Стэфані Кволек
| Стэфані Кволек | |
|---|---|
| англ.: Stephanie Louise Kwolek | |
 | |
| Дата нараджэння | 31 ліпеня 1923[1][2][3] |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 18 чэрвеня 2014[4][2][3] (90 гадоў) |
| Месца смерці | |
| Грамадзянства | |
| Род дзейнасці | хімік, вынаходніца |
| Навуковая сфера | арганічная хімія |
| Месца працы | |
| Альма-матар | |
| Вядомая як | вынаходнік кеўлару |
| Член у | |
| Узнагароды | Нацыянальны медаль за тэхналогію (1996), Медаль Перкіна (1997), Прэмія інстытута Франкліна |
 Стэфані Кволек на Вікісховішчы | |
Стэфані Луіза Кво́лек (31 ліпеня 1923, Нью-Кенсінгтан(англ.) бел., Пенсільванія) — амерыканскі хімік польскага паходжання, якая вынайшла поліпарафенілен-тэрэфталамід, больш вядомы як кеўлар(руск.) бел.[6]. Кволек заваявала мноства ўзнагарод за свае працы ў хіміі палімераў.
Раннія гады і адукацыя[правіць | правіць зыходнік]
Кволек нарадзілася у сям’і польскіх эмігрантаў у Нью-Кенсінгтане, Пенсільванія, у 1923 годзе[7]. Яе бацька, Джон Кволек[7] (польск.: Jan Chwałek), памёр, калі ёй было дзесяць гадоў[8]. Кволек пераняла ад яго цікавасць да навукі, а ад маці, Нэлі Зайдэл Кволек, цікавасць да моды[7][8]. У 1946 годзе Кволек атрымала ступень у галіне хіміі коледжы Маргарэт Морысан Карнегі(англ.) бел. Універсітэта Карнегі — Мелан[8]. Кволек планавала стаць лекарам і спадзявалася, што зможа назапасіць грошай на медыцынскую адукацыю за кошт падзаробкаў ў хімічнай галіне[8].
Кар’ера ў DuPont[правіць | правіць зыходнік]
У 1946 годзе Уільям Хейл Чарч, будучы настаўнік Кволек, прапанаваў ёй пасаду ў філіяле DuPont, які знаходзіўся ў Буфала, штат Нью-Ёрк[9]. Хоць Кволек думала толькі пра падпрацоўкі, з часам яна знайшла працу ў DuPont досыць цікавай, і адмовілася ад медыцынскай кар’еры. Кволек пераехала ва Уілмінгтане, штат Дэлавэр у 1950 годзе і працягнула працу ў DuPont[9]. У 1959 годзе яна атрымала ўзнагароду ад Амерыканскага хімічнага таварыства (ACS)[10].
Кеўлар[правіць | правіць зыходнік]
Падчас працы ў кампаніі DuPont Кволек вынайшла кеўлар[8]. У 1964 годзе, у чаканні нафтавага дэфіцыту, яе група пачала шукаць лёгкае, але трывалае валакно, якое б выкарыстоўвалася ў шынах[8][11]. Валакно, якое атрымалася, у адрозненне ад нейлону, не было крохкім. Кіраўнік і дырэктар лабараторыі разумелі значэнне гэтага адкрыцця і ўнеслі свой уклад у развіццё новай вобласці хіміі палімераў, якая стала затым хутка развівацца. Да 1971 быў атрыманы сучасны кеўлар[8]. Кволек, аднак, не прымала актыўнага ўдзелу ў распрацоўцы спосабаў прымянення кеўлару і вырабаў з яго[12].
Пенсія[правіць | правіць зыходнік]
У 1986 годзе Кволек сышла з пасады навуковага супрацоўніка кампаніі DuPont. Тым не менш, яна доўгі час кансультавала кампанію DuPont, а таксама ўваходзіла ў Нацыянальны даследчы савет і Нацыянальную акадэмію навук[9]. За 40 гадоў працы навукоўцам-даследчыкам яна атрымала па розных дадзеных ад 17[12] да 28 патэнтаў[13]. У 1995 годзе[9][13] яна стала чацвёртай жанчынай, якія была прынятая ў Нацыянальную залу славы вынаходнікаў(англ.) бел.[14]. У 1996 годзе яна атрымала Нацыянальны медаль тэхналогіі, а ў 2003 годзе яна была прынята ў Нацыянальную залу славы жанчын(руск.) бел.[7]. У 1997 годзе яна атрымала медаль Перкіна ад Амерыканскага хімічнага таварыства[15], а ў 1980 годзе ўзнагароду ад яго ж за «Творчае вынаходства»[11].
Памёрла 18 чэрвеня 2014 года ва Уілмінгтане, Дэлавэр.
Зноскі
- ↑ Stephanie Kwolek // SNAC — 2010. Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ 2,0 2,1 Stephanie Louise Kwolek // Find a Grave — 1995. Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ 3,0 3,1 Stephanie Louise Kwolek // FemBio: Банк інформації про видатних жінок, Frauendatenbank, Банк данных о выдающихся женщинах Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ Нямецкая нацыянальная бібліятэка, Берлінская дзяржаўная бібліятэка, Баварская дзяржаўная бібліятэка і інш. Record #1052969046 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 14 жніўня 2015.
- ↑ Нямецкая нацыянальная бібліятэка, Берлінская дзяржаўная бібліятэка, Баварская дзяржаўная бібліятэка і інш. Record #1052969046 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 30 снежня 2014.
- ↑ Wholly Aromatic Carbocyclic Polycarbonamide Fiber (англ.)
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 Stephanie Kwolek. Soylent Communications. Архівавана з першакрыніцы May 24, 2009. Праверана May 24, 2009.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 8,6 Inventing Modern America: Insight — Stephanie Kwolek:. Lemelson-MIT program. Архівавана з першакрыніцы May 24, 2009. Праверана May 24, 2009.
- ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 «Invent Now». National Inventors Hall of Fame
- ↑ Rossiter, Margaret W. (1998). Women Scientists in America. Baltimore, Maryland: Johns Hopkins University Press. p. 267. ISBN 0801857112. http://books.google.com/?id=i7xDqk0_HTQC&pg=PA570&dq=Stephanie+Louise+Kwolek. Retrieved on May 24, 2009.
- ↑ 11,0 11,1 Stephanie Louise Kwolek Biography. Bookrags. Архівавана з першакрыніцы May 24, 2009. Праверана May 24, 2009.
- ↑ 12,0 12,1 Quinn, Jim "I was able to be Creative and work as hard as I wanted.". American Heritage Publishing. Архівавана з першакрыніцы May 24, 2009. Праверана May 24, 2009.
- ↑ 13,0 13,1 The History of Kevlar — Stephanie Kwolek:. The New York Times Company. About.com. Архівавана з першакрыніцы May 24, 2009. Праверана May 24, 2009.
- ↑ Citation conferring an Honorary Doctor of Science degree on Stephanie Louise Kwolek:. University of Delaware. UDaily (31 мая 2008). Архівавана з першакрыніцы May 24, 2009. Праверана May 24, 2009.
- ↑ JCE Online: Biographical Snapshots: Snapshot. American Chemical Society. Journal of Chemical Education. Архівавана з першакрыніцы May 24, 2009. Праверана May 24, 2009.
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
Слоўнікі і энцыклапедыі | |
|---|---|
| Генеалогія і некрапалістыка | |
| Нарматыўны кантроль | GND: 1052969046 · ISNI: 0000 0000 5047 4811 · LCCN: n2006080198 · NLP: A17060886 · VIAF: 6826452 · WorldCat VIAF: 6826452 |
