Таўталогія

Таўтало́гія (стар.-грэч.: ταυτολογία) — спалучэнне або паўтарэнне блізкіх па сэнсе словаў або выразаў. Напрыклад:

Ці свет, ці світае,

Ці на зоры займае?

Масла масленае,

Цалкам і поўнасцю.

Таўталогія звяртае ўвагу чытача (слухача) твора на нейкую думку, удакладняе яе, дапамагае ўзмацніць рытмічнасць мовы, надаць ёй большую эмацыянальнасць. Асабліва часта таўталогія ўжываецца ў народнай паэзіі. Ужытая недарэчы таўталогія можа збедніць выказванне, абясцэніць яго. Часам таўталогію называюць плеаназмам.

Таксама таўталогія — відавочны круг у вызначэнні, доказе (лац.: idem per idem — тое самае пра тое самае).

Гл. таксама

• Таўталогія (логіка)

Літаратура

• Таўтало́гія // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 461. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
• Рагойша В. П. Паэтычны слоўнік. — 3-е выд., дапрац. і дапоўн.. — Мінск: Беларуская навука, 2004. — 576 с. — 2 000 экз. — ISBN 985-08-0598-6.
• Рагойша В. П. Тэорыя літаратуры ў тэрмінах. — Мінск: Беларуская энцыклапедыя, 2001. — 384 с. — 1 000 экз. — ISBN 985-11-0197-4.
• Тавтоло́гия / Новосёлов М. М. // Т. 25. Струнино — Тихорецк. — М. : Советская энциклопедия, 1976. — С. 165. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров; 1969—1978). (руск.)