Архонтапулы
Архонтапулы (стар.-грэч.: Ἀρχοντόπουλοι — сыны архонтаў) — вайскавое элітнае фарміраванне Візантыйская армія, Камнінскі перыяд падчас праўлення дынастыі Камнінаў, у 11-12 стагоддзях. Архонтапулы былі заснаваныя імператарам Аляксеям I у 1081—1118, як частка яго ваеннай рэформы і былі набраныя сярод сіротаў візантыйскіх афіцэраў, якія былі забітыя ў баі.
Гісторыя
[правіць | правіць зыходнік]Падчас сельджукскага ўварвання ў візантыйскую Малую Азію пасля бітвы пад Манцыкертам (1071) павялічылася колькасць дзяцей-сірот, у лёсе якіх імператар Аляксей I Камнін вырашыў прыняць удзелыратавальныя працы[1]. Некаторых з іх, набраных сярод дзяцей-сірот візантыйскіх афіцэраў, якія загінулі ў баі, былі набраныя, навучаны і ўзброены, каб сфармаваць элітны кавалерыйскі атрад колькасцю ў 2000 чалавек, вядомы як архонтапулы, што значыла «сыны архонтаў»[1][2][3].
Архонтапулы лічацца выключна візантыйскім інстытутам уладкавання сіротаў, створаным пад уплывам старажытнагрэчаскіх парадкаў. Хоць дачка і біёграф Аляксея I Ганна Камніна параўноўвае бацькоўскія архонтапулы са спартанскімі інстытутамі, хутчэй за ўсё крыніцай натхнення для Аляксея былі больш задакументаваныя звесткі пра дапамогу дзецям памерлых воінаў у Афінах[1].
Згадванні архонтапулаў знікаюць з візантыйскіх крыніц са смерцю Аляксея I у 1118 годзе[4]. Тым не менш, людзі, званыя архонтапуламі, па-ранейшаму рэгіструецца ніжэй у візантыйскай гісторыі. Пазней архонтапулы, здаецца, належалі да двух, магчыма, роднасных груп. Першая група складалася з маладых арыстакратаў, прымацаваных да візантыйскага імператарскага двара, дзе яны, магчыма, мелі ваенную функцыю, а другая група з'яўляецца тыпам правінцыйнай проніі і складаецца з элітных салдат, якія атрымалі імперскі зямельны грант у абмен на ваенную службу. Апошняя група, магчыма, былі набраныя з адстаўнікоў першай групы пасля іх службы ў імператарскім двары[3].
Крыніцы
[правіць | правіць зыходнік]- ↑ а б в Miller 2003, pp. 20, 30.
- ↑ Heath & McBride 1979, p. 29.
- ↑ а б Bartusis 1997, p. 206.
- ↑ Birkenmeier 2002, pp. 159, 232.
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Bartusis, Mark C. (1997). The Late Byzantine Army: Arms and Society 1204–1453. Philadelphia, Pennsylvania: University of Pennsylvania Press. ISBN 0-8122-1620-2.
- Birkenmeier, John W. (2002). The Development of the Komnenian Army: 1081-1180. Boston, Massachusetts: Brill. ISBN 90-04-11710-5.
- Heath, Ian; McBride, Angus (1979). Men-at-Arms: Byzantine Armies 886–1118. Oxford, United Kingdom: Osprey Publishing. ISBN 0-85045-306-2.(недаступная спасылка)
- Miller, Timothy S. (2003). The Orphans of Byzantium: Child Welfare in the Christian Empire. Washington, District of Columbia: Catholic University of America. ISBN 0-8132-1313-4.