Валерый Канстанцінавіч Шэлег

Валерый Канстанцінавіч Шэлег
Дата нараджэння	26 красавіка 1946(1946-04-26) (77 гадоў)
Месца нараджэння	Мінск, Мінская вобласць, БССР, СССР
Грамадзянства	Беларусь
Род дзейнасці	навуковец, выкладчык універсітэта
Месца працы	Інстытут парашковай металургіі НАН Беларусі БНТУ
Навуковая ступень	доктар тэхнічных навук (1989)
Навуковае званне	прафесар (1991) член-карэспандэнт НАН Беларусі (2014)
Альма-матар	БПІ (1969)
Прэміі	Прэмія Ленінскага камсамола Беларусі (1978) прэмія Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі (1997)
Узнагароды

Валерый Канстанцінавіч Шэлег (нар. 26 красавіка 1946, Мінск) — беларускі вучоны ў галіне тэхналогіі машынабудавання, уключаючы парашковую металургію, матэрыялазнаўства, зварку і ахоўныя пакрыцці. Член-карэспандэнт (2014), доктар тэхнічных навук (1989), прафесар (1991). Заслужаны дзеяч навукі Рэспублікі Беларусь (2001).

Біяграфія

Скончыў Беларускі політэхнічны інстытут (1969).

З 1969 года ў Мінскім спецыяльным канструктарскім бюро аўтаматычных ліній. З 1972 года ў НДІ парашковай металургіі (г. Мінск): з 1977 года загадчык лабараторыі, з 1981 года загадчык аддзела, з 1993 года загадчык аддзялення, з 1995 года намеснік дырэктара. З 1996 года дырэктар Навукова-даследчага і канструктарска-тэхналагічнага інстытута зваркі і ахоўных пакрыццяў Беларускага дзяржаўнага навукова — вытворчага канцэрна парашковай металургіі (БДНВКПМ) і адначасова з 2000 года першы намеснік генеральнага дырэктара БГНПКПМ. З 2002 года в.а. генеральнага дырэктара, з 2003 года генеральны дырэктар БДНВКПМ.

З 2005 года загадчык кафедры Беларускага нацыянальнага тэхнічнага ўніверсітэта. З 2013 года галоўны рэдактар рэспубліканскага міжведамаснага зборніка навуковых прац «Машынабудаванне».

Узнагароды

Прэмія Ленінскага камсамола Беларусі (1978) за даследаванне і распрацоўку новых цеплаабменных апаратаў з капілярнымі структурамі і іх укараненне ў прамысловасць. Дзяржаўная прэмія СССР (1980) за распрацоўку і ўкараненне ў народную гаспадарку новых порыстых матэрыялаў і вырабаў на аснове металічных парашкоў. Прэмія Савета Міністраў СССР (1987) за распрацоўку і ўкараненне ў народную гаспадарку пранікальных матэрыялаў з высокімі эксплуатацыйнымі ўласцівасцямі. Прэмія НАН Беларусі (1997) за манаграфію «Тэорыя і практыка электраімпульснага спякання порыстых парашковых матэрыялаў».

Навуковая дзейнасць

Работы ў галіне тэорыі і практыкі стварэння порыстых парашковых матэрыялаў і вырабаў з іх рознага прызначэння. Распрацаваў важныя пытанні тэорыі атрымання структур з раўнамерным размеркаваннем пор па памерах па плошчы фільтруючай перагародкі, кіравання характарыстыкамі порыстай структуры эфектыўных капілярна-порыстых парашковых матэрыялаў, характарызаваных ў працэсе эксплуатацыі транспартам вадкасці ў іх пад дзеяннем капілярных сіл. Устанавіў заканамернасці змены структуры і уласцівасцяў порыстых парашковых матэрыялаў у працэсе свабоднага ападку, стварэння біапорыстых, шматслойных структур і з бесперапынна зменлівымі памерамі часу, а таксама атрымання вырабаў з тугаплаўкіх металічных парашкоў (тытан, ніобій, тантал) метадам электраімпульснага спякання, высокапорыстых ячэістых матэрыялаў на аснове сплаваў сістэмы Ni-СД-Аl і керамікі — з аксіду алюмінія. Распрацаваў новыя метады кантролю іх уласцівасцяў і шэраг тэхналагічных працэсаў атрымання такіх матэрыялаў, а таксама абсталяванне, сродкі тэхналагічнага абсталявання і арганізаваў прамысловую вытворчасць на Маладзечанскім заводзе парашковай металургіі.

Аўтар больш за 680 навуковых прац, у тым ліку 19 манаграфій, каля 270 аўтарскіх пасведчанняў і патэнтаў.

Бібліяграфія

• Пористые порошковые материалы и изделия из них. Минск, 1987 (в соавт.).
• Термодинамические расчеты в практике конструирования и применения сварочных материалов. Минск, 2006 (в соавт.).
• Расчет и конструирование агрегатно-модульных гидроблоков управления гидроприводов технологических машин. Гомель, 2010 (в соавт.).
• Основы автоматизированного проектирования технологических процессов в машиностроении. Минск, 2012 (в соавт.).
• Электроимпульсное полирование сплавов на основе железа, хрома и никеля. Минск, 2014 (в соавт.).

Спасылкі

• Валерый Канстанцінавіч Шэлег у базе даных «История белорусской науки в лицах» Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Якуба Коласа НАН Беларусі (руск.)