Урок анатоміі доктара Тульпа: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
шаблон Рэмбрант Тэг: рэдактар вікітэксту 2017 |
Тэг: рэдактар вікітэксту 2017 |
||
Радок 39: | Радок 39: | ||
== Звязаныя творы == |
== Звязаныя творы == |
||
[[Файл:Dr_Deijman’s_Anatomy_Lesson_(fragment),_by_Rembrandt.jpg|злева|міні|200x200пкс| ''[[Урок анатоміі доктара |
[[Файл:Dr_Deijman’s_Anatomy_Lesson_(fragment),_by_Rembrandt.jpg|злева|міні|200x200пкс| ''[[Урок анатоміі доктара Дэймана]], Рэмбрант'' (1656 г.) ]] |
||
Карціна ''[[Урок анатоміі доктара Дэймана]]'', напісаная Рэмбрантам у 1656 годзе, прызначалася для паказу ў Анатамічнай Зале ў Амстэрдаме разам з ''Урокам анатоміі доктара Тульпа''.<ref name="Choulant">{{Cite book|title=History and bibliography of anatomic illustration in its relation to anatomic science and the graphic arts|first1=Ludwig|last1=Choulant|first2=Mortimer|last2=Frank|first3=Fielding Hudson|last3=Garrison|first4=Edward Clark|last4=Streeter|publisher=The University of Chicago press|year=1852|url=https://books.google.com/books?id=-5oT1Zv9\_BIC}}</ref> Дэйман быў непасрэдным пераемнікам Тульпа на пасадзе ''praelector chirugic et anatomie''. Карціна была пашкоджана агнём у 1723 годзе, і захаваўся толькі яе цэнтральны фрагмент. |
* Карціна ''[[Урок анатоміі доктара Дэймана]]'', напісаная Рэмбрантам у 1656 годзе, прызначалася для паказу ў Анатамічнай Зале ў Амстэрдаме разам з ''Урокам анатоміі доктара Тульпа''.<ref name="Choulant">{{Cite book|title=History and bibliography of anatomic illustration in its relation to anatomic science and the graphic arts|first1=Ludwig|last1=Choulant|first2=Mortimer|last2=Frank|first3=Fielding Hudson|last3=Garrison|first4=Edward Clark|last4=Streeter|publisher=The University of Chicago press|year=1852|url=https://books.google.com/books?id=-5oT1Zv9\_BIC}}</ref> Дэйман быў непасрэдным пераемнікам Тульпа на пасадзе ''praelector chirugic et anatomie''. Карціна была пашкоджана агнём у 1723 годзе, і захаваўся толькі яе цэнтральны фрагмент. |
||
Каля 1856 года [[Эдуард Манэ]] наведаў [[Гаага|Гаагу]] і зрабіў невялікую дакладную копію ''Ўрока Анатоміі'', якую перадаў свайму лекару доктару Сірэдзі.<ref>''Christie's Impressionist & Nineteenth Century Art''. Catalog, p. 62, 24 June 1988.</ref> |
* Каля 1856 года [[Эдуард Манэ]] наведаў [[Гаага|Гаагу]] і зрабіў невялікую дакладную копію ''Ўрока Анатоміі'', якую перадаў свайму лекару доктару Сірэдзі.<ref>''Christie's Impressionist & Nineteenth Century Art''. Catalog, p. 62, 24 June 1988.</ref> |
||
[[Файл:EU464_Unknown_after_Rembrandt_-_The_Anatomy_lesson_of_Dr_Tulp.jpg|справа|міні|200x200пкс| ''Урок анатоміі доктара Нікаласа Тульпа'' (Універсітэт Эдынбурга) ]] |
[[Файл:EU464_Unknown_after_Rembrandt_-_The_Anatomy_lesson_of_Dr_Tulp.jpg|справа|міні|200x200пкс| ''Урок анатоміі доктара Нікаласа Тульпа'' (Універсітэт Эдынбурга) ]] |
||
Менш падрабязная копія ''ўрока анатоміі доктара Нікаласа Тулпа'' невядомага мастака знаходзіцца ў калекцыі твораў выяўленчага мастацтва ў [[Эдынбургскі ўніверсітэт|Універсітэце Эдынбурга]]. |
* Менш падрабязная копія ''ўрока анатоміі доктара Нікаласа Тулпа'' невядомага мастака знаходзіцца ў калекцыі твораў выяўленчага мастацтва ў [[Эдынбургскі ўніверсітэт|Універсітэце Эдынбурга]]. |
||
== У папулярнай культуры == |
== У папулярнай культуры == |
Версія ад 03:09, 12 лістапада 2019
| ||
Рэмбрант | ||
Урок анатоміі доктара Тульпа. 1632 | ||
De anatomische les van Dr. Nicolaes Tulp | ||
Матэрыял | палатно | |
---|---|---|
Тэхніка | алей | |
Памеры | 216.5 × 169.5 см | |
Маўрыцхёйс, Гаага, Нідэрланды | ||
(інв. 146[1]) | ||
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Урок анатоміі доктара Тульпа — карціна працы Рэмбранта, напісаная алеем на палатне ў 1632 годзе. Захоўваецца ў музеі Маурыцхёйс ў Гаазе, Нідэрланды. Карціна разглядаецца як адзін з ранніх шэдэўраў Рэмбранта.
