Анурадхапура: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ілюстрацыя
вікіфікацыя
Радок 37: Радок 37:
|афіцыйная мова = сінгальская
|афіцыйная мова = сінгальская
|афіцыйная мова-ref =
|афіцыйная мова-ref =
|насельніцтва = 63208
|насельніцтва =
|год перапісу = 2011
|год перапісу =
|шчыльнасць =
|шчыльнасць =
|нацыянальны склад = [[сінгалы]]
|нацыянальны склад = [[сінгалы]]
Радок 65: Радок 65:
}}
}}


'''Анурадхапу́ра''' ({{lang-si|අනුරාධපුරය}}, {{lang-ta|அனுராதபுரம்}}) — [[горад]] у Паўночна-Цэнтральнай правінцыі [[Шры-Ланка|Шры-Ланкі]], цэнтр аднайменнай акругі. Насельніцтва - 63208 чал., пераважна [[сінгалы]] - 91,42% (2011 г.).
'''Анурадхапу́ра''' ({{lang-si|අනුරාධපුරය}}, {{lang-ta|அனுராதபுரம்}}) — [[горад]] у Паўночна-Цэнтральнай правінцыі [[Шры-Ланка|Шры-Ланкі]], цэнтр аднайменнай акругі. Насельніцтва — 63208 чал., пераважна [[сінгалы]] — 91,42 % (2011 г.).


==Гісторыя==
== Гісторыя ==
Раён Анурадхапуры - адно з найстаражытнейшых мест у краіне, дзе [[археалогія|археолагамі]] былі знойдзены сляды старажытнага чалавека. Першае паселішча на месцы горада ўзнікла ў пач. 1 тысячагоддзя да н.э. У [[VII стагоддзе да н.э.|VII ст. да н.э.]] яго плошча займала 50 га. Мясцовыя жыхары карысталіся [[жалеза]]м, займаліся земляробствам, узводзілі складаныя [[ірыгацыя|ірыгацыйныя]] пабудовы.
Раён Анурадхапуры — адно з найстаражытнейшых мест у краіне, дзе [[археалогія|археолагамі]] былі знойдзены сляды старажытнага чалавека. Першае паселішча на месцы горада ўзнікла ў пач. 1 тысячагоддзя да н.э. У [[VII стагоддзе да н.э.|VII ст. да н.э.]] яго плошча займала 50 га. Мясцовыя жыхары карысталіся [[жалеза]]м, займаліся земляробствам, узводзілі складаныя [[ірыгацыя|ірыгацыйныя]] пабудовы.


У [[IV стагоддзе да н.э.|IV ст. да н.э.]] сюды была перанесена сталіца ранняй [[сінгалы|сінгальскай]] дзяржавы. Анурадхапура заставалася ёю да пач. [[XI стагоддзе |XI ст.]] гэты перыяд горад меў планамерную забудову. У ім размяшчаліся палацавыя комплексы (найбольш вядомы Медны палац [[II стагоддзе да н.э.|II ст. да н.э.]]), а таксама [[будызм|будысцкія]] [[кляштар]]ы і [[храм]]ы, [[сад]]ы, жытлы вяльмож і простых гараджан. Для забеспячэння пітной [[вада|вадою]] было пабудавана некалькі [[вадасховішча]]ў. У горадзе меліся [[каналізацыя]], шпіталь і служба ачысткі ад [[Цвёрдыя бытавыя адкіды|смецця]].
У [[IV стагоддзе да н.э.|IV ст. да н.э.]] сюды была перанесена сталіца ранняй [[сінгалы|сінгальскай]] дзяржавы. Анурадхапура заставалася ёю да пач. [[XI стагоддзе |XI ст.]] гэты перыяд горад меў планамерную забудову. У ім размяшчаліся палацавыя комплексы (найбольш вядомы Медны палац [[II стагоддзе да н.э.|II ст. да н.э.]]), а таксама [[будызм|будысцкія]] [[кляштар]]ы і [[храм]]ы, [[сад]]ы, жытлы вяльмож і простых гараджан. Для забеспячэння пітной [[вада|вадою]] было пабудавана некалькі [[вадасховішча]]ў. У горадзе меліся [[каналізацыя]], шпіталь і служба ачысткі ад [[Цвёрдыя бытавыя адкіды|смецця]].


