Джон Дункан (мастак)

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Джон Дункан
англ.: John Duncan
Дата нараджэння ліпень 1866[1]
Месца нараджэння
Дата смерці 1945[2][3][…]
Месца смерці
Грамадзянства
Род дзейнасці мастак, ілюстратар
Вучоба
Член у
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Джóн Дýнкан (па-шатландску і па-англійску: John Duncan; 19 ліпеня 1866, Данды, Шатландыя — 1945, Эдынбург, Шатландыя) — шатландскі мастак-сімваліст.

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Яго бацька быў жывёлагадоўцам, але Джон заўсёды дэманстраваў адсутнасць цікавасці да сямейнага бізнесу і схільнасць да выяўленчага мастацтва, настолькі, што ва ўзросце 11 гадоў ён ужо быў таленавітым студэнтам Школы мастацтваў Данды. Ва ўзросце 15 гадоў яго ілюстрацыі былі апублікаваны ў мясцовым часопісе The Wizard of the North («Чараўнік Поўначы»)[5].

Дж. Дункана многія называлі «вар’ятам», а іншыя — «містыкам». Ён прызнаўся, што падчас малявання слухаў «казачную музыку». Нягледзячы на ​​тое, што ягоная творчасць застаецца моцна ўкаранёнай у рух прэрафаэлітаў, ён вылучаўся сярод сваіх сучаснікаў і параўнальны хутчэй з мадэрністамі, у той час як ягоная ўлюбёная тэма — кельцкі рэнесанс[6].

Мастацтвазнаўцы яго звычайна лічаць сімвалістам. Ягоную цікавасць да кельцкага Адраджэння таксама падзяляла шатландская спявачка Марджары Кенэдзі-Фрэйзер; яны сталі блізкімі сябрамі, і Дункан намаляваў яе падчас паездкі ў Эрыскей у 1905 годзе[7].

У 1887—1888 гадах Дж. Дункан працаваў у Лондане як мастак-ілюстратар, а потым адправіўся на кантынент, дзе вучыўся ў Антверпенскай каралеўскай акадэміі прыгожых мастацтваў пад кіраўніцтвам Шарля Верла і ў Дзюсельдорфскай акадэміі мастацтваў[5].

«Ведзьмін калодзеж», 1894, праект Джона Дункана, Эдынбург

У 1892 годзе Дж. Дункан пераехаў у Эдынбург, дзе пачаў плённае супрацоўніцтва з сацыёлагам, біёлагам і горадабудаўніком Патрыкам Гедэсам, з якім пазнаёміўся ў Данды. Неўзабаве ён атрымаў вядомасць як адзін з вядучых мастакоў «кельцкага адраджэння» ў Шатландыі. У 1890-я гады Дункан стварыў цыклі фрэсак на міфалагічныя тэмы, якія ўпрыгожылі сцены кватэры Гедэса і ўніверсітэцкага інтэрнату ў эдынбургскім квартале Рэмсі-гардэн. У 1894 годзе па заказе Гедэса ён распрацаваў праект «Ведзьмін калодзеж» — помнік ахвяр ганенняў на ведзьмаў у Эдынбургу[8].

У 1900 годзе дзякуючы падтрымцы Патрыка Гедэса Дункан атрымаў пасаду прафесара ў Чыкакскім інстытуце, заснаваным Фрэнсісам Уэйландам Паркерам. Тут у ліку яго вучняў быў амерыканскі скульптар і мастак-акварэліст Уільям Зорах. Вярнуўшыся ў Шатландыю пасля смерці Паркера ў 1902 годзе, Дункан пасяліўся ў Эдынбургу, дзе і пражыў астатак гадоў[9].

Памёр у 1945 годзе, пахаваны ў Эдынбургу[10].

Творчасць[правіць | правіць зыходнік]

Стылістычна творы Дж. Дункана нагадваюць творы сімвалістаў П'ера Пюві дэ Шавана і Гюстава Маро, прэрафаэліта Эдварда Берн-Джонса[11].

Дункан быў найважнейшым прапагатарам матываў з кельцкай міфалогіі ў шатландскім мастацтве, але ён таксама прысвяціў сябе біблейскім сцэнам і тэмам з грэчаскай міфалогіі. Дэкаратыўнасць карціны была для яго найвышэйшым прыярытэтам, нават калі ён не заўсёды імкнуўся да гэтага ідэалу так паслядоўна, як у карціне «Святая Брыгіта» (1913)[11].

