Мата Косык
| Мата Косык | |
|---|---|
| н.-луж.: Mato Kosyk ням.: Matthäus Kossick | |
 | |
| Асабістыя звесткі | |
| Дата нараджэння | 18 чэрвеня 1853[1] |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 22 лістапада 1940[1] (87 гадоў) |
| Месца смерці | |
| Грамадзянства | |
| Прафесійная дзейнасць | |
| Род дзейнасці | пісьменнік |
| Жанр | лірыка |
| Мова твораў | лужыцкія мовы |
| Грамадская дзейнасць | |
| Член у |
|
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Мата Косык (н.-луж.: Mato Kosyk, ням.: Matthäus Kossick, 18 чэрвеня 1853, Вербен, Германія — 11 лістапада 1940, Аклахома, ЗША) — ніжнялужыцкі паэт і журналіст. Разам з паэткай Мінай Віткайц лічыцца класікам ніжнялужыцкай паэзіі.
Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]
Нарадзіўся 18 чэрвеня 1853 года ў сялянскай сям'і. Пасля заканчэння пачатковай школы паступіў у гімназію, якую быў вымушаны пакінуць ў 1873 годзе, каб працаваць на Лейпцыгскай чыгунцы. У гэты ж час напісаў свае першыя вершы. У 1877 годзе вярнуўся ў Вербен, дзе стаў займацца літаратурнай дзейнасцю, супрацоўнічаў з рознымі лужыцкім перыядычнымі друкаванымі выданнямі.
У 1880 годзе быў адным з заснавальнікаў ніжнялужыцкага культурна-асветніцкага таварыства «Maśica Serbska». У гэтым жа годзе стаў рэдактарам газеты на ніжнялужыцкай мове Bramborske Nowiny. Праца рэдактарам газет не прыносіла яму дастатковых сродкаў для жыцця, таму ён у 1883 годзе эміграваў у ЗША, дзе планаваў паступіць у лютэранскую семінарыю.
У ЗША стаў вывучаць лютэранскае багаслоўе ў Спрынгфілдзе і пазней — у Чыкага. Пасля заканчэння навучання быў прызначаны пастарам у парафіі горада Велсбург. Праз некаторы час вярнуўся на радзіму, каб працаваць пастарам у адной з мясцовых лютэранскіх парафіяў і займацца грамадскай дзейнасцю сярод лужычанаў. Мясцовая лютэранская царква не прызнала яго амерыканскую багаслоўскую адукацыю, і ён быў вымушаны зноў адправіцца ў ЗША.
З 1892 года знаходзіўся ў актыўнай перапісцы з лужыцкімі грамадскімі дзеячамі ў Германіі, пад уплывам якіх стаў зноў займацца літаратурнай дзейнасцю. Да 1913 года працаваў пастарам у нямецкамоўных лютэранскіх парафіях ЗША. У 1913 годзе купіў у Аклахоме ферму, дзе працаваў да сваёй смерці ў 1940 годзе.
Асноўныя сачыненні[правіць | правіць зыходнік]
- 1880 — Serbska swajźba w Błotach
- 1881 — Pśerada markgroby Gera
- 1882 — Branibora pad
- 1893 — Zběrka dolnoserbskich pěsnjow
- 1929-1930 — Pěsni
- У 2012 годзе ў Германіі скончылася выданне васьмі тамоў твораў Мата Косыка[2].
Памяць[правіць | правіць зыходнік]
- У сяле Вербен знаходзіцца сярэдняя школа, якая назавана яго імем;
- У сяле Вербен знаходзіцца помнік, прысвечаны Мата Косыку (адкрыты ў 2003 годзе).
Зноскі
- ↑ а б Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
- ↑ Spise, Cełkowny wudawk. Архівавана з першакрыніцы 19 жніўня 2014. Праверана 18 жніўня 2014.
Літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Гугнин А. А., Введение в историю серболужицкой словесности и литературы от истоков до наших дней, Российская академия наук, Институт славяноведения и балканистики, научный центр славяно-германских отношений, М., 1997, стр. 114—115, 133, 138, 144—145, 162, 164, ISBN 5-7576-0063-2
- Roland Marti (Hrsg.): Mato Kosyk 1853—1940. Materialije prědneje Kosykoweje Konference. Wjerbno/Werben 15.-18.6.2003 (= Schriften des Sorbischen Instituts, Band 40). Domowina, Budyšin 2004, ISBN 3-7420-1986-4
- Česko-lužicke styky v 1.polovině 19. století// Česko-lužický věstník, 2007, стр. 55
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
| ||||
