Філіп Шаперон

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Філіп Шаперон
Фатаграфія
Дата нараджэння 2 лютага 1823(1823-02-02)[1]
Месца нараджэння
Дата смерці 21 снежня 1907(1907-12-21) (84 гады) ці 1906[2]
Месца смерці
Грамадзянства
Дзеці Émile Chaperon[d]
Род дзейнасці мастак, сцэнограф
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Філіп Шаперон (фр.: Philippe Chaperon, 2 лютага 1823, Парыж — 21 снежня 1906)[3][4] — французскі жывапісец і тэатральны мастак, вядомы сваімі працамі для Парыжскай оперы. Распрацаваў сцэнічнае афармленне для прэм’ер шэрагу опер 19 стагоддзя, у тым ліку «Дон Карлас» і «Аіда» Дж. Вердзі, «Сід» Ж. Маснэ, «Генры VIII» К. Сен-Санса, другой часткі «Траянцы» Г. Берліёза, а таксама для першых пастановак у Францыі опер «Атэла» і «Рыгалета» Дж. Вердзі і «Тангейзер» Р. Вагнера.[5][6]

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Нарадзіўся ў Парыжы, яго бацька быў супрацоўнікам Caisse d'Épargne  (англ.) (бел.. Шаперон вучыўся ў імператарскім ліцэі Банапарта, а затым у Школе вытанчаных мастацтваў, дзе вывучаў жывапіс і архітэктуру. Атрымаў Рымскую прэмію і правёў тры гады на віле Медычы. Ён таксама вывучаў архітэктуру ў атэлье Віктора Бальтара  (англ.) (бел. і жывапіс у атэлье Леона Рызенера  (англ.) (бел., дзе атрымліваў парады ад стрыечнага брата Рызенера Эжэна Дэлакруа.[3][6]

Вывучэнне архітэктуры паўплывала на многія карціны Шаперона. Ён дэбютаваў на Парыжскім салоне ў 1844 годзе з карцінай «Руіны храма ў Індыі» (фр.: Ruines d'un Temple dans l'Inde). Пазней выстаўляў пейзажныя карціны гарадоў і вёсак, інтэр’еры касцёлаў.[7] Аднак сваёй асноўнай славы ён дасягнуў менавіта як сцэнічны мастак. Ён вывучаў рамяство з 1842 года ў П’ера Сісеры  (руск.) (бел. і Даменіка Феры, абодва з іх працавалі на галоўныя оперныя і драматычныя тэатры Парыжа.

Шаперон правёў два гады ў Іспаніі з 1847 па 1849 год. Першапачаткова ён паехаў туды, каб працаваць над дэкорам для тэатра ў Барселоне, але па прапанове Сісеры ён падарожнічаў па Іспаніі, малюючы віды вёсак і гарадоў. Іспанскія сюжэты ўвайшлі ў моду ў оперы, і яго карціны пазней паслужылі натхненнем для сцэнічных дэкарацый Шаперона.[8]

У 1851 годзе Шаперон далучыўся да атэлье Сісеры  (руск.) (бел., якім на той момант кіраваў зяць Сісеры Агюст Альфрэд Рубэ. Рубэ і Шаперон стварылі ўласнае атэлье «Rubé et Chaperon» у 1864 годзе і на працягу наступных 30 гадоў распрацавалі мноства дэкарацый, а таксама дэкор інтэр’еру для тэатраў па ўсёй Францыі і ў Бельгіі. У 1875 годзе яны стварылі заслону трамплёй для нядаўна пабудаванага палаца Гарнье, а таксама карціну на купале над галоўнай глядзельнай залай Ла-Монэ  (руск.) (бел.. Шаперон таксама стварыў заслону трамплёй для тэатра Эдэн  (англ.) (бел., які адкрыўся ў 1883 годзе. Акрамя сваёй тэатральнай працы з Рубэ, Шаперон ствараў дэкаратыўныя карціны і дызайн інтэр’еру для цэркваў, грамадскіх будынкаў і прыватных асабнякоў, такіх як гатэль Goüin  (англ.) (бел..[9][10][11]

У 1895 годзе Рубэ пакінуў атэлье, каб стварыць новае партнёрства са сваім унукам Марселем Муасанам, які працаваў у «Rubé et Chaperon». Але Шаперон працягваў працаваць у атэлье, да якога далучыўся яго сын Эміль, і разам яны распрацоўвалі праекты для многіх оперных і тэатральных пастановак у Парыжы, сярод іх — оперы «Фаварытка», «Гугеноты», «Фрэдэгонда (опера)  (англ.) (бел.», «Гамлет» і «Месідор  (англ.) (бел.». Яны таксама выраблялі экспанаты для Сусветнай экспазіцыі ў 1900 годзе і дэкор інтэр’еру для шматлікіх правінцыйных тэатраў, а таксама муніцыпальнага казіно  (фр.) (бел. ў Біярыцы, якое адкрылася ў 1901 годзе.[9]

