Тарас на Парнасе: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Няма тлумачэння праўкі |
+фота з апісаннем |
||
| Радок 2: | Радок 2: | ||
|Назва = Тарас на Парнасе |
|Назва = Тарас на Парнасе |
||
|Назва-арыгінал = |
|Назва-арыгінал = |
||
|Выява = |
|Выява = Gorodok-verenitsyn.JPG |
||
|Подпіс выявы = Памятная дошка ў гонар паэмы. [[горад Гарадок]]. Скульптар С.М.Сотнікаў |
|||
|Подпіс выявы = |
|||
|Жанр = сатырычная паэма |
|Жанр = сатырычная паэма |
||
|Аўтар = Канстанцін Вераніцын |
|Аўтар = Канстанцін Вераніцын |
||
Версія ад 22:50, 23 кастрычніка 2011
| Тарас на Парнасе | |
|---|---|
 Памятная дошка ў гонар паэмы. горад Гарадок. Скульптар С.М.Сотнікаў | |
| Жанр | сатырычная паэма |
| Аўтар | Канстанцін Вераніцын |
| Мова арыгінала | беларуская |
| Дата напісання | 1855 |
| Дата першай публікацыі | 1889 |
 Тэкст твора ў Вікікрыніцах | |
«Тарас на Парнасе» (у раннім рукапісе загаловак, магчыма, аўтарскі — Узлезшы на Парнас, што вiдзеў там Тарас, у спісах і публікацыях ёсць і іншыя варыянты назвы), сатырычна-гумарыстычная ананімная паэма Канстанціна Вераніцына, помнік беларускай літаратуры ХІХ ст.
Аўтарства
Паэма напісана, найбольш верагодна, у 1850-я г. Доўга распаўсюджвалася ў рукапісах, упершыню апублікавана ў газеце «Минский листок» (№ 37 за 16.5.1889).
Праблема аўтарства складаная. Выказваліся думкі, што паэма належыць пяру В. Дуніна-Марцінкевіча ці А. Вярыгі-Дарэўскага, але творчая манера гэтых пісьменнікаў далёкая ад манеры аўтара паэмы «Тарас на Парнасе». Меркавалі, што паэму напісаў В. Равінскі, з якім звязваецца і аўтарства паэмы «Энеіда навыварат», або беглы дзекабрыст, які жыў у Клімавіцкім павеце на Магілёўшчыне пад імем Яўхіма Крупенькі. Большасць даследчыкаў аддае перавагу меркаванню этнографа Е. Раманава, што аўтар паэмы — адзін са студэнтаў Горы-Горацкага земляробчага інстытута.[1] Былі падставы думаць, што паэма напісана якім-небудзь пецярбургскім літаратарам-беларусам.
Перспектывы для даследчыкаў адкрыў спіс паэмы з паметай: «К. Вераніцын, 15.4.1855, Гарадок».[2] Канстанцін Вераніцын (1834-1904) вучыўся ў Віцебскай гімназіі, Пецярбургскай медыка-хірургічнай акадэміі і Горы-Горацкім інстытуцеце. Магчыма, у напісанні паэмы ўдзельнічаў яго гімназічны таварыш Я. Вуль.[3]
Паэма адыграла вялікую ролю ў станаўленні беларускай літаратурнай мовы, развіцці беларускай літаратуры; перакладзена на многія мовы свету.
Сюжэт
Сюжэт твора — прыгоды палясоўшчыка Тараса, які, выправіўся ў пушчу, а трапіў на Парнас — месца, дзе жылі багі і паэты. Вобразы старажытных багоў і герояў у паэме зніжаны, аўтар скептычна ставіцца да эстэтыкі класіцызму. 3 сімпатыяй і майстэрствам створаны вобраз Тараса — адзін з першых рэалістычных вобразаў чалавека з народа ў беларускай літаратуры. У паэме даецца яскравая, напоўненая мноствам рэалій карціна побыту беларускіх сялян. Сатырычныя выпады скіраваны супраць псеўданароднай эстэтыкі, славянафільскай ідэалізацыі патрыярхальнага побыту, сентыменталізму. Паэма сцвярджала неўміручасць народа, яго таленавітасць і жыццялюбства.
У аснове мовы твора ўсходне-беларускія гаворкі, якімі аўтар віртуозна валодае. Адчуваецца цесная сувязь з фальклорам, народным гумарыстычным апавяданнем.
Гл. таксама
Зноскі
Літаратура
- Кісялёў Г. Пошукі імя. - Мн., 1978;
- Лазарук М. Станаўленне беларускай паэмы. - Мн., 1968;
- Скалабан В. Новыя матэрыялы з гісторыі беларускай літаратуры XIX ст. // Шляхам гадоў. Мн., 1990. (Вып. 1);
- Хаўстовіч М. Вераніцын ці Вуль? // XIX стагоддзе: Навук.-літ. альманах. Мн., 2000. Кн. 2.
Публікацыі
- Энеіда навыварат; Тарас на Парнасе. Мн., 1982;
- Тарас на Парнасе: Нар. паэма. Мн., 1998;
- Вераніцын К. Тарас на Парнасе. Паэмы / Уклад. з тэкст. падрыхт. і камент. Ю. Пацюпы, прадм. Я. Янушкевіча. — Мн.: Маст. літаратура, 2009. — 79 с.