Перайсці да зместу

Setaria cervi

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Setaria cervi
Навуковая класіфікацыя
Міжнародная навуковая назва

Setaria cervi Rudolphi, 1819

Сінонімы

Пошук выяў
на Вікісховішчы
NCBI  65603

Setaria cervi — від паразітычных круглых чарвей сямейства Setariidae. Від заражае буйную рагатую жывёлу, зуброў[1], якаў, паўночных аленяў, буйвалаў, ласёў[1], казуль[1], ланяў[1] і авечак па ўсім свеце. Ён найбольш распаўсюджаны ў Еўропе і Азіі[2]. Розныя віды камароў роду Aedes могуць перадаваць філярый. Асноўны пераносчык — Haematobia stimulans. Дарослыя чэрві ў асноўным прысутнічаюць у брушной (перытанеальнай) поласці, але здольныя міграваць у цэнтральную нервовую сістэму, выклікаючы сур’ёзныя неўралагічныя захворванні  (укр.).

Setaria cervi дэманструе палавы дымарфізм, як тыповы круглы чарвяк. Самцы адносна меншыя памерам 50 мм у даўжыню і 40 мкм у шырыню, у той час як самкі значна буйнейшыя — 100 мм у даўжыню і 750 мкм у шырыню. Самцоў можна адрозніць ад асобін іншых відаў па бакавых прыдатках, падобным на рогі, і па характэрных палосах на брушным баку хваста[3]. Лічынкі (мікрафілярыі) вельмі дробныя і маюць даўжыню ўсяго каля 200 мкм. Заразныя лічынкі каля 2 мм[4].

Setaria cervi перадаецца паміж сысунамі ў якасці канчатковых гаспадароў і насякомымі ў якасці прамежкавых гаспадароў. Мікрафілярыі праглынаюцца насякомымі-пераносчыкамі, калі яны кусаюць заражанага гаспадара. Апынуўшыся ў кішачніку насякомага, лічынкі скідаюць сваю ахоўную абалонку, гэты працэс называецца вылучэннем. Як правіла, гэта адбываецца на працягу 90 хвілін пасля першага прыёму. Яны пранікаюць праз сценкі страўніка і мігруюць у поласць цела, гемацэль  (руск.). Праз 48 гадзін яны пераходзяць у тлушчавыя целы, дзе развіваюцца шляхам лінькі. Другая лінька наступае праз 11 дзён пасля заражэння. Неўзабаве пасля гэтага маладыя асобіны вяртаюцца ў гемацэль, каб стаць цалкам інфекцыйнымі лічынкамі. Затым яны рухаюцца да хабатка, адкуль лёгка вызваляюцца. Інфекцыйныя лічынкі характарызуюцца шматлікімі выступамі, што называюцца грудкамі, на хваставым канцы[5].

Інфекцыйныя лічынкі трапляюць у арганізм млекакормячых, дзе яны падвяргаюцца трэцяй ліньцы. За кошт гэтага памеры цела значна павялічваюцца. Поўнае паспяванне ў рэпрадуктыўных дарослых асобін патрабуе каля года. Сярэдняя працягласць жыцця дарослай асобіны — 1,5 года[2].

Setaria cervi у поласці цела звычайна бясшкодная. Але маладыя лічынкі пры заражэнні могуць перамяшчацца ў нервовую сістэму, дзе яны выклікаюць цяжкія неўралагічныя захворванні, а таксама ў вока, дзе яны могуць выклікаць пашкоджанне вачэй, што прыводзіць да слепаты[4].

Альбендазол вельмі эфектыўны ў дачыненні да мікрафілярый[6]. Часцей за ўсё выкарыстоўваюцца хетразан, тэтрамізол і левамізол[7].

Зноскі

  1. а б в г Бычкова Е. И, Акимова Л. Н., Дегтярик С. М., Якович М. М. Гельминты позвоночных животных и человека на территории Беларуси : каталог / [Е. И. Бычкова и др. ; Национальная академия наук Беларуси, Государственное научно-производственное объединение "Научно-практический центр по биоресурсам"]. — Минск: Беларуская навука, 2017. — С. 8-12. — 315 с. — ISBN 978-985-08-2187-4.
  2. а б Anderson, R.C. (2000). Nematode Parasites of Vertebrates Their Development and Transmission (2nd ed.). Wallingford: CAB International. pp. 479–480. ISBN 978-0-8519-9786-5.
  3. Almeida, Andrew J.; Deobhankar, Kedar P.; Bhopale, Mahendra K.; Zaman, Viquar; Renapurkar, Dinkar M. (1991). "Scanning electron microscopy of Setaria cervi adult male worms". International Journal for Parasitology. 21 (1): 119–121. doi:10.1016/0020-7519(91)90130-Y. PMID 2040560.
  4. а б Cheng, Thomas C. (1986). General Parasitology (2nd ed.). Oxford: Elsevier Science. p. 546. ISBN 978-0-3231-4010-2.
  5. Ashford, R.W. (2001). Encyclopedia of Arthropod-transmitted Infections of Man and Domesticated Animals. Wallingford, Oxon, UK: CABI Publishing. pp. 465–467. ISBN 9781845933166.
  6. Nayak, A.; Gayen, P.; Saini, P.; Maitra, S.; Sinha Babu, S.P. (2011). "Albendazole induces apoptosis in adults and microfilariae of Setaria cervi". Experimental Parasitology. 128 (3): 236–242. doi:10.1016/j.exppara.2011.03.005.
  7. Khatoon, H; Baqui, A; Wajihullah; Ansari, JA (1983). "Effect of anthelmintics on the enzyme activities of Setaria cervi (Nematoda: Filarioidea)". Angewandte Parasitologie. 24 (2): 72–5. PMID 6614575.