Хрушчоўская антырэлігійная кампанія
Хрушчоўская антырэлігійная кампанія (1958—1964) — чарговая антырэлігійная кампанія ў СССР.
У Беларусі мела ўплывовыя наступствы. Падчас больш талерантнага перыяда да рэлігіі з 1941 да канца 1950-х гадоў у Савецкім Саюзе, царква павялічвалася колькасна. Гэта выклікала заклапочанасць з боку савецкага кіраўніцтва і Мікіты Хрушчова, які вырашыў у канцы 1950-х распачаць новую кампанію, каб знішчыць рэлігію ў мэтах дасягнення атэістычнага грамадства і пабудовы камунізму.
Хрушчоў меў радыкальныя погляды адносна адмены рэлігіі, і гэтая кампанія стала ў значнай ступені яго ўласнай ініцыятывай. У 1932 годзе ён быў першым сакратаром гаркама Масквы і санкцыяваў разбурэнне больш за 200 праваслаўных цэркваў, вядомых помнікаў — спадчыны ў гісторыі Расіі. Ён быў ініцыятарам рэзалюцыі ЦК КПСС ліпеня 1954 варожай да рэлігіі. Хрушчоў быў не ў стане рэалізаваць свае ідэі на практыцы, пакуль не дасягнуў большай кансалідацыі сваёй улады ў канцы 1950-х[1].
Антырэлігійная кампанія Хрушчова пачалася ў 1959 годзе, што супала з дваццаць першы з'ездам КПСС ў тым жа годзе. Яна прыводзіла да масавага закрыцця цэркваў[2][3] (скарачэнне колькасці ад 22000 у 1959[4], ад 13,008 ў 1960 годзе і 7,873 ў 1965 годзе[5]), кляштараў і манастыроў, а таксама яшчэ існуючых семінарый (пастырскія курсы будуць забароненыя ў цэлым). Кампанія таксама ўключала абмежаванне бацькоўскіх правоў на выкладанне рэлігіі сваіх дзяцей, забарона на прысутнасць дзяцей на царкоўных службах (пачынаючы з 1961 года — баптысты, а затым пашыраны на праваслаўных у 1963 годзе), а таксама забарона ладзіць Святое Прычасце для дзяцей ва ўзросце чатырох гадоў і болей. Хрушчоў дадаткова забараніў ўсе паслугі, якія праводзяцца за межамі царкоўных сцен, аднавіў выкананне заканадаўства 1929 года, якое забараняе паломніцтва, і загадаў запісваць асабістыя дадзеныя ўсіх дарослых, што звярталіся па хрэсьбіны, вяселле ці пахаванне[6]. Ён таксама забараніў царкоўныя званы і паслугі ўдзень у некаторых сельскіх раёнах з мая да канца кастрычніка з-за палявых работ[7]. Невыкананне гэтых правіл для духавенства прывядзе да анулявання дзяржаўнай рэгістрацыі для іх (што азначала яны ўжо не маглі займацца пастырскай працай ці літургіяй без спецыяльнага дзяржаўнага дазволу). Дзяржава ажыццяўляла адстаўкі, арышты і турэмныя тэрміны для святароў, якія крытыкавалі атэізм[8] або антырэлігійную кампанію[9].
Зноскі
- ↑ Dimitry V. Pospielovsky. A History of Soviet Atheism in Theory and Practice, and the Believer, vol 2: Soviet Anti-Religious Campaigns and Persecutions, St Martin's Press, New York (1988) pg 122
- ↑ Daniel, Wallace L. «Father Aleksandr men and the struggle to recover Russia's heritage.» Demokratizatsiya 17.1 (2009)
- ↑ Letters from Moscow, Gleb Yakunin and Lev Regelson, http://www.regels.org/humanright.htm Архівавана 31 мая 2020.
- ↑ Dimitry V. Pospielovsky. A History of Soviet Atheism in Theory, and Practice, and the Believer, vol 1: A History of Marxist-Leninist Atheism and Soviet Anti-Religious Policies, St Martin's Press, New York (1987) pg 83
- ↑ Tatiana A. Chumachenko. Edited and Translated by Edwad E. Roslof. Church and State in Soviet Russia: Russian Orthodoxy from World War II to the Khrushchev years. ME Sharpe inc., 2002 pp187
- ↑ Olga Tchepournaya. The hidden sphere of religious searches in the Soviet Union: independent religious communities in Leningrad from the 1960s to the 1970s. Sociology of Religion 64.3 (Fall 2003): p377(12). (4690 words)
- ↑ Dimitry V. Pospielovsky. A History of Soviet Atheism in Theory, and Practice, and the Believer, vol 1: A History of Marxist-Leninist Atheism and Soviet Anti-Religious Policies, St Martin's Press, New York (1987) pg 84
- ↑ Dimitry V. Pospielovsky. A History of Soviet Atheism in Theory, and Practice, and the Believer, vol 1: A History of Marxist-Leninist Atheism and Soviet Anti-Religious Policies, St Martin's Press, New York (1987) pg 84
- ↑ Dimitry V. Pospielovsky. A History of Soviet Atheism in Theory, and Practice, and the Believer, vol 1: A History of Marxist-Leninist Atheism and Soviet Anti-Religious Policies, St Martin's Press, New York (1987) pg 84