. Праверана 11 красавіка 2019.
  17. Graf M. Die vergessene fünfte PartnerstadtWinterthur: Tamedia, 2018.