Іван Якаўлевіч Чумачэнка
Значнасць прадмета артыкула пастаўлена пад сумненне. |
Іван Якаўлевіч Чумачэнка | |
---|---|
Род дзейнасці | партызан |
Дата нараджэння | 25 верасня 1904 |
Месца нараджэння | |
Дата смерці | 18 лістапада 1991 (87 гадоў) |
Узнагароды і прэміі |
Іван Якаўлевіч Чумачэнка (25 верасня 1904, с. Яфрэмаўка, цяпер Ахрыміўка Чугуеўскага раёна Харкаўскай вобласці Украіны — 18 лістапада 1991) — удзельнік савецкага партызанскага руху ў Беларусі падчас 2-й сусветнай вайны, камандзір партызанскага атрада.
Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]
Нарадзіўся ў сялянскай сям’і. Бацька — Якаў Панцялеевіч Чумачэнка (1861—1933), маці — Марыя Іванаўна Лебядзенка (1883—1978).
Скончыў трохгадовую сельскую школу ў Яфрэмаўцы. У 1919—1929 гадах працаваў у сельскай гаспадарцы ў Яфрэмаўцы. З 29 верасня 1939 года працаваў кавалём у калгасе «Вольны шлях».
У 1934 годзе ажаніўся з Яўгеніяй Рыгораўнай Калачнікавай (1910—1988), у 1935 годзе ў іх нарадзіўся сын Аляксандр.
У 1939 годзе як чырвонаармеец удзельнічаў у паходзе Чырвонай арміі ў Заходнюю Беларусь, потым у савецка-фінскай вайне, аперацыі па далучэнні Бесарабіі і Паўночнай Букавіны да СССР. Дэмабілізаваны і вярнуўся дадому 25 лютага 1941 года.[1]
Зноў мабілізаваны ў Чырвоную Армію 3 мая 1941 года. 19 ліпеня 1941 года трапіў у палон падчас баёў пад Смаленскам, уцёк з лагера ваеннапалонных, але яго злавілі. Змешчаны ў лагер ваеннапалонных у Красным, уцёк і адтуль, але каля Мінска зноў злоўлены. Змешчаны ў лагер ваеннапалонных у Мінску. Уцёк з мінскага лагера 19 кастрычніка 1941 года, хаваўся ў Кайшоўцы Карэліцкага раёна.
У Кайшоўцы 2 мая 1942 года арганізаваўся атрад «Золатава», пазней пры стварэнні Першамайскай брыгады названы атрадам «Першага мая». Арганізатарамі атрада былі лейтэнант Мікалай Заруднеў, чырвонаармеец Іван Чумачэнка, старшы сяржант Анатоль Кругаў і мясцовыя жыхары Іосіф Маладзецкі, Сямён Лапацкі. Камандзірам атрада быў лейтэнант Заруднеў, пасля яго гібелі — Чумачэнка[2]. Чумачэнка быў камандзірам да ліпеня 1944 года, да расфарміравання Першамайскай партызанскай брыгады.[3]
Пад асабістым камандаваннем Чумачэнкі ўзарвана 11 эшалонаў, знішчана і паранена 560 ваеннаслужачых праціўніка.[1]
Пасля вызвалення Карэліч, працаваў загадчыкам камунальнай гаспадаркі пры райвыканкаме.
Памёр 18 лістапада 1991 года. Пахаваны на могілках у Карэлічах.
Узнагароды[правіць | правіць зыходнік]
- Ордэн Чырвонага Сцяга (15.08.1944, загад № 218/190)[1][4]
- медаль «Партызану Айчыннай вайны» І ступені (12.07.1944, загад № 201)[1]
- ордэн Айчыннай вайны І ступені
- Медаль «За доблесную працу ў Вялікай Айчыннай вайне 1941—1945 гг.» (Указ Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР ад 6 чэрвеня 1945 года № 0207624)
Таксама прадстаўляўся да ўзнагароджання Ордэнам Чырвонай Зоркі і Ордэнам Леніна.[1]
Крыніцы[правіць | правіць зыходнік]
- ↑ а б в г д Чумаченко Иван Яковлевич (руск.) . partizany.by. Праверана 5 красавіка 2024.
- ↑ Базы данных ГУК "Барановичская РЦБС" Шла война народная | Базы данных ГУК "Барановичская РЦБС" (руск.) (27 студзеня 2021). Праверана 5 красавіка 2024.
- ↑ сегодня, СБ-Беларусь. Кайшовка: сквозь призму истории (руск.) . www.sb.by (11 студзеня 2013). Праверана 5 красавіка 2024.
- ↑ Чумаченко Иван Яковлевич :: Память народа . pamyat-naroda.ru. Праверана 7 красавіка 2024.
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
- Отряд «1 мая» - Бригада "Первомайская" - Партизанское движение Барановичской области БССР - Карты, изображения - 213 стрелковый полк 56 Московской стрелковой дивизии . 213sp56sd.ucoz.ru. Праверана 5 красавіка 2024.
- Veyalitsa. Дети войны - Eho Severa (руск.) . Eho Severa (28 мая 2016). Праверана 5 красавіка 2024.
- Командный состав партизанских формирований действовавших на территории Белоруссии в период Великой отечественной воны 1941-1945 годов. - Мое Семейное Древо (руск.). pomnirod.ru. Праверана 5 красавіка 2024.
- Асобы
- Нарадзіліся 25 верасня
- Нарадзіліся ў 1904 годзе
- Нарадзіліся ва Украіне
- Памерлі 18 лістапада
- Памерлі ў 1991 годзе
- Кавалеры ордэна Чырвонага Сцяга
- Кавалеры ордэна Айчыннай вайны I ступені
- Узнагароджаныя медалём «Партызану Айчыннай вайны»
- Узнагароджаныя медалём «За доблесную працу ў Вялікай Айчыннай вайне 1941—1945 гг.»
- Партызаны Вялікай Айчыннай вайны