Перайсці да зместу

Іалай

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Геракл і Іалай

Іалай (стар.-грэч.: Ἰόλαος) — у старажытнагрэчаскай міфалогіі[1] сын Іфікла і Аўтамедусы, вознік і паплечнік Геракла[2]. Называецца каханым Геракла[3].

Аказаў сур'ёзную дапамогу Гераклу пры яго барацьбе з лернейскай гідрай[4], чаму Еўрысфей і не жадаў прыняць у разлік гэты подзвіг, які як бы і не належыць аднаму Гераклу.

Арганаўт[5]. Удзельнік Калідонскага палявання[6].

Калі Геракл узяў Эліду, ён уладкаваў Алімпійскія гульні, і Іалай стаў пераможцам у спаборніцтве калясніц на кабылах Геракла[7]. Пераможца на спаборніцтвах калясніц на гульнях у гонар Пелія[8]. Перамог на іх Глаўка[9].

Падчас заходняга паходу Іалай ажывіў памерлага Геракла, цела дапамагла адшукаць перапёлка[10]. Геракл збудаваў яму свяцілішча ў горадзе Агірыі. Жыхары горада не стрыгуць валасоў, прысвяціўшы іх Іалаю[11]. На чале феспіядаў заснаваў паселішча на Сардзініі[12]. Афіняне адправілі з ім войска на Сардзінію[13]. Узвёў фолас на Сардзініі[14]. На Сардзініі яго завуць «бацька Іалай». Фіванцы згаджаюцца, што Іалай загінуў у Сардзініі, у Фівах быў гераон Іалая і гімнасій Іалая[15]. На Сардзініі пабудаваў горад Ольвію, афіняне ж пабудавалі горад Агрылу[16].

Схаваўся ад Еўрысфея ў Марафоне разам з сынамі Геракла[17]. Камандаваў войскам у баі, дзе быў разгромлены Еўрысфей (Тэсей і Гіл саступілі яму гэта права)[18]. Геракл і Геба вярнулі яму юнацтва на гэты дзень, ён паланіў Еўрысфея каля Скіронскіх скал[19]. Геба вярнула яму юнацтва[20].

«Іалаяў курган» згадваецца Піндарам[21]. Лічыўся богам, яго імем кляліся ў міжнародных дагаворах[22]. Яму адпавядае этрускі Віла[23]. Дзеючы твар трагедыі Еўрыпіда «Геракліды».

  1. Мифы народов мира. М., 1991-92. В 2 т. Т.1. С.554; Псеўда-Апаладор. Міфалагічная бібліятэка II 4, 11; 5, 2; 6, 1
  2. Гесіёд. Пералік жанчын, фр.230 М.-У.
  3. Плутарх. Пра Эрота 17
  4. Нон. Дзеянні Дыяніса XXV 197
  5. Гігін. Міфы 14 (з.33)
  6. Паўсаній. Апісанне Элады VIII 45, 6; Авідзій. Метамарфозы VIII 310; Гігін. Міфы 173
  7. Паўсаній. Апісанне Элады V 8, 3
  8. Паўсаній. Апісанне Элады V 18, 11
  9. Гігін. Міфы 273
  10. Афиней. Пир мудрецов IX 392 // Ильинская Л. С. Легенды и археология. Древнейшее Средиземноморье. М., 1988. С.79
  11. Дыядор Сіцылійскі. Гістарычная бібліятэка IV 24, 4
  12. Дыядор Сіцылійскі. Гістарычная бібліятэка IV 29, 5-30, 2; V 15, 1-3; Страбон. Геаграфія V 2, 7 (стар.225)
  13. Паўсаній. Апісанне Элады I 29, 5; VII 2, 2
  14. Псевдо-Аристотель. Рассказы о диковинах 100 // Комментарий О. П. Цыбенко в кн. Диодор Сицилийский. Историческая библиотека. Кн.4-7. СПб, 2005. С.311
  15. Паўсаній. Апісанне Элады IX 23, 1
  16. Паўсаній. Апісанне Элады X 17, 5
  17. Еўрыпід. Геракліды 31-50
  18. Дыядор Сіцылійскі. Гістарычная бібліятэка IV 57, 6
  19. Еўрыпід. Геракліды 843—863
  20. Авідзій. Метамарфозы IX 396—399
  21. Піндар. Алімпійскія песні IX 98
  22. Палібій. Усеагульная гісторыя VII 9, 2
  23. Ильинская Л. С. Легенды и археология. Древнейшее Средиземноморье. М., 1988. С.79