Перайсці да зместу

Падтыннік вялікі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Падтыннік вялікі

Падтыннік вялікі
Навуковая класіфікацыя
Міжнародная навуковая назва

Chelidonium majus L., Sp. Pl. 1: 505 (1753)


Сістэматыка
на Віківідах
Выявы
на Вікісховішчы
ITIS  501481
NCBI  71251
EOL  488380
IPNI  303589-2
TPL  kew-2716702

Падтыннік вялікі[1][2], бародаўнік[3] (Chelidonium majus) — від кветкавых роду Падтыннік (Chelidonium) раслін сямейства Макавыя (Papaveraceae).

Назва

[правіць | правіць зыходнік]

Падтыннік вялікі, цанцалея, цэнцылія[4], чыстацел[5], падтыннік[6], цанцылея[7], жоўты малачай, цалідонія, цантылія, цындалей, чортава серабро[8][9][10], селідарыя[11].

Апісанне

[правіць | правіць зыходнік]
Батанічная ілюстрацыя з кнігі «Köhler’s Medizinal-Pflanzen», 1887

Шматгадовая травяністая расліна (30—100 см вышынёй) з кароткім карэнішчам і аранжавым млечным сокам. Сцябло прамастойнае, як і лісце, рэдка пакрытае валасінкамі, уверсе разгалінаванае. Лісце чаргавальнае, светла-зялёнае, знізу шызаватае, няпарна-перыстарассечанае Прыкаранёвае лісце буйное. Кветкі жоўтыя (каля 20 мм у дыяметры) на доўгіх кветаножках, правільныя, шырока расплюшчаныя, сабраны па 4—5 у парасонападобныя суквецці. Калякветнік двайны. Чашалісцікаў два. Плод — прамастойная струкападобная каробачка (20-50 мм даўжынёй, 2—3 мм шырынёй). Ядавіты.

Арэал

[правіць | правіць зыходнік]

Пашыраны ва ўмераным поясе Еўропы і Заходняй Азіі, як заносная расліна — на паўночным усходзе Паўночнай Амерыкі. На Беларусі трапляецца на сырых ярах, у хмызняках, на пустках, каля жылля, у садах і парках.

Асаблівасці біялогіі

[правіць | правіць зыходнік]

Распаўсюджваецца мурашкамі.

Гаспадарчае значэнне

[правіць | правіць зыходнік]

Інсектыцыдная, лекавая і тэхнічная расліна (з каранёў атрымліваюць жоўтую фарбу, з насення — тлусты алей).

Зноскі

  1. ↑ Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 36. — 160 с. — 2 350 экз.
  2. ↑ Беларуская навуковая тэрміналогія: слоўнік лясных тэрмінаў. — Мінск: Інбелкульт, 1926. — Т. Вып. 8. — 80 с.
  3. ↑ БелЭн 2000.
  4. ↑ Federowski M. Lud Bialoruski na Rusi litewskiej. Krakow, I, 1897
  5. ↑ Антонов А. А. О врачебных растениях, дикорастущих в Витебской губернии и употребляемых населением ее в домашней народной медицине. Витебск, 1888.
  6. ↑ Ганчарык М. М. Беларускія назвы раслін. Праца навуковага таварыства па вывучэнню Беларусі, т. II і IV. Горы-Горки, 1927.
  7. ↑ З. Верас. Беларуска-польска-расейска-лацінскі ботанічны слоўнік. — Вільня, Субач 2: Выданне газеты «Голас беларуса», Друкарня С. Бэкэра, 1924..
  8. ↑ Рытов М. В.  (руск.) (бел. Русские лекарственные растения. т. I. — Петроград, 1918.
  9. ↑ Чоловский К. Опыт описания Могилевской губернии. По программе и под редакцией А. С. Дембовецкого, кн. I. Могілев.
  10. ↑ Васількоў І. Г. Матэрыялы да флоры Горацкага раёна. Праца навуковага таварыства па вывучэнню Беларусі, т. III. Горы-Горкі, 1927.
  11. ↑ Добровольский В. Н. Смоленский областной словарь. — Смоленск, 1914.

Літаратура

[правіць | правіць зыходнік]

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]
  • Чистотел большой: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Падтыннік_вялікі&oldid=4549898"