Карціна ўяўляе самой групавы партрэт армстэрдамскай гільдыі хірургаў. Цэнтральная постаць — доктар Нікалас Тульп, які тлумачыць калегам будову мускулатуры рукі. Некаторыя з дактароў-гледачоў сплочвалі адмысловы ўнёсак за ўключэнне ў карціну. Карціна падпісана ў левым верхнім куце Rembrandt. f[ecit] 1632. Верагодна, гэта першы выпадак, калі Рэмбрант падпісаў карціну поўным іменем (у яго першапачатковым выглядзе) у адрозненне ад манаграмы RHL (Rembrandt Harmenszoon of Leiden), што з'яўляецца прыкметай яго ўзрастаючай мастацкай упэўненасці.
Перадгісторыя
Адлюстраваная падзея можа быць датавана 31 студзеня 1632 года: гільдыя хірургаў Амстэрдама, афіцыйным гарадскім анатомам якога быў Тульп, дазваляла праводзіць толькі адну публічную аўтапсію ў год, а анатамавацца магло толькі цела пакаранага смерцю злачынца.[2]
Урокі анатоміі былі даволі звыклай падзеяй у XVII стагоддзі і праходзілі ў лекцыйных залах, якія былі ўласна тэатрамі, для студэнтаў, калег і шырокай публіцы, якой дазвалялася наведваць урокі за асобную плату за ўваход. На карціне гледачы адпаведным чынам апранутыя для гэтага сацыяльнай падзеі. Лічыцца, што самы верхні (не трымае паперы) і першы злева гледачы былі дададзеныя да малюнка пазней.[3]
Кожныя 5-10 гадоў Гільдыя хірургаў замаўляла партрэт вядучым партрэтыстам; Рэмбрандту гэта задача была даручана, калі яму было ўсяго 26 гадоў, і ён толькі прыбыў у Амстэрдам. Гэта была яго першая буйная замова ў Амстэрдаме. Кожны з людзей, якія ўваходзяць у партрэт, павінен быў заплаціць пэўную суму грошай, каб быць уключаным у твор, а цэнтральныя постаці (у дадзеным выпадку доктар Тульп) верагодна плацілі нават удвая больш. У сваёй працы Рэмбрандт кардынальна пайшоў насуперак жанравым ўмоўнасцям, уласцівым выяўленчаму мастацтву таго часу. Так ён змясціў ў цэнтры карціны труп цалкам (падобна як у іканаграфіі Хрыста), стварыў не проста партрэт, але і драматычную мізансцэну.
Вобраз Рэмбранта з'яўляецца выдумкай: на тыповым уроку анатоміі хірург пачынаў з адкрыцця грудной клеткі і паражніны, паколькі ўнутраныя органы найбольш хутка разлагаюцца.
Таксама на карціне адсутнічае падрыхтоўшчык, задачай якога было падрыхтаваць цела да ўрока. У 17-м стагоддзі такі важны навуковец, як доктар Тульп, не займаўся б сам разразаннем і ўскрыццём трупа. Гэтая праца лічылася крывавай і лакейскай, таму такія задачы пакідаліся іншым. Менавіта з гэтай прычыны на здымку няма рэжучых інструментаў. Замест гэтага мы бачым у правым ніжнім куце велізарны адкрыты падручнік па анатоміі, магчыма, De humani corporis fabrica (Аб будове чалавечага цела) 1543 года Андрэаса Везалія.
Труп
Труп на стале — злачынца Арыс Кінт (псеўданім Адрыян Адрыянзун), які быў асуджаны за ўзброены грабеж і прысуджаны да смерці праз павешанне. Ён быў пакараны смерцю раней у той жа дзень перад урокам.[4] Твар трупа часткова заценены[2] — намёк на umbra mortis (цень смерці). Гэты прыём Рэмбранд нярэдка выкарыстоўваў у сваіх працах.
