Сфінгаліпіды

Сфінгаліпі́ды — клас складаных ліпідаў.

Структурнымі кампанентамі сфінгаліпідаў з’яўляюцца сфінгазінавыя асновы — сфінгазін, яго аналагі і гамолагі. Сфінгаліпіды пашыраны ў раслінных і жывёльных тканках, асабліва ў нервовых. Маюцца ў мілеінавай абалонцы мякацевых нерваў, мембранах эрытрацытаў, клетак печані, селязёнкі і іншых органаў. Ва ўсіх прыродных сфінгаліпідах сфінгазінавая аснова ацыліравана па амінагрупе астаткам вышэйшай тлустай кіслаты (напрыклад, стэарынавай). У сфінгаліпідах, у складзе якіх маецца фосфар, першасны гідраксід замяшчаецца астаткам фосфарнай кіслаты (напрыклад, у сфінгаміелінах).

Пры парушэнні абмену сфінгаліпідаў, яны назапашваюцца ў мозгу, печані, селязёнцы і выклікаюць захворванні (сфінгаліпідозы).

Сфінгаліпіды выкарыстоўваюцца ў навуковых даследаваннях і медыцыне.

Літаратура

• Сфінгаліпі́ды // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 303. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
• Сфинголипиды / Кобрина Н. С. // Большая советская энциклопедия : ([в 30 т.]) / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд.. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. (руск.)
• Сфинголипиды // Биологический энциклопедический словарь / Гл. ред. М. С. Гиляров; Редкол.: А. А. Баев, Г. Г. Винберг, Г. А. Заварзин и др. — М.: Сов. энциклопедия, 1986. — 831 с. — 100 000 экз.
• Гуляева Н. В. СФИНГОЛИПИ́ДЫ // Большая медицинская энциклопедия: [в 30 т. ] (руск.) / гл. ред. акад. Б. В. Петровский; [Акад. мед. наук СССР]. — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1985. — Т. 24: Сосудистый шов — Тениоз. — 544 с. — 150 600 экз.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Сфінгаліпіды
• А. В. Алесенко, А. Т. Лебедев, И. Н. Курочкин Роль сфинголипидов в сердечно-сосудистых патологиях // Биомедицинская химия, 2018, том 64, вып. 6, с. 487—495. (руск.)