Юльян Фаміч Крачкоўскі
Юльян Фаміч Крачкоўскі | |
---|---|
| |
Дата нараджэння | 25 ліпеня (6 жніўня) 1840 |
Месца нараджэння | |
Дата смерці | 25 ліпеня (7 жніўня) 1903 (63 гады) |
Месца смерці | |
Месца пахавання | |
Грамадзянства | |
Дзеці | Ігнацій Юльянавіч Крачкоўскі |
Род дзейнасці | краязнавец |
Навуковая сфера | гісторыя, этнаграфія, фалькларыстыка |
Месца працы | |
Альма-матар |
Юльян Фаміч Крачкоўскі (руск.: Ульян Фомич Крачковский; 25 ліпеня 1840, в. Азяты, цяпер Жабінкаўскі раён — 25 ліпеня 1903) — беларускі этнограф, фалькларыст, археограф.
Біяграфія
[правіць | правіць зыходнік]Скончыў Санкт-Пецярбургскую духоўную акадэмію (1865)[1]. Адмовіўся ад духоўнага сану, займаўся педагагічнай дзейнасцю. Працаваў выкладчыкам рускай мовы Маладзечанскай настаўніцкай семінарыі, інспектарам народных вучылішч Тульскай губерні і Віленскай навучальнай акругі, дырэктар Полацкай настаўніцкай семінарыі і Віленскага настаўніцкага інстытута, Туркестанскай настаўніцкай семінарыі. У 1884 высланы з Туркестанскай настаўніцкай семінарыі з-за выяўлення там падазроных беларускіх гурткоў. Вярнуўся ў Вільню, у 1888—1902 старшыня Віленскай археаграфічнай камісіі. Бацька вядомага савецкага ўсходазнаўца І. Ю. Крачкоўскага (1883—1951). Пахаваны на Еўфрасіннеўскіх могілках у Вільні.
Аўтар «Нарысаў быту заходнерускага селяніна» (1869) — першага падрабязнага даследавання сямейных і каляндарна-аграрных абрадаў беларусаў і выхавання дзяцей, зборніка «Быт заходнерускага селяніна» (1873) з апісаннем беларускага вяселля, характарыстыкай абрадаў каляндарна-гадавога цыкла, дзе змешчана больш за 200 песень, 90 прыказак, некалькі народных паданняў і казак, звесткі пра народную медыцыну, народныя стравы і народны каляндар беларусаў, пра пахавальныя абрады. У працы выкарыстаны шматлікія крыніцы па беларускай этнаграфіі. Ю. Крачкоўскі складальнік 16-га і 20-га тома, аўтар прадмовы да іх і да 25-га тома Актаў Віленскай археаграфічнай камісіі. У 1900—1902 пад рэдакцыяй і з прадмовамі Ю. Крачкоўскага выйшлі 12-ы і 13-ы тамы Археаграфічнага зборніка дакументаў. Таксама Ю. Крачкоўскі аўтар прац «К истории старой Вильны» і «Топография г. Вильны в XVI и XVII века». Апублікаваў шэраг этнакрафічных артыкулаў «Виленском сборнике», этнаграфічнага артыкула «Вясельныя абрады заходнерускіх сялян» (1868) у газеце «Виленский вестник», а таксама некалькіх артыкулаў па гісторыі царкоўнай Уніі і г.д.
Зноскі
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Асветнікі зямлі беларускай: Х — пачатак ХХ ст. : энцыкл. давед. — Мн., 2001.
- Беларуская энцыклапедыя. Т. 8. — Мн., 1999.
- Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т. 4. — Мн., 1997.
- Крачковский, Юлиан Фомич // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907. (руск.)
- Нарадзіліся 6 жніўня
- Нарадзіліся ў 1840 годзе
- Нарадзіліся ў Кобрынскім павеце
- Памерлі 7 жніўня
- Памерлі ў 1903 годзе
- Памерлі ў Вільнюсе
- Пахаваныя на Свята-Ефрасіннеўскіх могілках
- Выкладчыкі Маладзечанскай настаўніцкай семінарыі
- Выпускнікі Санкт-Пецярбургскай духоўнай акадэміі
- Асобы
- Вучоныя паводле алфавіта
- Нарадзіліся 25 ліпеня
- Нарадзіліся ў Жабінкаўскім раёне
- Памерлі 25 ліпеня
- Фалькларысты Беларусі
- Гісторыкі Літвы
- Гісторыкі Беларусі
- Постаці літоўскага краязнаўства
- Краязнаўцы Беларусі
- Педагогі Беларусі
- Выкладчыкі ВНУ Літвы
- Этнографы Беларусі
- Постаці Полацка
- Старшыні Віленскай археаграфічнай камісіі