Заходні Берлін: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
др r2.7.3) (робат дадаў: fa:برلین غربی |
др Bot: Migrating 51 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q56036 (translate me) |
||
Радок 120: | Радок 120: | ||
|WP= |
|WP= |
||
}} |
}} |
||
[[af:Wes-Berlyn]] |
|||
[[als:Westberlin]] |
|||
[[bar:West-Berlin]] |
|||
[[be-x-old:Заходні Бэрлін]] |
|||
[[bg:Западен Берлин]] |
|||
[[bs:Zapadni Berlin]] |
|||
[[ca:Berlín Oest]] |
|||
[[cs:Západní Berlín]] |
|||
[[cy:Gorllewin Berlin]] |
|||
[[da:Vestberlin]] |
|||
[[de:West-Berlin]] |
|||
[[el:Δυτικό Βερολίνο]] |
|||
[[en:West Berlin]] |
|||
[[eo:Okcidenta Berlino]] |
|||
[[es:Berlín Oeste]] |
|||
[[et:Lääne-Berliin]] |
|||
[[eu:Mendebaldeko Berlin]] |
|||
[[fa:برلین غربی]] |
|||
[[fi:Länsi-Berliini]] |
|||
[[fr:Berlin-Ouest]] |
|||
[[he:ברלין המערבית]] |
|||
[[hu:Nyugat-Berlin]] |
|||
[[id:Berlin Barat]] |
|||
[[it:Berlino Ovest]] |
|||
[[ja:西ベルリン]] |
|||
[[jv:Berlin Kulon]] |
|||
[[ko:서베를린]] |
|||
[[lt:Vakarų Berlynas]] |
|||
[[mk:Западен Берлин]] |
|||
[[mr:पश्चिम बर्लिन]] |
|||
[[ms:Berlin Barat]] |
|||
[[nl:West-Berlijn]] |
|||
[[nn:Vest-Berlin]] |
|||
[[no:Vest-Berlin]] |
|||
[[pl:Berlin Zachodni]] |
|||
[[pnb:لیندا برلن]] |
|||
[[pt:Berlim Ocidental]] |
|||
[[ro:Berlinul de Vest]] |
|||
[[ru:Западный Берлин]] |
|||
[[sh:Zapadni Berlin]] |
|||
[[simple:West Berlin]] |
|||
[[sk:Západný Berlín]] |
|||
[[sr:Западни Берлин]] |
|||
[[sv:Västberlin]] |
|||
[[th:เบอร์ลินตะวันตก]] |
|||
[[tr:Batı Berlin]] |
|||
[[uk:Західний Берлін]] |
|||
[[ur:مغربی برلن]] |
|||
[[vi:Tây Berlin]] |
|||
[[war:Natondan nga Berlin]] |
|||
[[zh:西柏林]] |
Версія ад 06:43, 9 сакавіка 2013
Акупаваныя сектары Берліна | |||||
Заходні Берлін | |||||
---|---|---|---|---|---|
англ.: West Berlin фр.: Berlin-Ouest ням.: West-Berlin | |||||
|
|||||
|
|||||
1949 — 1990
|
|||||
Афіцыйная мова | нямецкая | ||||
Плошча |
|
||||
Насельніцтва |
|
||||
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Заходні Берлін (анг.: West Berlin, фр. Berlin-Ouest, нем. West-Berlin) — асаблівае палітычнае ўтварэнне, якое існавала з 1949 па 1990 год на тэрыторыі амерыканскага, французскага і брытанскага сектараў акупацыі Берліна. Заходні Бэрлін быў анклавам, з усіх бакоў акружаны тэрыторыяй ГДР, якая ўключала ў сябе савецкую зону акупацыі уласна Германіі плюс савецкі сектар у Берліне (Усходні Берлін).
Плошча 480 км², Быў падзелены на 12 гарадскіх раёнаў. Насельніцтва 1,9 млн чал. (1987).
Гісторыя
Утвораны пасля ІІ сусветнай вайны. Статус Заходняга Берліна ў перыяд яго існавання вызначаўся сукупнасцю чатырохбаковых дагавораў СССР, Вялікабрытаніі, ЗША і Францыі (Ялцінская канферэнцыя). Органы ўлады Заходняга Берліна былі падкантрольныя ваеннай адміністрацыі акупацыйных улад.
23.6.1948 на Заходні Берлін пашырылася грашовая рэформа, праведзеная ў Заходняй Германіі. У адказ на гэта 24.6.1948 СССР перакрыў дарогі з Берліна на захад і ўстанавіў блакаду Заходняга Берліна (працягвалася 324 дні). Увесь гэты час жыццядзейнасць Заходняга Берліна праз «паветраны мост» забяспечвала авіяцыя саюзнікаў. 5.12.1948 у Заходнім Берліне праведзены выбары ў гарадскі парламент, 1.10.1950 прынята асобная заходнеберлінская канстытуцыя. У 1961 па рашэнню ўрада ГДР узведзена сістэма ўмацаванняў уздоўж мяжы Заходняга Берліна (Берлінская сцяна).
У 1971 прынята 4-баковае пагадненне, якое ўрэгулявала статус Заходняга Берліна як асобнай палітычнай адзінкі. У адрозненне ад Усходняга Берліна, які уваходзіў у Германскую Дэмакратычную Рэспубліку і з'яўляўся, больш за тое, яе сталіцай, Заходні Берлін не быў часткай Федэратыўнай Рэспублікі Германія, ён не лічыўся федэральнай зямлёй, яго прадстаўнікі не мелі права голасу ў бундэстагу, а грамадзяне былі вызваленыя ад воінскай павіннасці. Вярхоўнай уладай у горадзе з'яўлялася трохбаковая ваенная камендатура. Заканадаўчую ўладу ажыццяўляла палата дэпутатаў (парламент), што выбіраюцца насельніцтвам на 4 гады, выканаўчую — Сенат Берліна (урад) на чале з кіруючым бургамістрам. Канстытуцыя ФРГ тут не дзейнічала, тым не менш, Заходні Берлін выкарыстоўваў у якасці валюты нямецкую марку ФРГ. Існаваў наземны і паветраны калідор, які злучаў Заходні Берлін і ФРГ.
Заходні Берлін быў буйным прамысловым цэнтрам — (машынабудаванне, хіміка-фармацэўтычная, харчовая, швейная прамысловасць). Асноўны знешнегандлёвы партнёр — ФРГ. Пасля аб'яднання ГДР і ФРГ (3.10.1990) асобны статус Заходняга Берліна скасаваны, абедзве часткі Берліна зліліся.