Г. Штухці апісвае карціны Дункана як «незвычайныя і ўнікальныя ў шатландскім мастацтве першай паловы 20-га стагоддзя ў выбары сюжэта, дэкаратыўным і ўсё больш вытанчаным адлюстраванні і тэхнічным майстэрстве»[12].

Творы Дункана знаходзяцца пераважна ў музеях Шатландыі[9].

Галерэя[правіць | правіць зыходнік]

  • «Трыстан і Ізольда», 1912
    «Трыстан і Ізольда», 1912
  • «Архангел Урыіл», каля 1919
    «Архангел Урыіл», каля 1919
  • «Айфэ»
    «Айфэ»
  • «Гімн Ружы», 1907, дэталь
    «Гімн Ружы», 1907, дэталь
  • «Святая Брыгіта»
    «Святая Брыгіта»
  • «Святая Брыгіта», эскіз
    «Святая Брыгіта», эскіз
  • «Слановая косць, малпы і паўліны», 1923
    «Слановая косць, малпы і паўліны», 1923
  • «Вершнікі сідаў»
    «Вершнікі сідаў»
  • «Дзеці Ліра»
    «Дзеці Ліра»
  • «Мерлін і каралева фей»
    «Мерлін і каралева фей»
  • «Хепту развітваецца з горадам Об», 1909
    «Хепту развітваецца з горадам Об», 1909
  • «Шчасце»
    «Шчасце»
  • «Шчасце», дэталь
    «Шчасце», дэталь
  • «Спячая прыгажуня»
    «Спячая прыгажуня»
  • «Пакланенне вешчуноў», 1915
    «Пакланенне вешчуноў», 1915
  • «Семела»
    «Семела»
  • «Флегетон»
    «Флегетон»
  • «Чатыры фігуры ў пейзажы», 1930-я гг.
    «Чатыры фігуры ў пейзажы», 1930-я гг.
  • «Энгус Ок»
    «Энгус Ок»
  • «Ярында і Ярынгель у лесе ведзьмаў», 1909. Палатно, масла. 66.6х91.8 см
    «Ярында і Ярынгель у лесе ведзьмаў», 1909. Палатно, масла. 66.6х91.8 см
  • «Жанна д’Арк і яе шатландская гвардыя», 1896
    «Жанна д’Арк і яе шатландская гвардыя», 1896
  • «Каралева Марыя Шатландская ў замку Фатэрынгей», 1929
    «Каралева Марыя Шатландская ў замку Фатэрынгей», 1929
  • «Дэйрдрэ ў смутку»
    «Дэйрдрэ ў смутку»
  • Партрэт Марджары Кенэдзі-Фрэйзер
    Партрэт Марджары Кенэдзі-Фрэйзер
  • «Баба і Білі» (партрэт Вівіяны, дачкі мастака), 1920
    «Баба і Білі» (партрэт Вівіяны, дачкі мастака), 1920
  • «Хелен Шлап, Аёна»
    «Хелен Шлап, Аёна»

Зноскі

  1. ↑ RKDartists Праверана 23 жніўня 2017.
  2. ↑ John Duncan
  3. ↑ Swartz A. John Duncan — 2007.
  4. ↑ Union List of Artist Names — 2008. Праверана 25 кастрычніка 2018.
  5. ↑ а б Young, Clara (2004). «John Duncan». Oxford Dictionary of National Biography (online ed.). Oxford University Press.
  6. ↑ Kemplay, John (2009). The Paintings of John Duncan: A Scottish Symbolist. Pomegranate Artbooks.
  7. ↑ Jarron, Matthew (2015). «Independent & Individualist»: Art in Dundee 1867—1924. Dundee: University of Dundee Museum Services / Abertay Historical Society. pp. 49-83.
  8. ↑ Mellor, Helen (1990). Patrick Geddes: Social Evolutionist & City Planner. London: Routledge. p. 76.
  9. ↑ а б The Decorative Paintings of John Duncan (англ.) // The Artist: an illustrated monthly record of arts, crafts and industries. — London, UK, 1898. — Vol. 21. — P. 146—152.
  10. ↑ Young, Clara. John Duncan (англ.) // Oxford Dictionary of National Biography. — 2004.
  11. ↑ а б John Kemplay: The paintings of John Duncan: a Scottish symbolist. Pomegranate, San Francisco 1994.
  12. ↑ Henriette Stuchtey: Duncan, John. In: Allgemeines Künstlerlexikon. Die Bildenden Künstler aller Zeiten und Völker (AKL). Band 30, Saur, München u. a. 2001, ISBN 3-598-22770-1, S. 536.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Джон_Дункан_(мастак)&oldid=4328922"