Хань Дэжан

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Хань Дэжан
jiedushi[d]
з 979
канцлер
з 994

Нараджэнне 941
Смерць 1011
Імя пры нараджэнні кіт.: 韩德让
Бацька Han Kuangsi[d][1]
Маці Xiao Shi[d][1]
Дзейнасць палітык

Хань Дэжан (кіт. трад. 韩德让, спр. 韓德讓, піньінь Hán Déràng; 941—1011), вядомы пад сваім кіданьскім імем  (англ.), Елюй Лун’юнь (кіт. трад. 耶律隆运[2]), Сіннін (кіт. трад. 兴宁), ці Яагэ (кіт. трад. 尧哥) — кітайскі палітык. Займаў пасаду прэм’ер-міністра Ляа  (англ.) падчас праўлення імператрыцы Сяа Чуо . Ён быў ураджэнцам Хэбэй Юйцянь (祖籍河北玉田) і нарадзіўся ў сям’і хоу Шы.

Ранні перыяд жыцця[правіць | правіць зыходнік]

Хань Дэжан нарадзіўся ў 941 годзе як чацвёрты сын Хань Куансі  (англ.), міністра Ляа (韓匡嗣 秦王) і лэдзі Сяа (蕭氏)[3]. Аднак яго бацька памёр на паўднёвым захадзе Нанкіна пасля таго, як адправіўся туды, каб сустрэцца з пасланнікам.

Палітычная кар’ера[правіць | правіць зыходнік]

Праўленне імператара Цзін-цзуна[правіць | правіць зыходнік]

Хань Дэжан служыў ваенным афіцэрам у 979 годзе (10-ы год праўлення імператара Цзін-цзуна з Ляа). Яго паступова павышалі. Ён застаўся ў Нанкіне і неўзабаве пасля павышэння стаў самым уплывовым і магутным міністрам.

У 979 годзе, у першы год эпохі Цяньхэна (乾亨), Хань ваяваў супраць уварвання дынастыі Паўночная Сун у Юду, Нанкін, і неўзабаве пасля яго паходу супраць яе быў узнагароджаны Ляасінскай арміяй (辽兴军)[4]. Пасля гэтага ён увайшоў у Паўночны суд у якасці сакрэтнага пасланніка Паўднёвага двара і стаў самым уплывовым чалавекам сярод народа Хань. На гэты момант Хань Дэжану было ўжо 38 гадоў.

Праўленне імператара Шэн-цзуна[правіць | правіць зыходнік]

Калі старэйшы сын імператара Цзін-цзуна, Елюй Лунсю (耶律隆绪) узышоў на трон як імператар Шэн-цзун  (руск.) у 982 годзе, імператрыца Сяа, удава Цзін-цзуна, стала яго рэгентам, таму што Шэн-цзуну было ўсяго 11 гадоў. Яна загадала Хань Дэжану ўзяць на сябе кіраўніцтва імператарскай гвардыяй. У 985 годзе Хань стаў палітыкам і прэм’ер-міністрам Ляа. Хань адыграў важную ролю ў прыняцці рашэнняў і стабілізацыі палітычнай сітуацыі ў першыя гады праўлення Шэн-цзуна.

Хань узначаліў сваю армію, каб разграміць войскі Цаа Біня  (англ.) і Мі Сіня  (кіт.) ў іх экспедыцыі ў Паўночную Сун. Хань стаў герцагам Чуго (楚国公), а потым ванам Чу (楚王). Пазней ён быў прызначаны прэм’ер-міністрам Паўночнай Сун (北府宰相) і сакрэтным пасланнікам Тайнага савета (兼领枢密使). Ён таксама быў тайным саветнікам Паўночнай Сун (兼北院枢密使). Імператар даверыў яму і зрабіў ванам Ці (齐王).

Пасля заключэння Чаньюаньскага міру  (англ.) Хань стаў ванам Цзінь (晋国王) і атрымаў імперскае імя Ляа Елюй Лун’юнь (耶律隆运)[5]. Аднак у 1011 годзе ён рушыў услед за Шэн-цзунам у Каро  (руск.), дзе памёр і атрымаў пасмяротнае імя  (англ.) Вэнчжун (文忠). Яго храм быў пабудаваны ў маўзалеі Цяньлін  (руск.)[6].

Спадчына[правіць | правіць зыходнік]

Хань ніколі не жаніўся і не меў дзяцей. Ведаючы гэта, Шэн-цзун паслядоўна зрабіў спадчыннікамі Ханя двух сыноў свайго малодшага брата Елюй Лун’ю (耶律隆祐) — Елюй Цзун’е (耶律宗業) і Елюй Цзунфань  (англ.). Аднак пераемнікаў ні ў таго, ні ў іншага не было. Такім чынам, падчас праўлення імператара Даа-цзуна  (руск.) яны ўзялі сваім спадчыннікам сына вана Вэй Елюй Цзунсі (耶律宗熙 魏王).

У масавай культуры[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

  1. а б China Biographical Database
  2. 中國文化硏究所學報 [The Journal of the Chinese Culture Institute] [англійская і кітайская]. University of California: Institute of Chinese Culture and History, Hong Kong. 2000. p. 236.
  3. 中國文化硏究所學報 [The Journal of the Chinese Culture Institute] [англійская і кітайская]. University of California: Institute of Chinese Culture and History, Hong Kong. 2000. p. 236.
  4. Louise Standen, Naomi (1994). Frontier Crossings from North China to Liao, C. 900-1005 [англійская]. University of Michigan: University of Durham. Праверана June 16, 2021.
  5. Chinese Funerary Biographies: An Anthology of Remembered Lives [англійская]. University of Washington Press. 13 December 2019. ISBN 9780295746425. Праверана June 14, 2021.
  6. У маўзалеі Цяньлін  (руск.) таксама знаходзяцца магілы імператара Цзін-цзуна і імператрыцы Сяа Яньянь.
  7. 韩德让 (한덕양) (кар.). m.blog.naver.com. Naver (11 ліпеня 2015). Праверана June 26, 2021.
  8. [천추태후소태후의 연인, 한덕양은 누구?] (кар.). bakong.tistory.com (4 мая 2009). Праверана June 26, 2021.
  9. Хоць Хань Дэжан паказаны ў гэтым серыяле палюбоўнікам Сяа Яньянь, але паколькі пра гэта не было ніякіх запісаў, таму здаецца, што іх адносіны могуць быць проста легендай або чуткамі
  10. 电视剧燕云台的微博_微博 (кіт.). m.weibo.cn. Weibo. Праверана June 14, 2021.
  11. Legenda Xiao Chuo (індан.). m.wetv.vip. Праверана June 16, 2021.
  12. The Legend of Xiao Chuo" is a New C-Drama Guilty Pleasure (англ.). www.jaynestars.com (11 лістапада 2020). Праверана June 26, 2021.