Кірэя

Кірэя^[1], (турэцк.: kerege (käräγä, kereke), ад ker- «расцягваць»), саст. ко́рзно^[2]^[3] — верхняе адзенне да пят, зробленае са скуры, сукна ці воўны, без рукавоў (укр.) (бел., з футравым каўняром або з капюшонам. Кірэя нагадвае плашч (руск.) (бел., але выраблялася пераважна з сукна, таму намакала. Яе насілі не так «на нагах», як апраналі, сядаючы на каня або на калёсы.

Кірэя ў гісторыі[правіць | правіць зыходнік]

Кірэя была прыкметай заможнасці, пэўнага сацыяльнага становішча. У казацкія часы яе насіла старшына, уключаючы і гетмана, накідваючы на жупан.

Кірэя мешчаніна была з гранатавага або попельнага сукна. Кірэі — адзенне без стану, часам з рукавамі, былі кармазінавыя, падбітыя воўчым футрам (ням.) (бел.. Тое ж самае адзенне азначала і апонча той жа самай фарбы. Шляхта насіла апончы падшытыя адамашкам і блакітным атласам з капюшонам для накрывання галавы ад дажджу або сонца ў падарожжы.

Мяшчане малых гарадкоў насілі апончу таксама ў падарожжы і да строю. Кірэя або апонча была адзеннем мяшчан і шляхты. Шляхціцаў адрознівалі па шаблі, а мяшчане насілі паліцу. Кірэі дробнай шляхты і мяшчан не былі падшыты воўчым футрам (ням.) (бел., а чырвонай або зялёнай байкай і зверху іх пакрывалі гранатавым або попельным сукном.

Дэлія нічым не адрознівалася ад кірэі, толькі была ўцягнутая ў стане. Тады ж і змяніўся крой апончы, яе таксама пачалі збіраць у стане. У апончы без стану не заходзілі ў памяшканне, а ў апончы са станам падыходзіла заходзіць таксама і ў памяшканне.

Зноскі

↑ Лазука, Барыс Андрэевіч. Слуцкія паясы і еўрапейскі тэкстыль XVIII стагоддзя. Малы лексікон / Б. А. Лазука; [фота: Б. А. Лазука, М. П. Мельнікаў]. ― Мінск : Беларусь, 2015. — 170, [2] с. : каляр. іл., партр. ; 30 см. Фактычная дата выхаду ў свет ― 2014. ― Бібліяграфія: с. 170―171.
↑ Грушевський М. Ілюстрована історія України / М. Грушевський. — Київ-Відень: Дніпросоюз, 1921. — С. 38.
↑ Одежа // Історія Підкарпатської Руси / написав: проф. Василь Пачовській. — Ужгород: Книгопечатня Акціонер. Т-ва «Уніо», 1920. — С. 17.

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Жайворонок В. В. Знаки української етнокультури: Словник-довідник. — К.: Довіра, 2006. — С. 284

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Керея Архівавана 15 Вересня 2020. // Українська мала енциклопедія : 16 кн. : у 8 т. / проф. Є. Онацький. — Накладом Адміністратури УАПЦ в Аргентині. — Буенос-Айрес, 1959. — Т. 3, кн. V : Літери К — Ком. — С. 625. — 1000 екз.

[1] Лазука, Барыс Андрэевіч. Слуцкія паясы і еўрапейскі тэкстыль XVIII стагоддзя. Малы лексікон / Б. А. Лазука; [фота: Б. А. Лазука, М. П. Мельнікаў]. ― Мінск : Беларусь, 2015. — 170, [2] с. : каляр. іл., партр. ; 30 см. Фактычная дата выхаду ў свет ― 2014. ― Бібліяграфія: с. 170―171.

[2] Грушевський М. Ілюстрована історія України / М. Грушевський. — Київ-Відень: Дніпросоюз, 1921. — С. 38.

[3] Одежа // Історія Підкарпатської Руси / написав: проф. Василь Пачовській. — Ужгород: Книгопечатня Акціонер. Т-ва «Уніо», 1920. — С. 17.

[1]

[2]

[3]