Аляксей Уладзіміравіч Белы

Аляксей Уладзіміравіч Белы
Дата нараджэння	15 мая 1950(1950-05-15) (74 гады)
Месца нараджэння	Растоў-на-Доне, Растоўская вобласць, РСФСР, СССР
Грамадзянства	СССР  Беларусь
Род дзейнасці	навуковец
Навуковая сфера	фізіка
Месца працы	Фізіка-тэхнічны інстытут НАН Беларусі
Навуковая ступень	доктар тэхнічных навук (1990)
Навуковае званне	акадэмік НАН Беларусі (2021) прафесар (1995)
Альма-матар	МДУ (1973)
Прэміі
Узнагароды	Ганаровая грамата Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь (2000)

Аляксей Уладзіміравіч Белы (нар. 15 мая 1950, г. Растоў-на-Доне, Расія) — беларускі фізік. Акадэмік Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі (2021, член-карэспандэнт з 2004), доктар тэхнічных навук (1990), прафесар (1995).

Біяграфія

Скончыў Маскоўскі дзяржаўны ўніверсітэт імя М. В. Ламаносава (1973). З 1973 года стажор-даследчык, малодшы, старшы, вядучы навуковы супрацоўнік, загадчык лабараторыі Фізіка-тэхнічнага інстытута НАН Беларусі, у 1992—2002 гадах начальнік навукова-вытворчага аддзела, у 2002—2004 гадах начальнік упраўлення навукова-інавацыйнай дзейнасці НАН Беларусі.

У 2004—2006 гадах намеснік дырэктара Фізіка-тэхнічнага інстытута НАН Беларусі, у 2006—2009 гадах намеснік акадэміка-сакратара Аддзялення фізіка-тэхнічных навук НАН Беларусі, адначасова з 2004 года загадчык аддзела Фізіка-тэхнічнага інстытута НАН Беларусі.

Узнагароды

• Прэмія Ленінскага камсамола (1982),
• Дзяржаўная прэмія БССР (1988),
• Узнагароджаны медалём Таварыства металургаў і металафізікаў Францыі (1997),
• Ганаровая грамата Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь (2000),
• Прэмія НАН Беларусі і Сібірскага аддзялення РАН імя акадэміка В. А. Капцюга (2002).

Навуковая дзейнасць

Навуковыя даследаванні ў галіне матэрыялазнаўства, фізікі паверхняў, трыбатэхнікі. Унесены значны ўклад у даследаванне фізікі ўзаемадзеяння зараджаных часціц з павярхоўнымі пластамі цвёрдых цел. Распрацаваў новы перспектыўны навуковы напрамак — нізкаэнергетычную іённую імплантацыю пры высокіх шчыльнасцях іённага току. Устанавіў шэраг заканамернасцей структурных ператварэнняў і радыяцыйна-стымуляванай дыфузіі, асноўныя механізмы павышэння фізіка-механічных уласцівасцей матэрыялаў пры апрамяненні іённымі пучкамі высокай шчыльнасці; узаемасувязь параметраў імплантацыі, мікраструктуры і эксплуатацыйных характарыстык паверхняў. Навуковыя распрацоўкі з’явіліся асновай для стварэння новых тэхналогій інжынерыі паверхняў і неабходнага абсталявання, высокатрывалых, зноса- і каразійна-стойкіх матэрыялаў.

Аўтар звыш 230 навуковых прац, у тым ліку 6 манаграфій, 23 аўтарскіх пасведчанняў і патэнтаў на вынаходствы.

Бібліяграфія

• Структура и методы формирования износостойких поверхностных слоев. М.: Машиностроение, 1992 (совм. с Г. Д. Карпенко, Н. К. Мышкиным).
• Ионно-лучевая обработка металлов, сплавов и керамических материалов. Мн., 1998 (совм. с В. А. Кукареко, О. В. Лободаевой, И. И. Тараном, С. К. Шихом).
• Инженерия поверхностей конструкционных материалов концентрированными потоками ионов азота. Мн., 2007 (совм. с В. А. Кукареко, А.Патеюком).

Літаратура

• Белый Алексей Владимирович // Изобретатель, № 7 (187) 2015. — С. 32—33. (руск.)

Спасылкі

• Аляксей Уладзіміравіч Белы ў базе даных «История белорусской науки в лицах» Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Якуба Коласа НАН Беларусі (руск.)