Падтыннік

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Падтыннік

Падтыннік вялікі (Chelidonium majus)
Навуковая класіфікацыя
Міжнародная навуковая назва

Chelidonium

Сінонімы
Coreanomecon Nakai
Віды

Сістэматыка
на Віківідах

Выявы
на Вікісховішчы
ITIS  500199
NCBI  71250
IPNI  31637-1

Падтыннік[3], Чыстацел (Chelidonium), народныя назвы: жоўты малачай, цалідонія, цанцалея — род кветкавых раслін сямейства макавых. Раней лічыўся монатыпічным з адзіным відам — падтыннікам вялікім, або бародаўнікам (Chelidonium majus)[4], але з 1982 года падвід Chelidonium majus subsp. asiaticum вынесены ў асобны від пад назвай Chelidonium asiaticum.

Апісанне[правіць | правіць зыходнік]

Шматгадовая травяністая расліна (30-100 см вышынёй) з кароткім карэнішчам і аранжавым млечным сокам. Сцябло прамастойнае, як і лісце, рэдка пакрытае валасінкамі, уверсе разгалінаванае. Лісце чаргавальнае, светла-зялёнае, знізу шызаватае, няпарна-перыстарассечанае Прыкаранёвае лісце буйное. Кветкі жоўтыя (каля 20 мм у дыяметры) на доўгіх кветаножках, правільныя, шырока расплюшчаныя, сабраны па 4-5 у парасонападобныя суквецці. Калякветнік двайны. Чашалісцінак дзве. Плод — прамастойная струкападобная скрыначка (20-50 мм даўжынёй, 2-3 мм шырынёй). Ядавіты.

Асаблівасці біялогіі[правіць | правіць зыходнік]

Распаўсюджваецца мурашкамі.

Класіфікацыя[правіць | правіць зыходнік]

У цяперашні час у складзе роду вылучаюць два віды раслін[5]:

Гаспадарчае значэнне[правіць | правіць зыходнік]

Інсектыцыдная, лекавая і тэхнічная расліна (з каранёў атрымліваюць жоўтую фарбу, з насення — тлусты алей).

Зноскі

  1. Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
  2. Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
  3. Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 36. — 160 с. — 2 350 экз.
  4. Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.11: Мугір — Паліклініка / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2000. — Т. 11. — 560 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0188-5 (Т. 11).
  5. Роде Chelidonium Архівавана 4 верасня 2017. на сайце The Plant List.
  6. Звесткі пра род Chelidonium у базе даных Index Nominum Genericorum Міжнароднай асацыяцыі па таксанаміі раслін (IATP). (англ.)

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

  • Чистотел: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)