Дзерынкую (падземны горад)

Славутасць
Дзерынкую
38°22′53″ пн. ш. 34°44′10″ у. д.
Краіна	Турцыя
Месцазнаходжанне	Derinkuyu[d] Неўшэхір[d]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Зала духоўнага вучылішча.

Дзерынкую́ (тур. Derinkuyu — «глыбокі калодзеж») — старажытны падземны горад, які мае шмат узроўняў. Найбуйнейшае адкрытае для турыстаў пячорнае паселішча Каппадокіі. Знаходзіцца побач з вёскай Дзерынкую у аднайменным раёне на тэрыторыі сучаснай Турцыі, у 29 км ад найбуйнейшага падземнага горада — Неўшэхіра. Разам з суседнім горадам Каймаклы гэта адзін з лепшых прыкладаў падземных жылых збудаванняў.

Тут людзі на працягу стагоддзяў хаваліся ад набегаў ворагаў, рэлігійных пераследаў і іншых небяспек. Сягаючы глыбіні каля 60 м (8 узроўней), у старажытнасці горад мог прытуліць да 20 тысяч чалавек разам з харчаваннем і іх быдлам. Плошча горада дакладна не вядома: яна складае 1,5-2,5 км2 альбо 4 × 4 км. Навукоўцы мяркуюць, што цяпер даследавана толькі 10-15 % з усёй тэрыторыі горада.

Гісторыя

Падземны горад Дзерынкую быў выдзеўбаны ў мяккім туфе — тыповай для Кападокіі вулканічнай пародзе. З нагоды яго паходжання дагэтуль вядуцца спрэчкі: па сцвярджэнні Міністэрства культуры Турцыя, горад быў заснаваны ў VIII—VII стагоддзях да н. э. фрыгійскімі плямёнамі, якія перасяліліся сюды. , калі гэтыя землі засялялі хеты. Да прыходу хетаў гэтыя землі засялялі хаты — народ, які насяляў краіну Хаці ў Цэнтральнай і паўднёва-ўсходняй частцы Анатоліі (сучасная Турцыя) у перыяд 2500—2000/1700 гадоў да н. э. Назву краіны і народа пазней атрымалі ў спадчыну заваёўнікі-хеты, якадносіліся ся да іншай моўнай сям’і.

Царства Хаці да захопу і асіміляцыі карэнных плямёнаў хетамі праіснавала тысячу гадоў, так што, хутчэй за ўсё, падземныя гарады былі пабудаваныя народам хаці.

Некаторыя звязваюць паходжанне пячорнага горада з зараастрызмам. У другой главе свяшчэннай кнігі "Венд" ідад"ёсць згадкі пра падземныя сховішчы, падобныя да Дзерынкую і суседніх падземных гарадоў. Паводле легенды, яны былі збудаваныя іранскім царом Джамшыдам па ўказанні вярхоўнага бога Ахурамазды. Зыходзячы з гэтага, многія навукоўцы мяркуюць, што горад Дерынкую пабудавалі мідыйцамі ці персы.

У перыяд персідскага панавання (VI—IV стагоддзя да н.э.) горад упершыню стаў прытулкам для бежанцаў. У часы Візантыйскай імперыі горад сталі называць Малакопія (грэч. Μαλακοπαία), а прыкладна ў V стагоддзі н. э. Тут яны хаваліся ад набегаў качэўнікаў і пераследаў з боку ісламскіх дзяржаў Амейядаў і Абасідаў. Актыўная жыццё ў Дзерынкую ішла аж да VIII стагоддзя, хоць некаторыя мясцовыя знаходкі датуюцца X стагоддзем.

У 1963 годзе горад быў адкрыты археолагамі, калі адзін мясцовы жыхар неспадзявана выявіў за сцяной свайго дома нейкі таямнічы пакой.