Дакудаў Первшы
Вёска
 Былая ўніяцкая царква
Дакудаў Первшы на карце Польшчы ±   | ||||||||||||||||||||||||||
Даку́даў Пе́рвшы[1] (польск.: Dokudów Pierwszy) — вёска ў Польшчы, на рацэ Жарніцы, за 12 км на паўднёвы ўсход ад Бялы Падляскай і за 90 км на паўночны ўсход ад Любліна. Уваходзіць у склад Бяльскага павета Люблінскага ваяводства, частка вясковай гміны Бяла Падляска.
Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]
.jpg)
Вялікае Княства Літоўскае[правіць | правіць зыходнік]
Першы пісьмовы ўспамін пра Дакудаў (пад назвай Леўкава) датуецца 1504 годам, калі Леў Багавіцін надаў ёй магдэбургскае права. Паводле прывілея вялікага князя Аляксандра тут дазвалялася штогод праводзіць кірмаш і збудаваць замак у вёсцы старога гарадзішча. Пад 1529 годам мястэчка ўпамінаецца ўжо пад назвай Дакудаў.
Згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай 1565—1566 гадоў Дакудаў увайшоў у Берасцейскі павет Берасцейскага ваяводства. У XVI стагоддзі ў мястэчку дзейнічаў праваслаўны манастыр[2], які прыняў Берасцейскую унію. У 1696 годзе ў Дакудаве з фундацыі Караля Станіслава Радзівіла была пабудавана новая драўляная царква. Да 1700 года мястэчка страціла магдэбургскае права[3].
Пад уладай Расійскай імперыі[правіць | правіць зыходнік]
У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай у 1795 годзе Дакудаў апынуўся ў складзе Расійскай імперыі, ва Уладаўскім павеце Сядлецкай губерні. Гэта адарвала мястэчка ад губерняў з пераважна беларускім насельніцтвам. На 1827 год у Дакудаве было 93 будынкі. У 1875 годзе расійскія ўлады гвалтоўна перавялі тутэйшую царкву пад юрысдыкцыю Маскоўскага патрыярхату.
У часы Першай сусветнай вайны ў 1915 годзе Дакудаў занялі нямецкія войскі, перад гэтым яго разам з царквой спалілі расійскія войскі.
Найноўшы час[правіць | правіць зыходнік]
Згодна з Рыжскім мірным дагаворам 1921 года Дакудаў апынуўся ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі. У 1928—1932 гадах тут была пабудавана новая ўніяцкая царква. З пачаткам Другой сусветнай вайны ў 1939 годзе Дакудаў занялі войскі Трэцяга Рэйха.
У 1944 годзе Дакудаў занялі савецкія войскі, пасля чаго яго зноў перадалі Польшчы. У 1947 годзе тутэйшая царква была перароблена пад касцёл[4].
Насельніцтва[правіць | правіць зыходнік]
- XIX стагоддзе: 1827 год — 561 чал.[5]
- XXI стагоддзе: 2011 год — 281 чал.
Славутасці[правіць | правіць зыходнік]
- Капліца прыдарожная
- Могілкі старыя праваслаўныя
- Царква Святой Параскевы Пятніцы (1928—1932, цяпер касцёл Святой Пракседы)
Страчаная спадчына[правіць | правіць зыходнік]
- Царква Святой Параскевы Пятніцы (1696)
Галерэя[правіць | правіць зыходнік]
- Краявіды Дакудава
-
Інтэр’ер былой царквы -
Прыдарожная капліца -
Капліца на могілках -
Магіла айца Бжускі
Асобы[правіць | правіць зыходнік]
- Станіслаў Бжуска (1832—1865) — каталіцкі святар, генерал і капелан часоў паўстання 1863—1864 гадоў.
- Амфілохій (Вакульскі) (1862—1933) — праваслаўны святар і епіскап, місіянер.
- Алексій (Грамадскі) (1882—1943) — праваслаўны дзеяч, мітрапаліт.
Зноскі[правіць | правіць зыходнік]
- ↑ Напісанне ў адпаведнасці з ТКП 236-2010 (03150) «Спосабы і правілы перадачы геаграфічных назваў і тэрмінаў Рэспублікі Польшча на беларускую мову». Гл. польска-беларускую практычную транскрыпцыю.
- ↑ Pawluczuk U.A. Życie monastyczne w II Rzeczypospolitej. — Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2007. S. 25.
- ↑ Krzysztofik R. Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna. — Katowice, 2007. S. 28—29.
- ↑ Katalog zabytków sztuki w Polsce. Województwo lubelskie powiat Biała Podlaska / red. K. Kolendo-Korczakowa, A. Oleńska, M. Zgliński. — Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 2006. S. 53-54.
- ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom II: Derenek — Gżack (польск.). — Warszawa, 1881. S. 93.
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Дакудаў Первшы
