Ку-клукс-клан
Ку-клукс-клан, ККК (англ.: Ku Klux Klan, KKK) — назва некалькіх былых і існых расісцкіх і тэрарыстычных арганізацый у ЗША, пераважна ў паўднёвых штатах.
Ку-клукс-клан быў створаны ў 1864 пасля Грамадзянскае Вайны; афіцыйна добраахвотна расфармаваны ў 1869 (гвалт нефармальных груп пад імем ККК працягваўся да 1872 года).
Узноўлены ў пачатку 1920-х. Першапачаткова ККК узнікае ў паўднёвых штатах у якасці таемнай арганізацыі, закліканай у нестабільных умовах грамадзянскай вайны абараніць уласнасць і інтарэсы белых грамадзян. Члены ККК прытрымліваюцца пратэстантызму ў фундаменталісцкай форме. У наступным ККК эвалюцыянуе ў праварадыкальную расісцкую арганізацыю, ідэалогія і палітычная дзейнасць якой характарызуюцца як антысеміцкая, антыкамуністычная, антыкаталіцкая, ККК прадпрымае напады на чорнаскурых і рэспубліканцаў, у апошні час салідарызуецца з рухам супраць абортаў, асабліва негатыўна ўспрымае дзейнасць федэральнага ўрада.
Складаецца з мноства нешматлікіх незалежных групаў, некаторыя з якіх выяўляюць высокую ступень схільнасці да гвалту.
Актывістаў налічваецца ад 4000 да 6500 (у ЗША, дзе з 1981 года колькасць ККК упала з 10000; 400 чалавек знаходзіцца ў KKK Англіі). У руху знаходзяцца пераважна працоўныя сярэдніх гадоў.
ККК распаўсюдзіла вобласць аперацый на ЗША, Канаду, Англію. Фінансаванне ажыццяўляецца ў асноўным за лік уласных сродкаў.
Тыпы дзеянняў: начныя напады на меншасці (перш за ўсё чарнаскурых), падпалы, выбухі, збіранне зброі і ваеннае навучанне.
Літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Axelrod, Alan (1997). The International Encyclopedia of Secret Societies & Fraternal Orders. New York: Facts On File.
{{cite book}}
: Шаблон цытавання мае пусты невядомы параметр:|coauthors=
(даведка) - Barr, Andrew (1999). Drink: A Social History of America. New York: Carroll & Graf.
{{cite book}}
: Шаблон цытавання мае пусты невядомы параметр:|coauthors=
(даведка) - Chalmers, David M. (1987). Hooded Americanism: The History of the Ku Klux Klan. Durahm, N.C.: Duke University Press. p. 512. ISBN 9780822307303.
{{cite book}}
: Шаблон цытавання мае пусты невядомы параметр:|coauthors=
(даведка) - Chalmers, David M. (2003) Backfire: How the Ku Klux Klan Helped the Civil Rights Movement. ISBN 0-7425-2310-1
- Dray, Philip (2002). At the Hands of Persons Unknown: The Lynching of Black America. New York: Random House.
{{cite book}}
: Шаблон цытавання мае пусты невядомы параметр:|coauthors=
(даведка) - Egerton, John (1994). Speak Now Against the Day: The Generation Before the Civil Rights Movement in the South. Alfred and Knopf Inc.
{{cite book}}
: Шаблон цытавання мае пусты невядомы параметр:|coauthors=
(даведка) - Feldman, Glenn (1999). Politics, Society, and the Klan in Alabama, 1915-1949. Tuscaloosa, Alabama: University of Alabama Press.
{{cite book}}
: Шаблон цытавання мае пусты невядомы параметр:|coauthors=
(даведка) - Foner, Eric (1989). Reconstruction: America's Unfinished Revolution, 1863-1877. Perennial (HarperCollins).
{{cite book}}
: Шаблон цытавання мае пусты невядомы параметр:|coauthors=
(даведка) - Franklin, John Hope (1992). Race and History: Selected Essays 1938-1988. Louisiana State University Press.
{{cite book}}
: Шаблон цытавання мае пусты невядомы параметр:|coauthors=
(даведка) - Horn, Stanley F. (1939). Invisible Empire: The Story of the Ku Klux Klan, 1866-1871. Montclair, New Jersey: Patterson Smith Publishing Corporation.
{{cite book}}
: Шаблон цытавання мае пусты невядомы параметр:|coauthors=
(даведка) - Ingalls, Robert P. (1979). Hoods: The Story of the Ku Klux Klan. New York: G.P. Putnam's Sons.
{{cite book}}
: Шаблон цытавання мае пусты невядомы параметр:|coauthors=
(даведка) - Jackson, Kenneth T. (1967; 1992 edition). The Ku Klux Klan in the City, 1915-1930. Oxford University Press.
{{cite book}}
: Праверце значэнне даты ў:|year=
(даведка); Шаблон цытавання мае пустыя невядомыя параметры:|locationNew York=
і|coauthors=
(даведка) - Kennedy, Stetson (1990). The Klan Unmasked. University Press of Florida.
{{cite book}}
: Шаблон цытавання мае пусты невядомы параметр:|coauthors=
(даведка) - McVeigh, Rory. The Rise of the Ku Klux Klan: Right-Wing Movements and National Politics, (2009), on 1920s
- Lender, Mark E. (1982). Drinking in America. New York: Free Press.