Французскі гісторык мастацтва Жан-Мары Кларк адзначае, што пуп трупа мае форму вялікай літары R, і звязвае гэта назіранне з тым, што ў 1632 годзе Рембрант інтэнсіўна працаваў над сваім подпіса, паслядоўна выкарыстоўваючы тры розныя яго тыпы, перш чым ў 1633 г. канчаткова спыніўся на подпісе ў выглядзе свайго першага імя.[5]
Медыцынскія спецыялісты адзначаюць дасканалую адпаведнасць цягліц і сухажылляў, намаляваных 26-гадовым Рэмбрантам. Невядома, адкуль ён атрымаў такія веды. Не выключана, што ён скапіраваў дэталі з анатамічнага падручніка. Аднак у 2006 годзе галандскія даследчыкі ўзнавілі сцэну з трупам мужчыны і выявілі некалькі разыходжанняў у левым перадплеччы ў параўнанні з сапраўдным трупам.[6][7]
У межах даследаванняў 2007 года амерыканскі мастак і анатам Дэвід Дж. Джакоў і яго калегі прадэманстравалі, што загадкавы белы шнур, які праходзіць ад локця да мезенца трупа і доўгі час лічыўся альбо варыянтам локцевага нерва, альбо мастацкай памылкай, хутчэй за ўсё ёсць сухажылле анамальнай мышцы перадплечча - дадатковай мышцы разгінальніка мезенца.[8]
Звязаныя творы
- Карціна Урок анатоміі доктара Дэймана, напісаная Рэмбрантам у 1656 годзе, прызначалася для паказу ў Анатамічнай Зале ў Амстэрдаме разам з Урокам анатоміі доктара Тульпа.[9] Дэйман быў непасрэдным пераемнікам Тульпа на пасадзе praelector chirugic et anatomie. Карціна была пашкоджана агнём у 1723 годзе, і захаваўся толькі яе цэнтральны фрагмент.
- Каля 1856 года Эдуард Манэ наведаў Гаагу і зрабіў невялікую дакладную копію Ўрока Анатоміі, якую перадаў свайму лекару доктару Сірэдзі.[10]
- Менш падрабязная копія ўрока анатоміі доктара Нікаласа Тулпа невядомага мастака знаходзіцца ў калекцыі твораў выяўленчага мастацтва ў Універсітэце Эдынбурга.
У папулярнай культуры
Відэагульня Deus Ex: Human Revolution (2011) спасылаецца на карціну як у гульнявых партрэтах, якія можна знайсці на сцяне, так і ў асобным кінематаграфічным трэйлеры, у якім доктар Нікалас і яго студэнты вывучаюць галоўнага героя Адама Джэнсэна ў якасці мерцвяка, абвугленыя скалечаныя рукі якога ў самой гісторыі ампутуюцца і замяняюцца механічнымі канечнасцямі.
Гл. таксама
- Урок анатоміі доктара Дэймана, малавядомая карціна Рэмбранта, цяпер фрагментарная, таксама паказвае анатамічную лекцыю.
Нататкі
- ↑ а б https://www.mauritshuis.nl/nl-nl/verdiep/de-collectie/kunstwerken/de-anatomische-les-van-dr-nicolaes-tulp-146/ Праверана 26 студзеня 2020.
- ↑ а б Rachlin, Harvey (2007). Scandals, Vandals and Da Vincis. Chrysalis Books. pp. 55–61. ISBN 978-1-86105-878-2.
- ↑ Delaney, Samuel R. (2011). Silent Interviews: On Language, Race, Sex, Science Fiction, and Some Comics--A Collection of Written Interviews. Wesleyan University Press.
- ↑ O'Bryan, C. Jil (2005). Carnal Art. University of Minnesota Press. pp. 64–67. ISBN 978-0-8166-4322-6.
- ↑ Michiel Koolbergen, "De R van Rembrandt. Waarheen wijst de tang van dokter Tulp?" Trouw, 31 January 1992, 13; this article appeared on the 360th anniversary of the original anatomy lesson by Dr. Tulp. See also, http://www.rembrandt-signature-file.com/remp_texte/remp051.pdf
- ↑ IJpma, Frank F.A.; Van De Graaf, Robert C.; Nicolai, Jean-Philippe A.; Meek, Marcel F. (2006). "The Anatomy Lesson of Dr. Nicolaes Tulp by Rembrandt (1632): A Comparison of the Painting With a Dissected Left Forearm of a Dutch Male Cadaver" (PDF). J Hand Surg [Am]. 31 (6): 882–891. doi:10.1016/j.jhsa.2006.02.014.
- ↑ IJpma FF, van de Graaf RC, Nicolai JP, Meek MF. "[The anatomy lesson of Dr Nicolaes Tulp by Rembrandt (1632) and the findings during dissection of the forearm of a cadaver: anatomical discrepancies]". Ned Tijdschr Geneeskd. 150 (50): 2756–65.
{{cite journal}}
: Папярэджанні CS1: розныя назвы: authors list (link) - ↑ Jackowe DJ, Moore MK, Bruner AE, Fredieu JR (Nov 2007). "New insight into the enigmatic white cord in Rembrandt's The Anatomy Lesson of Dr. Nicolaes Tulp (1632)". J Hand Surg Am. 32 (9): 1471–6. doi:10.1016/j.jhsa.2007.07.006.
{{cite journal}}
: Папярэджанні CS1: розныя назвы: authors list (link) - ↑ Choulant, Ludwig; Frank, Mortimer; Garrison, Fielding Hudson; Streeter, Edward Clark (1852). History and bibliography of anatomic illustration in its relation to anatomic science and the graphic arts. The University of Chicago press.
- ↑ Christie's Impressionist & Nineteenth Century Art. Catalog, p. 62, 24 June 1988.
Літаратура
- Урок анатоміі доктара Тульпа у базе дадзеных Літаратуры, Мастацтва і Медыцыны
- Хеллер, Джозэф (1988), Намалюй гэта, ISBN 0-684-86819-9