Кэмпо

Кэмпо (яп.: 拳法 — агульная назва ўсіх баявых мастацтваў. Ужываецца сярод спецыялістаў як агульная назва ўсіх відаў баявых мастацтваў i адзінаборстваў, ня гледзячы на нацыянальную прыналежнасць. Гэтае паняцце з'явілася ў выніку японскага прачытання кітайскіх іерогліфаў цюань-фа («метад, права кулака»). Паняцце можа ахапіць як усходнія баявыя мастацтвы, так i адзінаборствы ўсіх відаў, ад спартыўных да прыкладных i ваенных. Кэмпо — гэта не толькі барацьба голымі рукамі, але i з рознымі прыстасаваннямі.

Кэмпо можно падзяліць на адзінаборства i баявыя мастацтвы. У адзінаборствах у паядынак-барацьбу ўступаюць двое, адзін на адзін. У баявых мастацтвах колькасць нападаючых можа быць любым. Акрамя того адзінаборства бываюць толька гульнёвага i баявога напрамку, а баявые мастацтва акрамя гэтых могуць мець яшчэ i духоўную структуру, i форму мастацтва ў прамым сэнсе.

У кэмпо вызначаюць плыні, стылі i школы.

Некаторыя лічаць, што кэмпо, гэта асобны від баявога мастацтва. Прыклады: Кэмпо-кай en: Kenpo kai, en: Kenpō, en: Kokusai kempo, en: Kosho Shorei Ryu Kempo, Mushindo Kempo, en: Tracy Kenpo, en: Universal Kempo

Плыні кэмпо

Плынь кэмпо — частка кэмпо, група яго відаў, якую выдзяляюць традыцыйна, паводле яе агульнай скіраванасці.

Аздараўляльная плынь характарызуецца скіраванасцю толькі на паляпшэнне здароўя (прафiлактыка, лячэнне, герыятрыя), і не дачыняецца да баявых мастацтваў цi адзiнаборстваў. Часта гэта вiд фiтнэса, як, напрыклад, каратэбiка, сумесь каратэ i аэробiкі. З традыцыйных відаў у гэтую катэгорыю часта ўключаюць кітайскае тайцзыцюань.

Прыкладная плынь звязаная з канкрэтнымi баявымi дзеяннямi. Найперш, гэта ўсе вайсковыя вiды кэмпо, а таксама амаль усе старадаўнiя вiды кэмпо, якія, відаць, не маглі б іначай дажыць да нашага часу. З японскiх вiдаў у кэмпо, будзюцу, такiмi з'яўляюцца вiды з канцоўкай назвы «дзюцу» (мастацтва, тэхнiка): дзюдзюцу, кэндзюцу, нiндзюцу. З неяпонскiх відаў гэта баявое самба.

Гульнёвая плынь: чыста спартыўныя, спаборніцкія віды кэмпо, якімі займаюцца дзеля атрымання медалёў, ганаровых званняў i дасягнення рэкордаў. Сюды ўваходзяць усе алімпійскія вiды: бокс, барацьба, самба, тэквандо. З нацыянальных відаў да гульнёвых адносіцца, напрыклад, японскае сумо. Кітайскае ушу ў гульнёвым варыянце робіцца гiмнастыкай ушу.

Традыцыйная плынь : поўныя сістэмы баявых мастацтваў. У традыцыйным варыянце практычна заўсёды прысутнiчае пачатковы прыкладны аспект; спартыўны аспект найчасцей адмаўляецца, але ўключаецца аздараўляльны аспект, калi гэта адпавядае пачатковай традыцыі таго цi іншага кэмпо. Так, традыцыйныя стылі ушу атрымалі асобную назву цзін'у. У каратэдо сётокан-рю традыцыйнай плыні трымаецца сётокай майстра Сігэру Эгамі, які адмаўляе спартыўную скіраванасць каратэ, следуючы запаветам стваральніка стылю сётокан Фунакосі Гіціна. Найважнейшым аспектам традыцыйнай плыні з'яўляецца баявое мастацтва.

• Эзатэрычны – гэты напрамак кэмпо досыць мала распаўсюджаны. Тут мэтамі баявога мастацтва становяцца не баявыя, або спартыўныя аспекты. Хутчэй гэта кірунак бліжэй да аздараўленчага, толькі на ўзроўні традыцыі і эзатэрыкі. Найважнейшымі становяцца праца з энергіямі, астральные аспекты (астральнае каратэ). Так даволі масавае тайцзыцюань, часцей многімі ўспрымаймае як чыста аздараўленчае кэмпо, на самой справе з'яўляецца цалкам эзатэрычным, дзе практыкай правяраюцца Даосыскія прынцыпы інь-ян. У гэтым варыянце яго нават называюць тайцзы-цыгун. З стыляў айкідо чыста эзатэрычным лічыцца кі-айкідо майстра Коіці Тохэя. У ім айкідо, як баявое мастацтва адыходзіць на другі план, а галоўным станавіцца ўменне кіраваць сваёй энергетыкай, сілай Кі. Да іх ставіцца і «жалезная кашуля» з цыгун.
• Рэлiгiйны – гэты напрамак кэмпо распаўсюджаны ў рэлігіёзным асяроддзі, часцей за ўсё ў будыстскіх, Даосскіх манастырах. Гэта ў першую чаргу ушу легендарнага манастыра Шаалінь. Новыя ўзнікшыя кэмпо таксама могуць быць рэлігіёзнымі, калі таго жадаюць стваральнікі. Прыкладам можа быць сёрындзі-кэмпо, дзе паслядоўнікі гэтага кэмпо лічацца будысцкімі манахамі. Сярод новатвораў таксама могуць быць рэлігіёзныя. Так славяна-горыцкая барацьба цалкам рэлігіёзны ўжо выгляд рускага кэмпо, бо стваральнік-аднаўляльнік яго Бялоў, абвясціў сябе святаром славянскага паганства.
• Тантра – гэта асобы напрамак кэмпо, калi галоўным станавіцца эзатэрычнае, мiстычнае развіццё таго, хто займаецца баявым мастацтвам. Да тантрычных баявых мастацтваў адносяць астральнае каратэ Гуру Вар Авера, і асабліва айкідо ў вышэйшым сваім развіцці Уэсіба Марыхэя .

Ужыванне паняцця КЭМПО ў практыцы баявых мастацтваў

• Сёрындзі-кэмпо (яп.: 少林寺拳法) — шаоліньскае кэмпо, ушу Шаоліня, развіваемае ў Японіі.
• Ніхон-кэмпо (яп.: 日本拳法) — японскае баявое мастацтва, напрамку рукапашнага боя.
• Рускае кэмпо — від кэмпо, з'явіўшагася ва Украіне ў 1990-х гадах.
• Сэкай-но кэмпо (яп.: 世界の拳法) — форма аб'яднання розных відаў кэмпо свету.

Часопіс «Кэмпо»

Гэта спецыялізаваны часопіс, які быў выдаваны ў Мінску з 1992 па 2000 год у выдавецтвах (па чарзе) «Эрыдан», «Красіка», «Сэкай», «Харвест», пад нязменнай рэдакцыяй разнастайнага спецыяліста i эксперта ў баявых мастацтвах Анатоля Тараса.

Спасылкі

• сайт кэмпо ў Беларусі
• форум баявых мастацтваў у Беларусі Архівавана 6 ліпеня 2011.
• Беларускі часопіс па баявым мастацтвам «Байцоўски клуб»
• сайт па ўсходнім баявым мастацтвам у Беларусі Архівавана 18 чэрвеня 2009.