Прышцінскі ўніверсітэт (Косава і Метохія)

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Прышцінскі ўніверсітэт
Универзитет у Приштини
Арыгінальная назва Универзитет у Приштини
Заснаваны 18 лістапада 1969 г.
Студэнты 9 740
Выкладчыкаў 746
Размяшчэнне Косаўска-Мітравіца, Сербія
Юрыдычны адрас ул. Филипа Вишњића 66
Сайт pr.ac.rs

Прышцінскі ўніверсітэт (сербск.: Универзитет у Приштини) — адзін з універсітэтаў Сербіі, знаходзіцца ў горадзе Косаўскай-Мітравіцы. Заснаваны 18 лістапада 1969 года ў Прышціне. Пасля Косаўскай вайны ўніверсітэт быў перамешчаны спачатку ў Крушавац, а затым у Косаўску-Мітравіцу. Сярод студэнтаў, якія навучаюцца на яго факультэтах, ёсць студэнты з тэрыторыі Косава і Метохіі, з іншых частак Сербіі, з Чарнагорыі, Рэспублікі Сербскай і Македоніі.

Агляд[правіць | правіць зыходнік]

Факультэты ўніверсітэта былі прызнаныя ад боку МООНК і ЕУА пад назвай «Універсітэт у Мітравіцы», у той час як універсітэт атрымаў далейшае прызнанне як сербскі інстытут ад Урада Рэспублікі Сербіі. З’яўляецца членам канферэнцыі Універсітэтаў Сербіі (КОНУС)[1] і Еўрапейскай універсітэцкай асaцыяціі[2][3][4][5][6]. Усталяваў супрацоўніцтва з сеткай Балканскіх універсітэтаў і шматлікімі інстытутамі па ўсім свеце (Францыя, Расія, Італія, Нарвегія, Аман, Ірландыя, Вялікабрытанія).[7]

Статыстыка і арганізацыя ўніверсітэта[правіць | правіць зыходнік]

Навучальны год — з 1 кастрычніка да 30 верасня, арганізуецца ў два семестра з 30-тыднёвым навучаннем у годзе.

У 1999 годзе ў рамках Прышцінскага ўніверсітэта было 14 факультэтаў, у якіх навучалася каля 18 000 студэнтаў і больш за 1300 выкладчыкаў і супрацоўнікаў.[8][9]Пасля вайны ў Косава і Метохіі каля 6000 студэнтаў былі пераведзеныя ў іншыя ўніверсітэты Сербіі. У 2001 годзе (падчас знаходжання ў горадзе Крушавац) у ім вучыліся 17 000 студэнтаў. З 1999 па 2001 гады каля 2000 студэнтаў скончылі Прышцінскі ўніверсітэт, 50 былі ганараваны ступенню магістра і 20 атрымалі доктарскія ступені.[10][11] На 2004 год ва ўніверсітэце было 10 факультэтаў, у якіх навучалася каля 8000 студэнтаў, з квотай на залічэнне 1200 студэнтаў.[12] У жніўні 2007 года ў ім налічвалася 9 320 студэнтаў, больш за 700 факультэцкіх і каля 200 іншых супрацоўнікаў.[13][14][15] Квота прыёму была 2726 студэнтаў.[16] Каля 45 % былі з Косава, 30 % з Сербіі, 25 % з Чарнагорыі. Таксама было менш студэнтаў з Македоніі і Босніі і Герцагавіны.[17] У цяперашні час у ім навучаюцца 10 264 студэнтаў, працуюць 730 выкладчыкаў і 320 супрацоўнікаў.[18]

Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

Развіццё вышэйшай адукацыі ў Косава і Метохіі пачынаецца са стварэння першай школы вышэйшай адукацыі ў Прышціне ў 1958/1959 навучальным годзе. Першым факультэтам, які пачаў працу, была філасофская школа (1960/1961 навучальны год), з якога праз два гады ўтварыліся два факультэты: філасофскі і факультэт матэматычных навук. У 1989 годзе філасофскі факультэт разгалінаваўся на: філасофскі і філалагічны. У 1961/1962 навучальным годзе быў заснаваны юрыдычны і эканамічны факультэт, які затым таксама развіўся ў два факультэты, адпаведна: юрыдычны і эканамічны. Тэхнічны факультэт у Прышціне пачаў функцыянаваць у 1965/66 навучальным годзе. У мэтах стварэння ўмоў для паляпшэння аховы здароўя і развіцця навукова-даследчай работы ў 1969 годзе быў заснаваны медыцынскі факультэт. Гэтыя факультэты былі часткай Бялградскага універсітэта да 1970 года і заняткі для студэнтаў былі на сербскай мове.