У [[993]] г. сталіца была спустошана захопнікамі з Паўднёвай [[Індыя|Індыі]] і пасля [[1017]] г. закінута ўладарамі. Аднак нават пасля пераносу дзяржаўнага цэнтра ў [[горад Паланарува]] Анурадхапура заставалася і да нашага часу застаецца важным духоўным цэнтрам будызму.
У [[993]] г. сталіца была спустошана захопнікамі з Паўднёвай [[Індыя|Індыі]] і пасля [[1017]] г. закінута ўладарамі. Аднак нават пасля пераносу дзяржаўнага цэнтра ў [[горад Паланарува]] Анурадхапура заставалася і да нашага часу застаецца важным духоўным цэнтрам будызму.


==Стары горад==
== Стары горад ==
У наш час Анурадхапура падзяляецца на старую і новую часткі. Старая Анурадхапура з'яўляецца важным [[культура|культурным]], духоўным і [[турызм|турыстычным]] аб'ектам, які ў [[1982]] г. трапіў у спіс [[сусветная спадчына|сусветнай спадчыны]] [[Арганізацыя ААН па пытаннях адукацыі, навукі і культуры (ЮНЕСКА)|ЮНЕСКА]].
У наш час Анурадхапура падзяляецца на старую і новую часткі. Старая Анурадхапура з’яўляецца важным [[культура|культурным]], духоўным і [[турызм|турыстычным]] аб’ектам, які ў [[1982]] г. трапіў у спіс [[сусветная спадчына|сусветнай спадчыны]] [[Арганізацыя ААН па пытаннях адукацыі, навукі і культуры (ЮНЕСКА)|ЮНЕСКА]].


''Найбольш славутыя мясціны старога горада'':
''Найбольш славутыя мясціны старога горада'':


*'''Дрэва ''Шры Маха Бодхі''''' — найбольш знакамітая будысцкая святыня. У [[III стагоддзе да н.э.|III ст. да н.э.]] князёўна Сангаміта прывезла ў Шры-Ланку з паўночнага ўсходу Індыі правую ветку [[дрэва]], пад якім [[Гаўтама Буда|Буда]] атрымаў прасвятленне. Яна была ўкарэнена і пасаджана ў зямлю. Калі дрэва вырасла і пасталела, з яго зноў была адшчыкнута правая ветка і пасаджана. Традыцыя працягвалася стагоддзямі. Цікава, што з пункту гледжання [[біялогія|біялогіі]], ''Шры Маха Бодхі'' - гэта тое ж самае дрэва, што была светкам духоўнага подзвіга Буды, паколькі захоўвае тую ж [[ДНК]].
* '''Дрэва ''Шры Маха Бодхі''''' — найбольш знакамітая будысцкая святыня. У [[III стагоддзе да н.э.|III ст. да н.э.]] князёўна Сангаміта прывезла ў Шры-Ланку з паўночнага ўсходу Індыі правую ветку [[дрэва]], пад якім [[Гаўтама Буда|Буда]] атрымаў прасвятленне. Яна была ўкарэнена і пасаджана ў зямлю. Калі дрэва вырасла і пасталела, з яго зноў была адшчыкнута правая ветка і пасаджана. Традыцыя працягвалася стагоддзямі. Цікава, што з пункту гледжання [[біялогія|біялогіі]], ''Шры Маха Бодхі'' — гэта тое ж самае дрэва, што была светкам духоўнага подзвіга Буды, паколькі захоўвае тую ж [[ДНК]].
*'''Медны палац''' — помнік [[II стагоддзе да н.э.|II ст. да н.э.]] У [[XII стагоддзе |XII ст.]] быў часткова перабудаваны.
* '''Медны палац''' — помнік [[II стагоддзе да н.э.|II ст. да н.э.]] У [[XII стагоддзе |XII ст.]] быў часткова перабудаваны.
*'''[[Дагоба]] Руванвелі''' — будыская святыня, якая захавалася з [[140 да н.э.|140 г. да н.э.]] Вакол яе месціцца [[парк]]. Мае 103 м у вышыню і 287 м у акружнасці.
* '''[[Дагоба]] Руванвелі''' — будыская святыня, якая захавалася з [[140 да н.э.|140 г. да н.э.]] Вакол яе месціцца [[парк]]. Мае 103 м у вышыню і 287 м у акружнасці.
*'''Дагоба Тхупарма''' — першая з вядомых будысцкіх ступ у краіне. Захавалася з [[III стагоддзе да н.э.|III ст. да н.э.]] Вакол усталявана 41 [[калона]] (раней было 176).
* '''Дагоба Тхупарма''' — першая з вядомых будысцкіх ступ у краіне. Захавалася з [[III стагоддзе да н.э.|III ст. да н.э.]] Вакол усталявана 41 [[калона]] (раней было 176).
*'''Дагоба Джэтаванарама''', пабудаваная ў [[III стагоддзе да н.э.|III ст. да н.э.]] Мае 70 м у велічыню.
* '''Дагоба Джэтаванарама''', пабудаваная ў [[III стагоддзе да н.э.|III ст. да н.э.]] Мае 70 м у велічыню.
*'''Гаспадарскія сады''' — рэшткі старажытных [[сад]]оў. Захавалася старая планіроўка. Займаюць 14 га.
* '''Гаспадарскія сады''' — рэшткі старажытных [[сад]]оў. Захавалася старая планіроўка. Займаюць 14 га.
*'''Паўночныя руіны'''
* '''Паўночныя руіны'''
**'''Дагоба Абхаягіры''' ([[I стагоддзе да н.э.|I ст. да н.э.]]) — найвышэйшая ў Паўднёвай Азіі.
** '''Дагоба Абхаягіры''' ([[I стагоддзе да н.э.|I ст. да н.э.]]) — найвышэйшая ў Паўднёвай Азіі.
**'''Ратнапрасада''' — сярэднявечны будысцкі [[Манастыр|кляштар]].
** '''Ратнапрасада''' — сярэднявечны будысцкі [[Манастыр|кляштар]].
**'''Самадхі Буда''' — статуя Буды [[IV стагоддзе да н.э.|IV ст. да н.э.]]
** '''Самадхі Буда''' — статуя Буды [[IV стагоддзе да н.э.|IV ст. да н.э.]]
**'''Палацавы комплекс''' пабудаваны ў XII ст., калі горад ўжо не быў сталіцай Шры-Ланкі, аднак наведваўся манархамі з рэлігійнымі мэтамі.
** '''Палацавы комплекс''' пабудаваны ў XII ст., калі горад ўжо не быў сталіцай Шры-Ланкі, аднак наведваўся манархамі з рэлігійнымі мэтамі.
*'''Ісурумунія Віхара''' — скальны будысцкі кляштар, першапачаткова ўзведзены ў [[III стагоддзе да н.э.|III ст. да н.э.]]
* '''Ісурумунія Віхара''' — скальны будысцкі кляштар, першапачаткова ўзведзены ў [[III стагоддзе да н.э.|III ст. да н.э.]]


