Каралінгскі мінускул: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[дагледжаная версія]

← Папярэдняя праўка Наступная праўка →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Версія ад 13:37, 14 лістапада 2017

Каралінгскі мінускул — адзін з тыпаў сярэдневяковага пісьма з выразнымі, свабодна пастаўленымі літарамі лацініцы.

Узнік у выніку эвалюцыі першапачатковага мінускула. Эпітэт «каралінгскі» атрымаў у сувязі з тым, што шырокае ўкараненне гэтага віду пісьма прыйшлося на эпоху Каралінгскага адраджэння. Перавагай каралінгскага мінускула з’яўляецца разборлівасць пры параўнальна невялікіх памерах літар. Яго графіка надзвычай простая: схематычна любая літара складаецца з круга або яго часткі і кароткіх або доўгіх вертыкалей. Шырыня літары і яе вышыня прыкладна аднолькавыя.

Каралінгскі мінускул быў распрацаваны ў другой палове VIII стагоддзя і ўдасканалены ў IX стагоддзі ў інтэлектуальным цэнтры Каралінгскай імперыі — Абацтве св. Пятра ў Корбі^[1]. Са скрыпторыя Корбі каралінгскі мінускул затым распаўсюдзіўся па тэрыторыі ўсёй заходняй Еўропы, дзе яго шырока ўжывалі ў біскупскіх, манастырскіх, а затым і ў гарадскіх канцылярыях — як для кніг, так і для дакументаў. Праз 200 гадоў каралінгскі мінускул быў выцеснены гатычным пісьмом, якое панавала ў еўрапейскай рукапіснай кнізе да вынаходства кнігадрукавання.

У XIV стагоддзі гуманісты, пачынаючы з Петраркі, выявілі працы антычных аўтараў, перапісаныя каралінгскім мінускулам; гэта пісьмо яны прынялі за антычнае і, уражаныя яго прыгажосцю і чытэльнасцю па параўнанні з гатычным, пачалі капіраваць. На яго аснове ўзнік сучасны лацінскі шрыфт.

Зноскі

↑ Karolingische Minuskel muss bereits vor Karl dem Großen entstanden sein. Ruprecht-Karls-Universität Heidelberg, 9. Januar 2013.

Літаратура

Bernhard Bischoff: Paläographie des römischen Altertums und des abendländischen Mittelalters (= Grundlagen der Germanistik 24). Berlin, 1979, ISBN 3-503-01282-6.
Tino Licht: Die älteste karolingische Minuskel // Mittellateinisches Jahrbuch. Internationale Zeitschrift für Mediävistik und Humanismusforschung 47. Stuttgart, 2012, S. 337—346.

[1] Karolingische Minuskel muss bereits vor Karl dem Großen entstanden sein. Ruprecht-Karls-Universität Heidelberg, 9. Januar 2013.

[1]

@@ Радок 1: / Радок 1: @@
 [[Файл:Freising_manuscript.jpg|справа|міні|350px|[[Фрэйзінгенскія ўрыўкі|Фрейзінгенскія ўрыўкі]] са [[Славенія|Славеніі]] — адзін з першых [[Славянскія мовы|славянскіх]] пісьмовых помнікаў. Выкананы каралінгскім мінускулам]]
-'''Каралінгскі [[мінускул]]''' — адзін з тыпаў сярэднявечнага пісьма з выразнымі, свабодна пастаўленымі літарамі [[Лацінскі алфавіт|лацінкі]].
+'''Каралінгскі [[мінускул]]''' — адзін з тыпаў сярэдневяковага пісьма з выразнымі, свабодна пастаўленымі літарамі [[Лацінскі алфавіт|лацініцы]].
-Узнік у выніку эвалюцыі першапачатковага [[мінускул]]а. Эпітэт «каралінгскі» атрымаў у сувязі з тым, што шырокае ўкараненне гэтага віду пісьма прыйшлося на эпоху [[Каралінгскае Адраджэнне|Каралінгскага адраджэння]]. Годнасцю каралінгскага мінускула з'яўляецца чытальнасць пры параўнальна невялікіх памерах літар. Яго графіка надзвычай простая: схематычна любая літара складаецца з круга або яго часткі і кароткіх або доўгіх вертыкаляў. Шырыня літары і яе вышыня прыкладна аднолькавыя.
+Узнік у выніку эвалюцыі першапачатковага [[мінускул]]а. Эпітэт «каралінгскі» атрымаў у сувязі з тым, што шырокае ўкараненне гэтага віду пісьма прыйшлося на эпоху [[Каралінгскае Адраджэнне|Каралінгскага адраджэння]]. Перавагай каралінгскага мінускула з’яўляецца разборлівасць пры параўнальна невялікіх памерах літар. Яго графіка надзвычай простая: схематычна любая літара складаецца з круга або яго часткі і кароткіх або доўгіх вертыкалей. Шырыня літары і яе вышыня прыкладна аднолькавыя.
 Каралінгскі мінускул быў распрацаваны ў другой палове VIII стагоддзя і ўдасканалены ў IX стагоддзі ў інтэлектуальным цэнтры [[Каралінгская імперыя|Каралінгскай імперыі]] — [[Корбі (абацтва)|Абацтве св. Пятра ў Корбі]]<ref>[http://www.idw-online.de/de/news514180 ''Karolingische Minuskel muss bereits vor Karl dem Großen entstanden sein.''] Ruprecht-Karls-Universität Heidelberg, 9. Januar 2013.</ref>. Са [[Скрыпторый|скрыпторыя]] Корбі каралінгскі мінускул затым распаўсюдзіўся па тэрыторыі ўсёй заходняй Еўропы, дзе яго шырока ўжывалі ў біскупскіх, манастырскіх, а затым і ў гарадскіх канцылярыях — як для кніг, так і для дакументаў. Праз 200 гадоў каралінгскі мінускул быў выцеснены [[Гатычнае пісьмо|гатычным пісьмом]], якое панавала ў еўрапейскай рукапіснай кнізе да вынаходства [[Друк|кнігадрукавання]].
-У XIV стагоддзі [[Гуманізм|гуманісты]], пачынаючы з [[Франчэска Петрарка|Петраркі]], выявілі працы антычных аўтараў, перапісаныя каралінгскім мінускулам; гэта пісьмо яны прынялі за антычнае і, уражаныя яго прыгажосцю і [[Чытальнасць|чытальнасцю]] па параўнанні з [[Гатычнае пісьмо|гатычным]], пачалі капіяваць. На яго аснове ўзнік сучасны лацінскі шрыфт.
+У XIV стагоддзі [[Гуманізм|гуманісты]], пачынаючы з [[Франчэска Петрарка|Петраркі]], выявілі працы антычных аўтараў, перапісаныя каралінгскім мінускулам; гэта пісьмо яны прынялі за антычнае і, уражаныя яго прыгажосцю і чытэльнасцю па параўнанні з [[Гатычнае пісьмо|гатычным]], пачалі капіраваць. На яго аснове ўзнік сучасны лацінскі шрыфт.
 {{зноскі}}