Прышцінскі ўніверсітэт быў створаны ў адпаведнасці з Законам аб заснаванні Прышцінскага ўніверсітэта 18 лістапада 1969 года. У Прышцінскі ўніверсітэт былі ўключаны ўсе прышцінскія факультэты, а затым і іншыя факультэты, а таксама сем «вышэйшых школ». Прышцінскі ўніверсітэт у адпаведнасці з Законам аб заснаванні арганізаваў навучальны працэс на сербскай і албанскай мовах.

Пасля прыняцця Закона аб універсітэце 1992 года Прышцінскі ўніверсітэт меў 14 факультэтаў, з якіх дванаццаць знаходзіліся ў Прышціне: эканамічны, медыцынскі, юрыдычны, натуральна-матэматычны, сельскагаспадарчы, філасофскі, філалагічны, факультэт фізічнай культуры, факультэт мастацтваў, грамадзянскага будаўніцтва, электратэхнічны і машынабудавання; адзін месціўся ў Косаўскай Мітравіцы — горнай справы і металургіі, яшчэ адзін месціўся ў Прызранe — факультэт педагагічнай адукацыі. На ўсіх факультэтах новыя навучальныя планы ўзгадняюцца з аналагічнымі факультэтамі ў Сербіі. У дадатак да адукацыйнай і навуковай дзейнасці ўніверсітэт таксама меў выдавецкую дзейнасць. Дзякуючы якасці выкладання і навуковых даследаванняў, наладжванню міжуніверсітэцкага і міжнароднага супрацоўніцтва, Прышцінскі ўніверсітэт стаў раўнапраўным членам сям’і Універсітэтаў у Сербіі.

Перыяд з 1991 года па цяперашні час[правіць | правіць зыходнік]

Выкладанне на албанскай мове праходзіла з 1991/1992 навучальнага года. Універсітэт раздяліўся так, што была сфарміравана паралельная сістэма адукацыі. Факультэты Прышцінскага ўніверсітэта на сербскай мове працягвалі займацца адукацыйнай і навуковай дзейнасцю ў рамках сістэмы адукацыі Рэспублікі Сербія. Пасля дасягнення пагаднення паміж тагачасным прэзідэнтам Слaбaданaм Мілошавічам і албанскім палітыкам Ібрагімам Ругoвaм 1 верасня 1996 года на яго падставе была сфарміравана Камісія «3+3» 23 сакавіка 1998 года. Членамі Камісіі «3+3» з албанскага боку былі: Фехмі Аган, Абдул Рама і Рэджэп Асмані; з сербскага боку былі прадстаўнікі дзяржаўных органаў Рэспублікі Сербія: Ратамір Віца, Горан Перчавіч і Добрасаў Б’елеціч, у прысутнасці членаў Супольнасці Святога Эўгідзіа: монсіньёр Вічэнца Палія, прафесар Роберт Марак дэла Рока і доктар Марыа Гіра. Пасля ўсталяваных тэрмінаў і тэрмінаў ажыццяўлення ўзгодненых мер па «нармалізацыі» сістэмы адукацыі, адбыўся поўны падзел універсітэцкіх памяшканняў (інтэрнатаў, сталовых, бібліятэк), гэта значыць падзел выкладчыкаў, партнёраў і студэнтаў сербскай і албанскай нацыянальнасці. Па даных камісіі «3+3», албанцы складалі 60 % універсітэцкай прасторы, 35 % для сербаў і 5 % для туркаў.

Падчас вайны ў Косаве каля 1500 выкладчыкаў, супрацоўнікаў і ўсіх супрацоўнікаў Прышцінскага ўніверсітэта, а таксама 16 000 студэнтаў, якія наведвалі заняткі на сербскай мове, былі выгнаныя, уся маёмасць была ўзята пад кантроль Косаўскіх сіл (KFOR) і ім больш не дазволілі вярнуцца.

