Перайсці да зместу

Баварскі географ

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Карта рассялення славян і іх суседзяў на канец VIII стагоддзі.

Баварскі географ або Усходнефранкская табліца плямёнаў (лац.: Geographus Bavarus) — спіс народаў і плямёнаў, пераважна славянскага паходжання, якія насялялі ў IX стагоддзі вобласці на ўсход ад Франкскай дзяржавы.

Дакумент на двух лістах быў выяўлены ў 1722 годзе ў Баварскай дзяржаўнай бібліятэцы (Мюнхен), дзе і захоўваецца ў наш час. Гэта прыпіска ў канцы рукапісу, якая змяшчае трактат пра геаметрыю Баэцыя. Баварскі герцаг набыў яго ў 1571 годзе разам з архівам антыквара Германа Шэдэля (1410—1485). У навуковы абарот яго ўвёў французскі пасол у Мюнхене граф Луі Габрыэль дзю Бюа-Нансэ, які апублікаваў у сярэдзіне XVIII стагоддзя пераклад помніка на французскую мову. Назву «Баварскі Географ» даў дакументу польскі пісьменнік і вучоны Ян Патоцкі ў 1796.[1] Гэта назва звязана з месцам знаходкі; паводле паходжання помнік, хутчэй за ўсё, звязаны не з Баварыяй, а са Швабіяй (гл. ніжэй).

Дата стварэння спісу

[правіць | правіць зыходнік]

Паводле палеаграфічных даных рукапіс «Баварскага географа» ўпэўнена адносяць да IX стагоддзя. Паводле гістарычных даных, звязаным з апісаннямі плямёнаў, згаданых у спісе, даследчыкі датуюць спіс часам ад 817 да 840-х гадоў.[2] Спіс каля 850 года быў улучаны ў склад больш шырокага рукапісу, які належала манастыру Рэйхенау на Бодэнскім возеры, што пацвярджае дату напісання рукапісу як 1-я палова IX стагоддзя.[3]

Вядомы расійскі гісторык і лінгвіст А. В. Назарэнка схільны датаваць рукапіс 2-й паловай IX стагоддзя, галоўным чынам абапіраючыся на сваю версію паходжання этноніма русь.[4] Назарэнка лічыць магчымым сувязь помніка з місіянерскімі планамі святога Мяфодзія, які, як зараз устаноўлена, у канцы 860-х гадоў пабываў у манастыры Рэйхенау.

Зноскі

  1. J. Potocki. Fragments historiques et geographiques sur la Scythie, Sarmatie, et les Slaves. Brunsvic, 1796.
  2. Статья Седов В. В. «Древнерусская народность Русы» Архівавана 8 снежня 2009.
  3. И. Херрман, Анализ данных Баварского Географа с точки зрения немца Архівавана 4 сакавіка 2016.
  4. Назаренко А. В. Русь и Германия в IX—XI вв. // Древнейшие государства Восточной Европы. 1991. М., 1994. с. 35-61.