Перайсці да зместу

Маўзалей Аршакідаў

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Славутасць
Маўзалей Аршакідаў
40°18′57″ пн. ш. 44°15′20″ у. д.HGЯO
Краіна
Месцазнаходжанне
Архітэктурны стыль армянская архітэктура
Map
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Маўзалей Аршакідаў (арм.: Արշակունիների դամբարան) — пахавальня IV стагоддзя, узведзеная ў в. Ахцк для пахавання армянскіх цароў з дынастыі Аршакідаў (Аршакуні).

Рэшткі армянскіх цароў былі адабраны ў персаў, якія спрабавалі вывезці іх у Персію, верачы, што гэта дадасць ім славы, і перапахаваны ў сяле Ахцк. Для гэтага ў 359360 гг. была пабудавана пахавальня.

Уваход у грабніцу

Грабніца асвятляецца толькі святлом, якое пранікае праз дзвярны праём. На масіўных каменных слупах ўваходу захаваліся неразборлівыя барэльефы сцэн палявання. Унутры некропаля знаходзіцца невялікі паўкруглы алтар, каменныя саркафагі, размешчаныя справа і злева ад яго як бы ў крылах крыжа. Злева ад уваходу, паводле падання, былі пахаваныя астанкі цароў-язычнікаў з дынастыі Аршакідаў, а справа там, дзе праступае барэльеф з крыжам — цароў, які ўжо прынялі хрысціянства. Саркафагі пустыя, аднак час захаваў на іх барэльефы IV стагоддзя. На правым хрысціянскім саркафагу намаляваны воін, які забівае дзідай вепра. А на зацкаваным зверы павіслі сабакі — адзін учапіўся ў галаву, другі — у нагу. У цэнтральнай частцы саркафага вінаградная лаза, якая сплеценая кольцам, а ў ёй, як у гняздзе, спявае птушка. Унізе пасуцца жывёлы. Сцэна сутычкі чалавека з вепрам сімвалізуе вайну паміж Арменіяй і Персіяй, так як вепр намаляваны на пячатцы персідскага цара. У барэльефах пахавальні пераважае сімволіка, якая блізкая да зямлі, кветак]] і пладоў. Усё прасякнута антычным жыццялюбствам. Нават крыж заключаны ў кола, запоўнены лісцем, лозамі, птушкамі, якія дзюбаюць або вышукваюць сабе корм. І сам крыж нібы расквітнеў — завіваецца вінаградам, служыць галінамі для птушак, прарос гнуткімі лозамі з гронкамі спелых ягад.

Ушчыльную да пахавальні прымыкаў хрысціянскі храм, пабудаваны ў IV стагоддзі. Яго руіны захаваліся да нашых дзён. І храм, і пахавальня былі пабудаваныя на краю цясніны, на дне якой працякае рака Амберд. З абодвух бакоў цясніны знаходзяцца высокія, амаль стромыя, скалы. На ўсім працягу рэчышча ракі, на стромкіх схілах цяснін знаходзяцца шматлікія пячоры, размешчаныя ў непрыступных скалах.

Зноскі