Пасля жорсткага выгнання з Прышціны ўніверсітэт быў часова пераведзены ў Крушавац па рашэнні Сербіі з некалькімі іншымі факультэтамі, у той час як некаторыя факультэты працавалі ў: Косаўскай-Мітравіцы, Лепосавічы, Вране, Блацэ, Варварыну. Па рашэнні ўрада Рэспублікі Сербія ў канцы 2001 года Прышцінскі ўніверсітэт пераведзены ў горад Косаўску-Мітравіцу, які быў прызначаны часовым месцам знаходжання ўніверсітэта. Паступова ўсе факультэты, якія ўваходзілі ў склад універсітэта, вяртаюцца на тэрыторыю Косава і Метохіі.

Факультэты[правіць | правіць зыходнік]

  • Эканамічны (Косаўска-Мітравіца)
  • Юрыдычны (Косаўска-Мітравіца)
  • Медыцынскі (Косаўска-Мітравіца)
  • Падрыхтоўкі настаўнікаў (Лепосавіч)
  • Філасофскі (Косаўска-Мітравіца)
  • Сельскагаспадарчы (Зубін-Паток)
  • Прыродна-матэматычны (Косаўска-Мітравіца)
  • Тэхнічных навук (Косаўска-Мітравіца)
  • Факультэт мастацтваў (Звечан)
  • Фізічнай культуры (Лепосавіч)

Заўвагі[правіць | правіць зыходнік]

  1. ↑ TanjaT. Konferencija. Uns.ac.rs. Архівавана з першакрыніцы 6. 10. 2011. Праверана 18. 10. 2011..
  2. ↑ Speech of the Rector of the University of Priština published at the University's website<[http://prijemni.infostud.com/ecms/viewarticle.php?id=9400&ml ''Novosti'', 2007-08-26(недаступная спасылка). Rektorat.ftnkm.info. Архівавана з першакрыніцы 12 кастрычніка 2007. Праверана 18. 10. 2011..
  3. ↑ EUA members directory Архівавана 04. 08. 2008., Приступљено 3 November 2008
  4. ↑ International Radio Serbia Архівавана 2. 10. 2011., 14 November 2008
  5. ↑ University has become the member of EUA(недаступная спасылка), retrieved on 24 November 2008
  6. ↑ University of Priština in European Association Архівавана 5. 10. 2011., retrieved on 24 November 2008
  7. ↑ Report on international cooperation of the University of Priština(недаступная спасылка), Приступљено 24 February 2009
  8. ↑ akademaca, Seobe (29. 4. 2003). "Seobe akademaca". NIN 2731. {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |date= (даведка)
  9. ↑ http://prijemni.infostud.com/ecms/viewarticle.php?id=9431&ml Архівавана 1 кастрычніка 2011. Politika, 28 August 2007
  10. ↑ An Interview with Professor Jagoš Zelenović, Rector of the University of Priština, Pobeda, 29 June 2001, p. 10
  11. ↑ '' Večernje Novosti'', 2007-08-26(недаступная спасылка). Prijemni.infostud.com. Архівавана з першакрыніцы 1 кастрычніка 2011. Праверана 18. 10. 2011..
  12. ↑ General secretary of the University of Priština for the Dnevnik Journal Архівавана 5. 4. 2012.
  13. ↑ Speech of the Rector of the University of Priština published at the University's website(недаступная спасылка). Rektorat.ftnkm.info. Архівавана з першакрыніцы 12 кастрычніка 2007. Праверана 18. 10. 2011..
  14. ↑ ''Politika'', August 28, 2007(недаступная спасылка). Prijemni.infostud.com. Архівавана з першакрыніцы 1 кастрычніка 2011. Праверана 18. 10. 2011..
  15. ↑ ''Novosti'', August 26, 2007(недаступная спасылка). Prijemni.infostud.com. Архівавана з першакрыніцы 1 кастрычніка 2011. Праверана 18. 10. 2011..
  16. ↑ ftnkm.info(недаступная спасылка). Rektorat.ftnkm.info. Архівавана з першакрыніцы 22 снежня 2007. Праверана 18. 10. 2011..
  17. ↑ '' Večernje Novosti'', August 26, 2007(недаступная спасылка). Prijemni.infostud.com. Архівавана з першакрыніцы 1 кастрычніка 2011. Праверана 18. 10. 2011..
  18. ↑ Lična karta Univerziteta u Prištini(недаступная спасылка). Prijemni.infostud.com. Архівавана з першакрыніцы 1 кастрычніка 2011. Праверана 18. 10. 2011..

Літaратура[правіць | правіць зыходнік]

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Прышцінскі_ўніверсітэт_(Косава_і_Метохія)&oldid=4581245"