Царква Кветэра

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Славутасць
Царква Кветэра
კვეტერა
42°03′22″ пн. ш. 45°05′58″ у. д.HGЯO
Краіна
Месцазнаходжанне
Канфесія Грузінская праваслаўная царква
Дата заснавання X стагоддзе
Map
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Царква Кветэра (груз. კვეტერა) — грузінская праваслаўная царква X стагоддзя ў гістарычным горадзе-крэпасці Кветэра ў Кахетыі. Уваходзіць у Спіс нерухомых помнікаў нацыянальнага значэння Грузіі.

Археалагічныя раскопкі праводзіліся ў Кветэры ў 1968 годзе пад кіраўніцтвам Г. Ломтатыдзэ. Падчас раскопак былі выяўленыя рэшткі царквы, а таксама сярэднявеччая кераміка і іншыя прадметы, якія захоўваюцца на археалагічных раскопках у Душэты. З 24 кастрычніка 2007 года замак вецер уключаны ў спіс Сусветнай спадчыны ЮНЕСКА.[1]

Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

Горад Кветэра быў адным з цэнтраў княства Кахетыя. Упершыню згадваецца ў пісьмовым дакуменце XI стагоддзя. Археалагічныя раскопкі паказваюць, што паселішча на гэтым месца было ўжо ў VIII стагоддзі[2].

У XI стагоддзі Баграт IV заваяваў увесь Герэці ў 1040-1043 гадах, але не змог узяць Кветэру. Пра гэта гаворыцца ў летапісе:

«І Баграт быў пераможаны старэйшынамі ўсіх цароў сваёй краіны, і гэта разбурыла ўсе крэпасці Герэці і Кахетыі, акрамя Кветэры і Нахічэвана»[3]

Сляды гарадскога жыцця ў Кветэры адносяцца да XIII стагоддзя і ўжо не згадваюцца ў гістарычных крыніцах позняга перыяду.

Архітэктура[правіць | правіць зыходнік]

Крыжова-купальны храм тыпу тэтраконх. Купал царквы абапіраецца на квадратны барабан. З чатырох бакоў да падкупальнай прасторы прымыкаюць апсіды. У кутах паміж імі прыбудаваны невялікія нізкія ячэйкі. Фасады храма не маюць шмат упрыгожанняў, што тыпова для кахетынскай царквы; вялікая іх частка аформлена раўнамерна размешчанымі аркамі.

Зноскі

  1. Kvetera Church. 25 жніўня 2015. Архіў 6 ліпеня 2019 года.
  2. საქართველოს სულიერი საგანძური. წ. I, თბ., 2005, გვ. 136.
  3. ქართლის ცხოვრების ტოპოარქეოლოგიური ლექსიკონი, გვ. 301-304, თბ., 2013 წელი.