Шлісельбург
Горад
Шлісельбург
Шлиссельбург
_view01.jpg)
Шлісельбург на карце Расіі ±   | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.png)
![Сцяг[d]](/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Shlisselburg_(Leningrad_oblast).png)
Шлісельбург (ням.: Schlüsselburg — «ключ-горад») — горад (з 1780 года) у Расіі, у Кіраўскім раёне Ленінградскай вобласці. Адміністрацыйны цэнтр і адзіны населены пункт Шлісельбургскага гарадскога паселішча. Горад размешчаны ў цэнтральнай частцы раёна на левым беразе Нявы каля Ладажскага возера, за 41 км на ўсход ад Санкт-Пецярбурга, за 8 км на поўнач ад Кіраўска. Насельніцтва — 12,6 тыс. чал. (2008 год).
У горадзе размешчана крэпасць «Арэшак» — філіял музея гісторыі Санкт-Пецярбурга.
Гісторыя
[правіць | правіць зыходнік]Горад быў заснаваны наўгародскім князем Юрыем Данілавічам у 1323 годзе, які заклаў на востраве Арэшак (тут расло шмат ляшчыны — ляснога арэха), драўляную крэпасць. Яна была названа ад назвы вострава Арэшак. У 1353 годзе наўгародцы заклалі каменную крэпасць, узвялі крэпасныя сцены і вежы.
Шведы шмат разоў бралі ў аблогу Арэшак, імкнучыся адціснуць наўгародцаў ад мора, і ён неаднаразова пераходзіў з рук у рукі. Па дамове 1616 года крэпасць была перададзена шведам. Яны пераназвалі ў Нотэбарг (шведск.: Noteborg), перарабіўшы на свой лад рускую назву (шведск.: Nöte - арэх, borg - крэпасць, горад).
У 1702 годзе адваяваны ў шведаў Пятром I, які даў гораду яго цяперашнюю назву (іншы варыянт — Шлюсенбург[1], простанародная назва — Шлюшын[2]). Мясцовасць каля крэпасці, на левым беразе Нявы, была заселена амаль адначасова з Арэшкам. Тут быў Спаса-Гарадзецкі цвінтар, ці Спас-на-Няве, пазней пераўтвораны ў пасад. А ў 1780 у пасад быў ператвораны ў павятовы горад Шлісельбург Санкт-Пецярбургскай губерні.
У гады Вялікай Айчыннай вайны горад быў акупаваны і разбураны. З 1944 па 1992 гг. горад насіў імя Петракрэпасць.
У 1996 годзе выйшаў са складу Кіраўскага раёна, стаўшы самастойным муніцыпальным утварэннем. 1 студзеня 2006 года зноў увайшоў у Кіраўскі раён як гарадское паселішча.
Мясцовае самакіраванне
[правіць | правіць зыходнік]Частка МА «Шлісельбургскае гарадское паселішча» — Кудраўцаў Юрый Андрэевіч. Частка адміністрацыі горада — Рагозін Анатоль Анатолевіч.
Эканоміка
[правіць | правіць зыходнік]Асноўнае прадпрыемства горада — Неўскі суднабудавальны-суднарэмонтны завод.
Транспарт
[правіць | правіць зыходнік]Праз горад праходзіць аўтадарога Н-135 Санкт-Пецярбург — Кіраўск — Шлісельбург.
Ад Санкт-Пецярбурга да Шлісельбурга можна даехаць на аўтобусах №№ 440, 575, К-575.
Ажыццяўляюцца рачныя зносіны да крэпасці «Арэшак» і мястэчка Імя Марозава.
Славутасці
[правіць | правіць зыходнік]
- Крэпасць «Арэшак» —філіял музея гісторыі Санкт-Пецярбурга.
- Краязнаўчы музей
- Помнік Пятру I
- Звеставальны сабор
- Мікольская царква
- Стараладажскі канал
Зноскі
- ↑ Ціханраваў, К. Н. Уладзімірская складанка. Матэрыялы для статыстыкі, этнаграфіі, гісторыі і археалогіі Ўладзімірскай губерні / К. Н. Тихонравов. — Масква, 1857. — С. 19.
- ↑ http://www.slovardalja.net/word.php?wordid=43681
Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік]- Востраў Арэхавы, Арэхавец, крэпасць «Арэшак», Нотэбург, Шлісельбург, Петрокрепость, Шлісельбург Архівавана 28 студзеня 2010.
- Фотагалерэя Шлиссельбурга Архівавана 15 лютага 2009.
- Музей гісторыі горада Шлісельбурга Архівавана 6 чэрвеня 2009.
- Электронная версія мясцовай газеты «Неўскі выток» (раней «Моцны арэшак») Архівавана 10 лютага 2006.
- Шлісельбург CITY — Неафіцыйны інфармацыйна- забаўляльны партал Шлісельбурга Архівавана 7 лютага 2009.
- Праграма "Культурны пласт" пра Шлісельбург на Пятым канале
- Нататка пра Шлісельбург з фатаграфіямі Архівавана 27 мая 2009.
- Рыгор Гершуні "З нядаўняга мінулага. Шлісельбург"
- «Выжыць у Шлісельбургу»
.png){kind=small}
.png)
