Юзаф Эмануэль Працлаўскі

Юзаф Эмануэль Працлаўскі
Józef Emmanuel Przecławski
Асабістыя звесткі
Імя пры нараджэнні	польск.: Józef Emmanuel Przecławski
Псеўданімы	E. G.; J. Em.; herbu G.; Mikros; Ципринус
Дата нараджэння	19 снежня 1799(1799-12-19)
Месца нараджэння	Ружаны, Слонімскі павет, Гродзенская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	10 (22) снежня 1879 (79 гадоў)
Месца смерці	Цвер, Цвярскі павет[d], Цвярская губерня, Расійская імперыя
Альма-матар	Віленскі ўніверсітэт
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	публіцыст, мемуарыст, пісьменнік, выдавец
Мова твораў	польская і руская
Узнагароды

Юзаф Эмануэль Працлаўскі (Восіп Антонавіч Пржэцлаўскі) (польск.: Józef Emmanuel Przecławski; 1799 ці 19 снежня 1800, Ружаны Слонімскага павета Літоўскай губерні — 10 снежня 1879, Цвер) — журналіст, дзяржаўны дзеяч Расійскай імперыі, польска-расійскі публіцыст, мемуарыст, выдавец штотыднёвіка «Tygodnik Petersburski», цэнзар, член Савета Міністэрства ўнутраных спраў Расійскай імперыі па справах кнігадрукавання. Сябра Адама Міцкевіча.

Біяграфія

Нарадзіўся 19 снежня 1800 года (паводле іншай інфармацыі — у 1799 годзе) ў Ружанах Слонімскага павета тагачаснай Літоўскай губерні (цяпер — Пружанскі раён Брэсцкай вобласці) ў сям’і старажытнага шляхецкага роду герба «Глаўбіч».

У 1815—1817 гадах навучаўся на фізіка-матэматычным аддзяленні Віленскага ўніверсітэта, слухаў лекцыі разам з паэтам Адамам Міцкевічам. У 19 гадоў скончыў універсітэт з ступенню кандыдата філасофіі і ў 1818 годзе паступіў на пасаду сакратара пры Слонімскім павятовым маршалку шляхты. Праслужыў на гэтай пасадзе больш за тры з паловай гады і ў 1822 падаў у адстаўку. Належаў да масонскай ложы.

З лютага 1824 года служыў у Санкт-Пецярбургу ў канцылярыі Міністэрства ўнутраных спраў Расійскай імперыі. Выконваў абавязкі дзяжурнага па ўваходнай карэспандэнцыі пры кіраўніку міністэрствам В. Ланскім, даўнім знаёмым яго бацькі Антона Працлаўскага, калі Ланской быў Гродзенскім губернатарам у 1803—1813 гадах.

У 1829 годзе пакінуў службу і перайшоў «на ўласнае ўтрыманне» (гэта значыць бяз жалавання) у камісію па пабудове Ісакіеўскага сабора пад кіраўніцтвам Ланскога. Тады ж атрымаў дазвол выдаваць у Санкт-Пецярбургу газету на польскай мове «Tygodnik Petersburski».

У 1833 годзе на просьбу М. Сперанскага быў пераведзены ў Камісію для рэвізіі і складання законаў Царства Польскага і неўзабаве атрымаў пасаду «галоўнага перакладчыка рускай мовы». З 1839 (1840) года з'яўляўся кіраўніком канцылярыі гэтай камісіі да яе ліквідацыі ў 1863 годзе.

Восіп Працлаўскі даслужыўся да чыну стацкага саветніка (1841), у 1847 годзе стаў правадзейным стацкім саветнікам, а з 1858 года ён быў таемным саветнікам.

З 1853 года таксама з'яўляўся сябрам Галоўнага ўпраўлення цэнзуры ад Царства Польскага. у 1860—1865 гадах быў членам Савета Міністэрства ўнутраных спраў Расійскай імперыі.

Юзаф Працлаўскі таксама ўваходзіў у склад Віленскай археалагічнай камісіі.

З пачатку 1820-х гадоў змяшчаў вершы на польскай мове ў віленскай газеце «Tygodnik Wileński». У духу польска-расійскага прымірэння з 1829 года да 1858 года выдаваў у Санкт-Пецярбургу газету на польскай мове «Tygodnik Petersburski».

Творы

• Иосафат Огрызко и его польская газета «Слово», замечания на статью г. Берга в «Русском Арх.» 1870 г. — Русский архив. 1872, с. 1031—1055.
• Ещё о польском катехизисе. — Санкт-Петербургские ведомости. 1872, № 294.
• Несколько слов по поводу «ответа» г. Берга на мои замечания на его записки о польских заговорах и восстаниях. — Русский архив. 1872, с. 1553—1576.
• Калейдоскоп воспоминаний Ципринуса. 1811—1871 гг. Николай Николаевич Новосильцев. — Русский архив. 1872, кн. 3, с. 1075—1769.
• Калейдоскоп воспоминаний Ципринуса. 1811—1871 гг. Адам Мицкевич — Русский архив. 1872, с. 1887—1954.
• Маршалок Пусловский — Русский архив. 1872, с. 2269—2314.
• 1811 и 1812 гг. — Русская старина. 1872, т. V, № 4, с. 683—685.
• Воспоминания, очерки петербургской жизни 1818—1832 гг. — Русская старина. 1874, т. XI, № 11, с. 451 и сл., № 12, с. 665 и сл. и 1890, т. LXVI.
• Калейдоскоп воспоминаний Ципринуса. Вып. 1. Москва, 1874.
• Александр Семенович Шишков в 1824—1828 гг. — Русская старина. 1875, т XIII, № 7, с. 383 и сл.
• Статс-Секретарь Игнатий Туркулл — Русская старина. 1875, т. XIV, № 9, с. 131 и сл.
• Цензура в России в 1830 — 1835 гг. — Русская старина. 1875, № 12, с. 684 и сл.
• Беглые очерки — П. А. Муханов. — Русская старина. 1876, т. XVI, с. 545 и сл.; 1883 г., т. XXXIX, август, с. 377—406; сентябрь, с. 475—532.
• Князь Ксаверий Друцкой-Любецкой. — Русская старина. 1878, т. XXI, с. 625 и сл., т. XXII, с. 67 и сл.
• Фаддей Венедиктович Булгарин. — Русский сборник. 1877. Т. 2, ч. 1—2.
• О. А. Пржецлавский. Воспоминания // Поляки в Петербурге в первой половине XIX век / Сост., предисл., подгот. текста воспоминаний О. А. Пржецлавского и коммент. А. И. Федуты. — Москва: Новое литературное обозрение, 2010. — С. 29—475. — 912 с. — (Россия в мемуарах). — 1000 экз. — ISBN 978-5-86793-816-1.

Гл. таксама

• Tygodnik Petersburski

Спасылкі

• На Вікісховішчы пакуль няма медыяфайлаў па тэме, але Вы можаце загрузіць іх