Шаперон сышоў на пенсію ў Ланьі-сюр-Марн  (англ.) (бел. у прыгарадзе Парыжа ў 1905 годзе. Там ён і памёр у 1906 годзе ва ўзросце 83 гадоў. Пасля яго смерці мастак і палітык Эцьен Дзюжардэн-Бамец  (фр.) (бел. замовіў бюст Шаперона ў Шарля-Анры Пурке  (англ.) (бел., які быў пазней усталяваны ў палацы Гарнье.[3]

Пасля смерці бацькі Эміль Шаперон працягваў працаваць дызайнерам, а пазней стварыў мастацкую галерэю на вуліцы Фабур Сен-Анарэ. Ён з’ехаў з Парыжа ў Сен-Мор у 1932 годзе і памёр у Канфалене ў 1946 годзе. У Філіпа Шаперона было яшчэ два сыны: Эжэн Шаперон  (ісп.) (бел. (1857—1938), мастак і ілюстратар, які спецыялізаваўся на ваенных тэмах, і пісьменнік Філіп Агюст Тэафіл Шаперон (1853 — каля 1938).[3][12]

Галерэя[правіць | правіць зыходнік]

Дэкарацыі[правіць | правіць зыходнік]

Карціны[правіць | правіць зыходнік]

  • Царква Сент-Эцьен-дзю-Мон (фр.: L'église Saint-Etienne-du-Mont), 1842
    Царква Сент-Эцьен-дзю-Мон (фр.: L'église Saint-Etienne-du-Mont), 1842
  • Спуск Сан-Мігеля (ісп.: Bajada de San Miguel), 1847
    Спуск Сан-Мігеля (ісп.: Bajada de San Miguel), 1847
  • Сцэна масавых беспарадкаў на Пон-дэ-л'Аршэвешэ (фр.: Scène d'émeute au pont de l'Archevêché), 1849
    Сцэна масавых беспарадкаў на Пон-дэ-л'Аршэвешэ (фр.: Scène d'émeute au pont de l'Archevêché), 1849
  • Інтэр’ер гасцёўні (фр.: Intérieur d'un salon), 1897
    Інтэр’ер гасцёўні (фр.: Intérieur d'un salon), 1897
  • Сабор Святой Сафіі (фр.: Basilique Sainte-Sophie), 1893
    Сабор Святой Сафіі (фр.: Basilique Sainte-Sophie), 1893

Зноскі

  1. ↑ Philippe Marie Émile Chaperon // Chaperon, Philippe Marie Émile // Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2017. — ISBN 978-0-19-977378-7 — doi:10.1093/BENZ/9780199773787.ARTICLE.B00035620 Праверана 9 кастрычніка 2017.
  2. ↑ Archivio Storico Ricordi — 1808. Праверана 3 снежня 2020.
  3. ↑ а б в г Wild, Nicole (1993). «Décorateurs et Costumiers: Chaperon, Philippe-Marie». Décors et costumes du XIXe siècle, Vol. 2, pp. 279—346. Éditions de la Bibliothèque nationale de France. Online version retrieved 4 February 2019.
  4. ↑ Bibliothèque nationale de France. Notice de personne: Chaperon, Philippe (1823—1906). Retrieved 4 February 2019.
  5. ↑ Lacombe, Hervé (2001). The Keys to French Opera in the Nineteenth Century, p. 57. University of California Press. ISBN 0520217195
  6. ↑ а б Beudert, Peter (2006) «Stage Painters at the Paris Opéra in the Nineteenth Century». Music in Art, Vol. 31, No. 1/2, pp. 63-72. Retrieved 4 February 2019.
  7. ↑ Lanoë-Villène, Georges (1905). Histoire de l'école française de paysage depuis Chintreuil jusqu'à 1900, p. 382. Société nantaise d'éditions
  8. ↑ s.n.. «Philippe Chaperon (1823—1906)». Galerie La nouvelle Athènes. Retrieved 4 February 2019.
  9. ↑ а б Carnoy, Henry (ed.) (1903—1909) «Chaperon, Phillipe». Dictionnaire biographique international des écrivains, pp. 44-46. Published in facsimile by Georg Olms Verlag, 1987. ISBN 3487410583
  10. ↑ s.n. (2019). Dessins d’Architecture, pp. 12-13. Librairie Raphaël Thomas. Retrieved 7 February 2019.
  11. ↑ s.n. (2017). Architecture Dessins et Documents, p. 43. Librairie Raphaël Thomas. Retrieved 7 February 2019.
  12. ↑ s.n.. «Philippe Chaperon». Encyclopédie de l’art lyrique français. Association l’Art Lyrique Français. Retrieved 4 February 2019.
  13. ↑ Пастаноўка так і не была рэалізавана, бо тэатр быў знішчаны пажарам 25 мая 1887 года.
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Філіп_Шаперон&oldid=3956967"