Во Нгуен Зіяп

Во Нгуен Зіяп
в’етн. Võ Nguyên Giáp
Дата нараджэння	25 жніўня 1911(1911-08-25)[…]
Месца нараджэння	Lộc Thủy[d], Куангбінь
Дата смерці	4 кастрычніка 2013(2013-10-04)[…] (102 гады)
Месца смерці	Ханой, Дэльта Чырвонай ракі[d], В’етнам
Грамадзянства	В’етнам
Адукацыя	В'етнамскі нацыянальны ўніверсітэт[d]
Веравызнанне	Атэізм
Партыя	Камуністычная партыя В’етнама
Род дзейнасці	салдат, палітык, журналіст, пісьменнік, four-star rank
Месца працы	Office of Strategic Services[d]
Жонка	Nguyễn Thị Quang Thái[d] і Đặng Bích Hà[d]
Узнагароды	Q16675268? ганаровы доктар Калькуцкага ўніверсітэта[d]
Аўтограф
Во Нгуен Зіяп на Вікісховішчы

Во Нгуен Зіяп (в’етн. Võ Nguyên Giáp; 25 жніўня 1911 — 4 кастрычніка 2013) — в’етнамскi ваенны і палітычны дзеяч.

Бiяграфiя

Нарадзіўся 11 жніўня 1911 ў правінцыі Куан Бінь.

У 1924 паступіў у прэстыжную Нацыянальную акадэмію ў Хюэ (Ханой). Праз два гады быў выключаны за стварэнне студэнцкай арганізацыі, правёў тры месяцы ў турме за кіраўніцтва дэманстрацыямі. У 1930 быў заключаны ў турму на два гады за прыналежнасць да Камуністычнай партыі Індакітая (ІКП). Выйшаўшы з турмы, паступіў у ліцэй Альбер-Сарра ў Ханоі, скончыў яго з дыпломам па праве і палітычнай эканоміі. Быў прафесарам гісторыі ў ліцэі Тан Лон. У 1930-х гадах апублікаваў мноства артыкулаў па сацыяльна-эканамічнаму становішчу ў В’етнаме і міжнародных справах у такіх газетах, як «Голас народа», «Навіны і інфармацыя», «Труд», «Народ» і «Мы». У суаўтарстве з іншым членам кампартыi напісаў кнігу «Сялянскі пытанне».

У 1940 Зiяп сустрэўся з Хо Шы Мінам і неўзабаве стаў адным з яго бліжэйшых паплечнікаў. У 1944 арганізаваў Узброеную прапагандысцкую брыгаду, папярэдніцу В’етнамскай вызваленчай арміі, якая адыграла ключавую ролю ў захопе дзяржаўнай улады падчас жнівеньскай рэвалюцыі 1945. У тым жа годзе стаў адным з чатырох членаў магутнага Пастаяннага сакратарыята Цэнтральнага Камітэта партыі, папярэднікі Палітбюро.

Падчас першай Індакітайскай вайны з’яўляўся галоўнакамандуючым в’етнамскай арміі. Нанёс сур’ёзнае паражэнне французскім сілам у бітве пры Д’енб’енфу.

Падчас вайны ў В’етнаме (1959—1975) кіраваў усімі буйнымі наступальнымі аперацыямі паўночнав’етнамскай арміі. Зiяп арганізаваў Тэцкае (1968), Велікаднёвае (1972) і Вясновае (1975) наступы.

У 1978 Зiяп выступіў супраць увядзення войскаў у Камбоджу. У сакавіку 1982 быў выведзены са складу Палітбюро, аднак захаваў за сабой пасаду намесніка старшыні савета міністраў па пытаннях навукова-тэхнічнага развіцця. У ліпені 1991 Зiяп быў выведзены са складу Цэнтральнага Камітэта партыі.

Во Нгуен Зіяп памёр 4 кастрычніка 2013 года.

Лiтаратура

• Black, Edwin F. The Master Plan for Conquest in Vietnam. // Military Review. — June 1963. — Vol. 43 — No. 6.

Спасылкi

• Во Нгуен Зiяп (палiтычная i ваенная дзейнасць) (руск.) 
• Кароткая біяграфія (руск.) 
• Н. Ігнацьеў Спадчына генерала Зiяпа (руск.)