{{cite book}}
: Невядомы параметр|coauthors=
ігнараваны (прапануецца|author=
) (даведка) - Levitt, Stephen D. (2005). Freakonomics: A Rogue Economist Explores the Hidden Side of Everything. New York: William Morrow.
{{cite book}}
: Невядомы параметр|coauthors=
ігнараваны (прапануецца|author=
) (даведка) - McWhorter, Diane (2001). Carry Me Home: Birmingham, Alabama, The Climactic Battle of the Civil Rights Revolution. New York: Simon & Schuster.
{{cite book}}
: Шаблон цытавання мае пусты невядомы параметр:|coauthors=
(даведка) - Moore, Leonard J. (1991). Citizen Klansmen: The Ku Klux Klan in Indiana, 1921-1928. Chapel Hill: University of North Carolina Press.
{{cite book}}
: Шаблон цытавання мае пусты невядомы параметр:|coauthors=
(даведка) - Newton, Michael (1991). The Ku Klux Klan: An Encyclopedia. New York & London: Garland Publishing.
{{cite book}}
: Невядомы параметр|coauthors=
ігнараваны (прапануецца|author=
) (даведка) - Parsons, Elaine Frantz (2005). "Midnight Rangers: Costume and Performance in the Reconstruction-Era Ku Klux Klan". The Journal of American History. 92 (3): 811–836. doi:10.2307/3659969.
{{cite journal}}
: Шаблон цытавання мае пустыя невядомыя параметры:|month=
і|coauthors=
(даведка) - Prendergast, Michael L. (1987). "A History of Alcohol Problem Prevention Efforts in the United States". In Holder, Harold D. (рэд.). Control Issues in Alcohol Abuse Prevention: Strategies for States and Communities. Greenwich, Connecticut: JAI Press.
{{cite book}}
: Шаблон цытавання мае пусты невядомы параметр:|editorlink=
(даведка) - Rhodes, James Ford (1920). History of the United States from the Compromise of 1850 to the McKinley-Bryan Campaign of 1896. Vol. 7.
{{cite book}}
: Шаблон цытавання мае пусты невядомы параметр:|coauthors=
(даведка) Winner of the 1918 Pulitzer Prize for history. - Rogers, William (1994). Alabama: The History of a Deep South State. Tuscaloosa, Alabama: University of Alabama Press.
{{cite book}}
: Невядомы параметр|coauthors=
ігнараваны (прапануецца|author=
) (даведка) - Steinberg, Alfred (1962). The man from Missouri; the life and times of Harry S. Truman. New York: Putnam. OCLC 466366.
- Taylor, Joe G. (1974). Louisiana Reconstructed, 1863-1877. Baton Rouge.
{{cite book}}
: Шаблон цытавання мае пусты невядомы параметр:|coauthors=
(даведка) - Thompson, Jerry (1982). My Life in the Klan. New York: Putnam. ISBN 0399126953.
{{cite book}}
: Шаблон цытавання мае пусты невядомы параметр:|coauthors=
(даведка) - Trelease, Allen W. (1995). White Terror: The Ku Klux Klan Conspiracy and Southern Reconstruction. Louisiana State University Press.
{{cite book}}
: Шаблон цытавання мае пусты невядомы параметр:|coauthors=
(даведка) - Wade, Wyn Craig (1987). The Fiery Cross: The Ku Klux Klan in America. New York: Simon and Schuster.
{{cite book}}
: Шаблон цытавання мае пусты невядомы параметр:|coauthors=
(даведка)
Дадатковая літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Blee, Kathleen M. (1992). Women of the Klan. University of California Press. ISBN 0-520-07876-4.
- "White supremacist groups flourishing". Associated Press. Архівавана з арыгінала 30 ліпеня 2018.
{{cite news}}
: Невядомы параметр|deadurl=
ігнараваны (прапануецца|url-status=
) (даведка) Архівавана 30 ліпеня 2018. - Nelson, Jack (1993). Terror in the Night: The Klan's Campaign Against the Jews. New York: Simon & Schuster. ISBN 0-671-69223-2.
{{cite book}}
: Шаблон цытавання мае пусты невядомы параметр:|coauthors=
(даведка) - Chalmers, David M. (2003). Backfire: how the Ku Klux Klan helped the civil rights movement . Rowman & Littlefield. ISBN 0742523101.
{{cite book}}
: Вонкавая спасылка ў
(даведка); Шаблон цытавання мае пусты невядомы параметр:|title=
|coauthors=
(даведка)
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
- На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Ку-клукс-клан
- The Southern Poverty Law Center пра ККК
- The ADL пра KKK Архівавана 29 жніўня 2006.
- Inside Today’s KKK Архівавана 16 ліпеня 2009. — слайдшоў часопіса Life.
- Доўгае інтэрв’ю Архівавана 26 сакавіка 2017. са Станли Хорном, аўтарам кнігі «Нябачная імперыя: Гісторыя ККК, 1866—1871»
- Рыцары Белай Камеліі Ку-Клукс-Клана Архівавана 8 лютага 2011.