==Музеі==
== Музеі ==
У Анурадхапуры працуюць наступныя музеі:
У Анурадхапуры працуюць наступныя музеі:
*Археалагічны музей
* Археалагічны музей
*Фальклорны музей
* Фальклорны музей
*Музей Абхаягіры (будысцкіх святынь)
* Музей Абхаягіры (будысцкіх святынь)


==Галерэя==
== Галерэя ==
<gallery align=center widths=250px>
<gallery align=center widths=250px>
Photograph of Jaya Sri Maha Bodhi Anuradhapura Sri Lanka.jpg|Дрэва ''Шры Маха Бодхі''
Photograph of Jaya Sri Maha Bodhi Anuradhapura Sri Lanka.jpg|Дрэва ''Шры Маха Бодхі''
Радок 108: Радок 108:
</gallery>
</gallery>


==Спасылкі==
== Спасылкі ==
*[http://whc.unesco.org/en/list/200 Анурадхапура на сайце ЮНЕСКА]
* [http://whc.unesco.org/en/list/200 Анурадхапура на сайце ЮНЕСКА]
*[http://www.dur.ac.uk/project.srilanka/whatarewedoing/acadex/archaeology/ Археалогія]
* [http://www.dur.ac.uk/project.srilanka/whatarewedoing/acadex/archaeology/ Археалогія]
*[http://www.tourism-srilanka.com/cities/anuradhapura.html Турыстычны даведнік]
* [http://www.tourism-srilanka.com/cities/anuradhapura.html Турыстычны даведнік]


{{Сусветная спадчына|200}}
{{Сусветная спадчына|200}}
{{Бібліяінфармацыя}}

[[Катэгорыя:Гарады Шры-Ланкі]]
[[Катэгорыя:Гарады Шры-Ланкі]]
[[Катэгорыя:Былыя сталіцы|Анурадхапура]]
[[Катэгорыя:Былыя сталіцы|Анурадхапура]]

Версія ад 08:20, 27 кастрычніка 2020

Горад
Анурадхапура
අනුරාධපුරය,அனுராதபுரம்
Краіна
Каардынаты
Першая згадка
380 г. да н.э.
Плошча
14 км²
Вышыня цэнтра
81 м
Афіцыйная мова
Насельніцтва
  • 63 208 чал. (2011)
Нацыянальны склад
Канфесійны склад
Часавы пояс
Паштовыя індэксы
50000
Афіцыйны сайт
Анурадхапура на карце Шры-Ланкі
Анурадхапура (Шры-Ланка)
Анурадхапура
Анурадхапура (Шры-Ланка)
Анурадхапура

Анурадхапу́ра (сінгальск.: අනුරාධපුරය, там.: அனுராதபுரம்) — горад у Паўночна-Цэнтральнай правінцыі Шры-Ланкі, цэнтр аднайменнай акругі. Насельніцтва — 63208 чал., пераважна сінгалы — 91,42 % (2011 г.).

