Вялікае Сяло (Літва)
Вёска
| ||||||||||||||||
Вялікае Сяло[1] або Вялікая Весь[2], таксама Дзіджа́саліс[3] (літ.: Didžiasalis) — вёска ў Ігналінскім раёне Уцянскага павета Літвы. Адміністрацыйны цэнтр Вялікасельскай сянюніі. Размешчаны за 5 км на ўсход ад Цверачы, каля граніцы з Беларуссю.
Гісторыя
[правіць | правіць зыходнік]У канцы XVIII стагоддзя Вялікае Сяло ўваходзіла ў склад Ашменскага павета Віленскага ваяводства Вялікага Княства Літоўскага, адносілася да маёнтка Цверач, уласнасць бенідыкцінцаў[2].
У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай 1795 года тэрыторыя апынулася ў складзе Расійскай імперыі. У другой палове XIX стагоддзя ў вёсцы жыло 283 каталікі, 7 старавераў, 12 жыдоў, адносілася да дзяржаўнага маёнтка Дзісна[4].
За часамі Першай сусветнай вайны ў 1915 годзе тэрыторыя занята войскамі Германскай імперыі.
25 сакавіка 1918 года згодна з Трэцяй Устаўной граматай абвешчана часткай Беларускай Народнай Рэспублікі[5]. У канцы 1918 года занята Чырвонай Арміяй, з 1 студзеня 1919 года ў адпаведнасці з пастановай І з’езда КП(б) Беларусі яна ўвайшла ў склад Савецкай Беларусі, з 27 лютага 1919 года — у ЛітБел ССР.
У 1920 годзе апынуўся ў складзе Сярэдняй Літвы, у 1922 годзе — у складзе Польшчы. У беларускай гістарыяграфіі землі вядомы як Заходняя Беларусь.
У другой палове верасня 1939 года Вялікае Сяло занята Чырвонай Арміяй, у лістападзе далучана да Беларускай ССР. У 1940 годзе тэрыторыя перададзена Літоўскай ССР[6].
З 1990 года ў складзе адноўленай незалежнай Літвы.
Насельніцтва
[правіць | правіць зыходнік]Дынаміка насельніцтва з 1959 па 2011 | |||||||
1959пер.[7] | 1970пер. | 1976[8] | 1979пер. | 1985[9] | 1989пер. | 2001пер. | 2011пер. |
---|---|---|---|---|---|---|---|
176 | 210 | 969 | 1 982 | 2 431 | 2 676 | 1 744 | 1 299 |
Крыніцы
[правіць | правіць зыходнік]- ↑ 74 // Вялікі гістарычны атлас Беларусі : у 4 т. / Дзяржаўны камітэт па маёмасці Рэспублікі Беларусь, Рэспубліканскае унітарнае прадпрыемства «Белкартаграфія»; рэдкалегія: В. Л. Насевіч (галоўны рэдактар) [і інш.]. — Мінск: Белкартаграфія. — Т. 2 / [складзены і падрыхтаваны да друку ў 2012 г. ; спецыяльны змест распрацавалі: Я. К. Анішчанка і інш.]. — 1 атлас (347, [4] с.) : каляр., карты, тэкст, іл., паказальнік с. — ISBN 978-985-508-245-4.
- ↑ а б 201 // Вялікі гістарычны атлас Беларусі : у 4 т. / Дзяржаўны камітэт па маёмасці Рэспублікі Беларусь, Рэспубліканскае унітарнае прадпрыемства «Белкартаграфія»; рэдкалегія: В. Л. Насевіч (галоўны рэдактар) [і інш.]. — Мінск: Белкартаграфія. — Т. 2 / [складзены і падрыхтаваны да друку ў 2012 г. ; спецыяльны змест распрацавалі: Я. К. Анішчанка і інш.]. — 1 атлас (347, [4] с.) : каляр., карты, тэкст, іл., паказальнік с. — ISBN 978-985-508-245-4.
- ↑ Напісанне ў адпаведнасці з ТКП 187-2009 (03150) «Спосабы і правілы перадачы геаграфічных назваў і тэрмінаў Літоўскай Рэспублікі на беларускую мову»
- ↑ SgKP 1893, s. 336.
- ↑ Вялікі гістарычны атлас Беларусі : у 4 т. / Дзяржаўны камітэт па маёмасці Рэспублікі Беларусь, Рэспубліканскае унітарнае прадпрыемства «Белкартаграфія»; рэдкалегія: В. Л. Насевіч (галоўны рэдактар) [і інш.]. — Мінск: Белкартаграфія. — Т. 4 / [рэд. В.Л. Насевіч]. — 270 с., іл. с. — ISBN 978-985-508-476-2. С. 19.
- ↑ Вялікі гістарычны атлас Беларусі : у 4 т. / Дзяржаўны камітэт па маёмасці Рэспублікі Беларусь, Рэспубліканскае унітарнае прадпрыемства «Белкартаграфія»; рэдкалегія: В. Л. Насевіч (галоўны рэдактар) [і інш.]. — Мінск: Белкартаграфія. — Т. 4 / [рэд. В.Л. Насевіч]. — 270 с., іл. с. — ISBN 978-985-508-476-2. С. 30.
- ↑ Didžiasalis. Mažoji lietuviškoji tarybinė enciklopedija , T. 1 (A–J). Vilnius, Vyriausioji enciklopedijų redakcija, 1966, 399 psl.
- ↑ Didžiasalis. Lietuviškoji tarybinė enciklopedija, III t. Vilnius: Mokslo ir enciklopedijų leidybos institutas, 1978. T.III: Demokratinis-Garibaldžio, 49 psl. (літ.)
- ↑ Didžiasalis 1. Tarybų Lietuvos enciklopedija , T. 1 (A-Grūdas). Vilnius, Vyriausioji enciklopedijų redakcija, 1985, 421 psl. (літ.)
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Wielka Wieś // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom XIII: Warmbrun — Worowo (польск.). — Warszawa, 1893. — S. 336.
Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік]На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Вялікае Сяло (Літва)