Гудаера паўзучая

	Гудаера паўзучая
	; Агульны выгляд квітнеючай расліны
Навуковая класіфікацыя
Дамен:	Эўкарыёты
Царства:	Расліны
Аддзел:	Кветкавыя
Клас:	Аднадольныя
Парадак:	Спаржакветныя
Сямейства:	Архідныя
Падсямейства:	Orchidoideae
Трыба:	Cranichideae
Падтрыба:	Goodyerinae
Род:	Гудаера
Від:	Гудаера паўзучая
Міжнародная навуковая назва
	Goodyera repens (L.) R.Br.
Сінонімы
	Satyrium repens L.basionym; Epipactis repens (L.) Crantz; Serapias repens (L.) Vill.; Neottia repens (L.) Sw.; Orchis repens (L.) Eyster ex Poir.; Peramium repens (L.) Salisb.; Tussaca secunda Raf.; Gonogona repens (L.) Link; Elasmatium repens (L.) Dulac; Orchiodes repens (L.) Kuntze;
ITIS	43595
NCBI	164261
EOL	1112379
GRIN	t:456486
IPNI	1088707-2
TPL	kew-91902

Гудаера паўзучая^[3], Культанка^[4] (Goodyera repens) — шматгадовая травяністая расліна; тыпавы від роду Гудаера (Goodyera), сямейства архідных (Orchidaceae).

Батанічнае апісанне[правіць | правіць зыходнік]


Батанічная ілюстрацыя з кнігі О. В. Тамэ «Flora von Deutschland, Österreich und der Schweiz», 1885

Гэта паўзучая расліна, якая выпускае ўверх адзіночнае тонкае сцябло, у верхняй частцы якога ўлетку з’яўляюцца кветкі, размешчаныя па спіралі. Кветкі паварочваюцца да сонца на працягу дня.

Як і іншыя архідныя, Гудаера паўзучая ўтварае мікарызу з грыбамі (роду Rhizoctonia у дадзеным выпадку). Мікарыза дапамагае расліне паглынаць і засвойваць пажыўныя рэчывы.

Від апыляецца чмялямі, але можа размнажацца і вегетатыўна.

Насенне, верагодна, самае маленькае сярод усіх знешнетрапічных архідэй; маса семачкі складае каля 0,000002 г, што дазваляе пераносіць насенне з месца на месца слабымі паветранымі плынямі^[5].

Распаўсюджанне і асяроддзе пасялення[правіць | правіць зыходнік]

Гудаера паўзучая расце ў ізаляваных месцах у лясах і балотах Еўропы. Гэта рэдкая расліна, але самая часта сустракаемая з архідных у Скандынавіі. Яна таксама сустракаецца ў Канадзе і на поўначы Злучаных Штатаў Амерыкі. Гэта ахоўны від на большай частцы свайго арэалу. Ён не выжывае пасля лясных пажараў і не сустракаецца пасля пажару або высечкі лесу. Як правіла, сустракаецца толькі ў лясах, якім па меншай меры 95 гадоў.

Зноскі

↑ Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
↑ Пра ўмоўнасць аднясення апісванай у гэтым артыкуле групы раслін да класа аднадольных гл. раздзел «Сістэмы APG» артыкула «Аднадольныя».
↑ Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 61. — 160 с. — 2 350 экз.
↑ Ганчарык М. М. Беларускія назвы раслін. Праца навуковага таварыства па вывучэнню Беларусі, т. II і IV. Горы-Горки, 1927
↑ Г. М. Абдурахманов, Д. А. Криволуцкий, Е. Г. Мяло, Г. Н. Огуреева. Бореальные хвойные леса // Биогеография. — М.: Академия, 2003. — ISBN 5-7695-0976-7.(недаступная спасылка)

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Губанов И. А., Киселёва К. В., Новиков В. С., Тихомиров В. Н. 395. Goodyera repens (L.) R.Br. — Гудайера ползучая // Иллюстрированный определитель растений Средней России. В 3-х томах. — М.: Т-во науч. изд. КМК, Ин-т технолог. иссл, 2002. — Т. 1. Папоротники, хвощи, плауны, голосеменные, покрытосеменные (однодольные). — С. 505. — ISBN 8-87317-091-6.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Гудайера ползучая: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)

[1] Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.

[2] Пра ўмоўнасць аднясення апісванай у гэтым артыкуле групы раслін да класа аднадольных гл. раздзел «Сістэмы APG» артыкула «Аднадольныя».

[Киселевский-3] Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 61. — 160 с. — 2 350 экз.

[4] Ганчарык М. М. Беларускія назвы раслін. Праца навуковага таварыства па вывучэнню Беларусі, т. II і IV. Горы-Горки, 1927

[5] Г. М. Абдурахманов, Д. А. Криволуцкий, Е. Г. Мяло, Г. Н. Огуреева. Бореальные хвойные леса // Биогеография. — М.: Академия, 2003. — ISBN 5-7695-0976-7.(недаступная спасылка)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Слоўнікі і энцыклапедыі	Вялікая нарвежская · Britannica (онлайн)
Таксанамія	EOL · GBIF · iNaturalist · IPNI · IRMNG · ITIS TSN · NCBI · POWO · The Plant List · Tropicos · WFO · Флора Кітая
Нарматыўны кантроль	Microsoft: 2778222399