Гісторыя

Раён Анурадхапуры — адно з найстаражытнейшых мест у краіне, дзе археолагамі былі знойдзены сляды старажытнага чалавека. Першае паселішча на месцы горада ўзнікла ў пач. 1 тысячагоддзя да н.э. У VII ст. да н.э. яго плошча займала 50 га. Мясцовыя жыхары карысталіся жалезам, займаліся земляробствам, узводзілі складаныя ірыгацыйныя пабудовы.

У IV ст. да н.э. сюды была перанесена сталіца ранняй сінгальскай дзяржавы. Анурадхапура заставалася ёю да пач. XI ст. гэты перыяд горад меў планамерную забудову. У ім размяшчаліся палацавыя комплексы (найбольш вядомы Медны палац II ст. да н.э.), а таксама будысцкія кляштары і храмы, сады, жытлы вяльмож і простых гараджан. Для забеспячэння пітной вадою было пабудавана некалькі вадасховішчаў. У горадзе меліся каналізацыя, шпіталь і служба ачысткі ад смецця.

У 993 г. сталіца была спустошана захопнікамі з Паўднёвай Індыі і пасля 1017 г. закінута ўладарамі. Аднак нават пасля пераносу дзяржаўнага цэнтра ў горад Паланарува Анурадхапура заставалася і да нашага часу застаецца важным духоўным цэнтрам будызму.

Стары горад

У наш час Анурадхапура падзяляецца на старую і новую часткі. Старая Анурадхапура з’яўляецца важным культурным, духоўным і турыстычным аб’ектам, які ў 1982 г. трапіў у спіс сусветнай спадчыны ЮНЕСКА.

Найбольш славутыя мясціны старога горада:

  • Дрэва Шры Маха Бодхі — найбольш знакамітая будысцкая святыня. У III ст. да н.э. князёўна Сангаміта прывезла ў Шры-Ланку з паўночнага ўсходу Індыі правую ветку дрэва, пад якім Буда атрымаў прасвятленне. Яна была ўкарэнена і пасаджана ў зямлю. Калі дрэва вырасла і пасталела, з яго зноў была адшчыкнута правая ветка і пасаджана. Традыцыя працягвалася стагоддзямі. Цікава, што з пункту гледжання біялогіі, Шры Маха Бодхі — гэта тое ж самае дрэва, што была светкам духоўнага подзвіга Буды, паколькі захоўвае тую ж ДНК.
  • Медны палац — помнік II ст. да н.э. У XII ст. быў часткова перабудаваны.
  • Дагоба Руванвелі — будыская святыня, якая захавалася з 140 г. да н.э. Вакол яе месціцца парк. Мае 103 м у вышыню і 287 м у акружнасці.
  • Дагоба Тхупарма — першая з вядомых будысцкіх ступ у краіне. Захавалася з III ст. да н.э. Вакол усталявана 41 калона (раней было 176).
  • Дагоба Джэтаванарама, пабудаваная ў III ст. да н.э. Мае 70 м у велічыню.
  • Гаспадарскія сады — рэшткі старажытных садоў. Захавалася старая планіроўка. Займаюць 14 га.
  • Паўночныя руіны
    • Дагоба Абхаягіры (I ст. да н.э.) — найвышэйшая ў Паўднёвай Азіі.
    • Ратнапрасада — сярэднявечны будысцкі кляштар.
    • Самадхі Буда — статуя Буды IV ст. да н.э.
    • Палацавы комплекс пабудаваны ў XII ст., калі горад ўжо не быў сталіцай Шры-Ланкі, аднак наведваўся манархамі з рэлігійнымі мэтамі.
  • Ісурумунія Віхара — скальны будысцкі кляштар, першапачаткова ўзведзены ў III ст. да н.э.

Музеі

У Анурадхапуры працуюць наступныя музеі:

  • Археалагічны музей
  • Фальклорны музей
  • Музей Абхаягіры (будысцкіх святынь)

Галерэя

Спасылкі

Сцяг ЮНЕСКА Сусветная спадчына ЮНЕСКА, аб’ект № 200
рус.англ.фр.